Krafta i kraftfôret

Då eg vaks opp og var med på å stella kyr og sauer heime, gjekk kraftfôret berre under namnet «mjøl», men då eg etter kvart starta på Vinterlandbruksskulen, fekk me elevane streng beskjed om at «mjøl» fekk me ikkje lov til å kalla det, det heitte kraftfôr. Om me ikkje lærte anna det året, sa læraren, så skulle me i alle fall hugsa dette eine.

Eg veit ikkje, men «mjøl» kom kan henda av det faktum at kraftfôret lenge hadde ein komponent av kjøtbeinmjøl frå storfe i seg. Dette var proteinrike saker og gav god tilvekst og mykje mjølk.

Utan beinmjøl

Kraftfôret har ikkje lenger beinmjøl i seg. Det vart forbode etter tragediane med kugalskap i Storbritannia på slutten av 1980-talet. Det var nemleg partiklar frå beinmjølet som truleg var årsaka til sjukdommen. Etter den tid har kraftfôret vore plantebasert, og det består i stor grad av norsk korn (om lag 70 prosent), men det har også innhald av andre proteinrike vekstar, som raps og soya som er importert frå utlandet. Kraftfôret er altså i dag ei blanding av forskjellige kornsortar som er pressa inn i ein liten pellet som konsentrert protein, karbohydrat og feitt. Ein kraftfôrpellet er på om lag same storleik som eit puffa riskorn.

Kraftfôr til alle

I dag brukar alle husdyrproduksjonane (i tillegg til oppdrettslaks) i Noreg kraftfôr, dersom drifta er konvensjonell. For kylling, eggproduksjon og svin er 100 prosent av fôrsetelen kraftfôr, og norskdelen av dette varierer frå 40 prosent (kylling) til 70 prosent (svin). Mjølkekua har om lag 45 prosent av fôrsetelen som kraftfôr, der 60 prosent av dette er norsk råvare. Sauer/lam og ammekyr brukar minst kraftfôr i fôrsetelen, med høvesvis 12 og 7 prosent. Totalt sett brukar ein årleg om lag 2.000.000 tonn kraftfôr i i Noreg.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare