Julestrid
Det stundar mot jul.
Vel, nei, det gjer eigentleg ikkje det heilt enno. Men det er lett å la seg lure i desse tider.
Sidan tidleg i oktober har daglegvarebutikkane vore fulle av påminningar om den kommande høgtida, med julemarsipan og julebrus, julesylte og julepølser. For ikkje å snakke om såkalla «kakemenn», nokre bleike, dvaske figurar som eg grøssar ved tanken på å skulle setje tennene i.
Ikkje misforstå. Eg er svært glad i jula, ikkje minst den kulinariske delen av julefeiringa. Men taiminga må stemme. Ikkje for tidleg, ikkje for seint. Det skal vere akkurat tidsnok til at ein rekk å områ seg, men ikkje går lei mot slutten. Det er dette handelsstanden ikkje har skjønt.
Dottera mi og eg har alltid funne saman i felles moralsk forarging over det kommersielle køyret i månadene før jul. Særleg hissar vi oss opp over den påtrengjande premature framvisinga av marsipanstenger og marsipangriser. Vi har inngått ei pakt med éin klar, ufråvikeleg regel: aldri julemarsipan før 1. desember.
Vi kan ikkje nekte for at vi kastar lengselsfulle blikk mot dei raude posane med freistande griser når vi står i kø til kassa, og kjenner eit svakt sug i magen ved tanken på dei bleikgule kaloribombene. Men vi stålset oss og står imot, og det ville aldri falle oss inn å mistenkje den andre for å smugsmake på godsakene.
Når så adventstida endeleg tek til, er vi mentalt heilt klare og kan setje oss ned for å nyte den etterlengta julegrisen.
Og no har dette ritualet blitt ei dobbel glede. For det første har vi opparbeidd ein solid appetitt på marsipanfigurane (dei er jo eigentleg ikkje så gode: dei inneheld altfor mykje sukker, og mandlane er altfor finmalne). For det andre – og det er ikkje minst viktig – sit vi med ei kjensle av moralsk siger fordi vi har greidd å stå imot freistinga i to lange månader.
Eigentleg burde vi takke handelsstanden som gir oss denne sjansen til å vise karakterstyrke.
OBO
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det stundar mot jul.
Vel, nei, det gjer eigentleg ikkje det heilt enno. Men det er lett å la seg lure i desse tider.
Sidan tidleg i oktober har daglegvarebutikkane vore fulle av påminningar om den kommande høgtida, med julemarsipan og julebrus, julesylte og julepølser. For ikkje å snakke om såkalla «kakemenn», nokre bleike, dvaske figurar som eg grøssar ved tanken på å skulle setje tennene i.
Ikkje misforstå. Eg er svært glad i jula, ikkje minst den kulinariske delen av julefeiringa. Men taiminga må stemme. Ikkje for tidleg, ikkje for seint. Det skal vere akkurat tidsnok til at ein rekk å områ seg, men ikkje går lei mot slutten. Det er dette handelsstanden ikkje har skjønt.
Dottera mi og eg har alltid funne saman i felles moralsk forarging over det kommersielle køyret i månadene før jul. Særleg hissar vi oss opp over den påtrengjande premature framvisinga av marsipanstenger og marsipangriser. Vi har inngått ei pakt med éin klar, ufråvikeleg regel: aldri julemarsipan før 1. desember.
Vi kan ikkje nekte for at vi kastar lengselsfulle blikk mot dei raude posane med freistande griser når vi står i kø til kassa, og kjenner eit svakt sug i magen ved tanken på dei bleikgule kaloribombene. Men vi stålset oss og står imot, og det ville aldri falle oss inn å mistenkje den andre for å smugsmake på godsakene.
Når så adventstida endeleg tek til, er vi mentalt heilt klare og kan setje oss ned for å nyte den etterlengta julegrisen.
Og no har dette ritualet blitt ei dobbel glede. For det første har vi opparbeidd ein solid appetitt på marsipanfigurane (dei er jo eigentleg ikkje så gode: dei inneheld altfor mykje sukker, og mandlane er altfor finmalne). For det andre – og det er ikkje minst viktig – sit vi med ei kjensle av moralsk siger fordi vi har greidd å stå imot freistinga i to lange månader.
Eigentleg burde vi takke handelsstanden som gir oss denne sjansen til å vise karakterstyrke.
OBO
Fleire artiklar
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.
President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.
Foto: Beate Oma Dahle / NTB
– Meiningslaust å straffe sjuke
Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.
«Moren» utanfor Munchmuseet.
Foto: Heiko Junge / NTB
«Kva slags motiv hadde Emin for å støype ein salbar skulptur i bronse i tre utgåver under konkurransen?»
Hans Rotmo var ein flåkjefta rabulist og provokatør, skriv Audun Skjervøy.
Hans Rotmo (1948–2024)
«Det er eit før og eit etter Vømmøl Spellmannslag.»