Krig
«From Albania with love»
Sjølv når eg er utanlands og gjestar nokon, er det første eg automatisk ser etter, kor tjukke dei ytre og indre veggene er.
Barbar-skrift på veggen i Novosibirsk: «Du skal ikkje slå i hel.»
Foto: Twitter
Utan at medvitet mitt styrer, sjekkar hjernen på eiga hand graden av tryggleik kvar stad. Eg legg planar i tilfelle åtak med russiske missil eller iranske dronar.
Eg er redd denne automatiserte vanen vil vere med meg lenge. Denne krigen har gjort oss vande med fare og at ein heile tida må vere budd på kva som helst, også ein kjernefysisk eksplosjon. Men å vere budd gjev ingen garanti for å overleve.
Faktisk er det slik at når ein person konstant bur seg på ytre trugsmål, blir dei indre trugsmåla gløymde – dei som gjeld helsa. Og no har talet på ukrainarar som døyr av hjartesjukdomar og andre sjukdomar, auka dramatisk. Årsaka til dette er både stress og tanken om at helsestellet no bør ha all merksemd på skadde soldatar, og ikkje sivile. Mange finn det upassande å gå til legen med problema sine når problema til landet er tusen gonger verre.
Desse folka som døyr av sjukdomar som kunne vore behandla, men som ikkje blir det, og som ikkje kjem av kuler og granatar, er òg offer for den russiske aggresjonen.
I tre veker har menneska i Kyiv sove i gangar og på bad. Dei mest utrøyttelege kyivbuarane pakkar tinga sine på førehand, og sit eller ligg natta igjennom i bomberom eller djupt nede i ein av metrostasjonane i Kyiv. Kvar forstyrra natt inneber at nattevakaren dagen etter vil vere utilpass, ha vondt i bein, rygg og hovud, ha vanskar med å konsentrere seg på jobben eller i heimlege gjeremål, og det kan vere vrient å hanskast med små, daglegdagse oppgåver – den emosjonelle temperaturen er høg.
Og likevel søv fleirtalet av innbyggjarane i Kyiv i gangar og følgjer «toveggs-regelen», som skal verne mot flygande vindaugsglas og metallbitar i tilfelle ein eksplosjon. Nokre av venene mine skryter av at dei alt har lært seg å sovne til lyden av eksplosjonar over hovudet, eller dei har lært seg å ikkje vakne når det ukrainske luftvernet skyt ned enda eit russisk missil rett i nærleiken.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
