Tastaturutur
Måndag vart noko fluidum av tvilsamt opphav sølt på PC-tastaturrada vår. Slik utur var vi støtt og stadig plaga av då vi var ungdommar og drakk cola og åt chips framfor datamaskina; no når vi har mognast, må slikt kallast flautt.
I byrjinga funka alt fint, takk og lov. Sjølv om kontaktflata på kvar tastaturknast var litt klam, lystra han kvart kakk frå ihuga fingrar.
Så byrja bokstavrada øvst å visna, og snart svikta hyppigast nytta bokstav i norsk totalt. Og sjølvsagt går skrivinga trått utan hovudvokal. Ord som sakn blir for svakt; fantomsår i datamaskina, må slikt kunna kallast.
Datamaskina vår blir snart ti år, og ho har i lang tid kunna kallast klar for utskifting, så løysinga var opplagd: No må klimaomsyn og miljøsamvit vika – vi må kjøpa ny maskin.
Så vakna all trass: Aldri skal noko bokstavsymbol få stansa skaparkrafta vår! Vi snakkar faktisk om slappast uttala vokal i norsk. Han fordrar knapt noka artikulasjonskraft. Vokalar, især vår manko, må nærmast kallast lingvistikkvakuum. I abjadspråk som arabisk kan skrivarar visstnok uttrykkja alt utan vokalar. Då må vi kunna formidla noko vitig utan vokalar på norsk òg.
Skal manko på vokalar av lågast slag stansa småskriftspalta?
Litt tilpassing må riktig nok til, som å satsa på a-infinitiv, bruka a i all bøying når nynorsknorma opnar for a, og gå for hankjønn i pluralis og hokjønn i singularis på substantivsida.
I byrjinga var skriving utan hovudvokal sann fryd, sjølv om ho var tøff. Faktisk har slik vanlagnad pirra skaparkrafta og gjort oss ivrig på å laga nyord som datamaskintastatursøl, substantivbøyingssvik og sjølvsagt vokalmankofrustrasjon.
Når sanninga skal fram, må vi tilstå at vi saknar vokalpingla vår. Vi får knapt uttrykt alt vi har på hjarta, og jakta på avløysarord gir nok av bomskot.
Så pingla vinn til slutt: No går vi rakt til PC-lækjar og tryglar han om å blåsa liv i datamaskinas sårt sakna vokalsymbol.
obo
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Måndag vart noko fluidum av tvilsamt opphav sølt på PC-tastaturrada vår. Slik utur var vi støtt og stadig plaga av då vi var ungdommar og drakk cola og åt chips framfor datamaskina; no når vi har mognast, må slikt kallast flautt.
I byrjinga funka alt fint, takk og lov. Sjølv om kontaktflata på kvar tastaturknast var litt klam, lystra han kvart kakk frå ihuga fingrar.
Så byrja bokstavrada øvst å visna, og snart svikta hyppigast nytta bokstav i norsk totalt. Og sjølvsagt går skrivinga trått utan hovudvokal. Ord som sakn blir for svakt; fantomsår i datamaskina, må slikt kunna kallast.
Datamaskina vår blir snart ti år, og ho har i lang tid kunna kallast klar for utskifting, så løysinga var opplagd: No må klimaomsyn og miljøsamvit vika – vi må kjøpa ny maskin.
Så vakna all trass: Aldri skal noko bokstavsymbol få stansa skaparkrafta vår! Vi snakkar faktisk om slappast uttala vokal i norsk. Han fordrar knapt noka artikulasjonskraft. Vokalar, især vår manko, må nærmast kallast lingvistikkvakuum. I abjadspråk som arabisk kan skrivarar visstnok uttrykkja alt utan vokalar. Då må vi kunna formidla noko vitig utan vokalar på norsk òg.
Skal manko på vokalar av lågast slag stansa småskriftspalta?
Litt tilpassing må riktig nok til, som å satsa på a-infinitiv, bruka a i all bøying når nynorsknorma opnar for a, og gå for hankjønn i pluralis og hokjønn i singularis på substantivsida.
I byrjinga var skriving utan hovudvokal sann fryd, sjølv om ho var tøff. Faktisk har slik vanlagnad pirra skaparkrafta og gjort oss ivrig på å laga nyord som datamaskintastatursøl, substantivbøyingssvik og sjølvsagt vokalmankofrustrasjon.
Når sanninga skal fram, må vi tilstå at vi saknar vokalpingla vår. Vi får knapt uttrykt alt vi har på hjarta, og jakta på avløysarord gir nok av bomskot.
Så pingla vinn til slutt: No går vi rakt til PC-lækjar og tryglar han om å blåsa liv i datamaskinas sårt sakna vokalsymbol.
obo
Fleire artiklar
Abid Raja er advokat og Venstre- politikar.
Foto: Lina Hindrum
Det trugande utanforskapet
På sitt beste er Vår ære og vår frykt historia om ei integrering på retur og ei kraftig åtvaring om kva som kan skje som følgje av det.
Fargerikt om tolsemd
Me får garantert høyra meir til komponisten Eilertsen.
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.