I april utnemnde Vladimir Putin ein ny øvstkommanderande for Ukraina-krigen. 60 år gamle Aleksandr Dvornikov fekk i oppdrag å berga eit felttog som til då hadde vore ein fiasko. Putin forstod kva han gjorde: Han sette mannen som var kjend som «Slaktaren frå Syria», i spissen for det russiske åtaket på Ukraina.

Dei siste vekene har me sett korleis Dvornikov har endra krigen. I fylket Luhansk i Ukraina var det for eit par månader sidan ein by som heitte Popasna. Fram til slutten av april hadde dei russiske invasjonsstyrkane ikkje klart å ta byen, som opphaveleg hadde 60.000 innbyggarar. Mellom husa i Popasna stod dei ukrainske forsvararane, klare til å møte dei russiske soldatane.

Det som då skjedde, var at general Dvornikov gav ordre om å henta fram det tunge artilleriet. Hus i Popasna blei jamna med jorda. 8. mai, rett før den russiske hæren skulle paradera på Den raude plassen i Moskva, rykte Dvornikovs soldatar inn i byen. Det vil seia at dei rykte inn i det som mange stader var ein ruinhaug, der det korkje var vatn eller elektrisitet, og der knapt nokon bygningar stod att.

Militære ekspertar som fylgjer krigen på nært hald, merka seg noko anna med operasjonen mot Popasna. Dei som utkjempa krigen på bakken, høyrde for ein stor del til den såkalla Wagner-gruppa og til dei tsjetsjenske avdelingane under kommando av Putin-støttespelaren Ramzan Kadyrov.

Systematisk dreping

Åtaket mot Popasna fylgde den same operasjonsmåten som ein hadde sett i Syria. I 2015 peikte president Putin ut Aleksandr Dvornikov til å leia den russiske operasjonen der. Regimet til Bashar al-Assad hadde då stått føre undergangen i lang tid, og knapt nokon ville ha sett pengane sine inn på at Assad-regimet overlevde eit eller to år til. Dvornikov sytte for at alle desse spådomane slo feil.

Måten han gjorde det på, var å bryta ned motstandsviljen til alle dei han definerte som fiendar. Byane som var tekne over av opprørsstyrkar, vart systematisk bomba. Sjølv vanlege bustadområde blei øydelagde. Infrastruktur, men òg sjukehus blei øydelagde. Byen Aleppo, der det har budd menneske i kanskje 7000 år, blei mange stader til ein ruinhaug med meir enn 30.000 drepne.

I Syria hadde Dvornikov god bruk for Wagner-gruppa. Mykje er uklart kring denne private armeen på om lag 8000 mann, men ein trur at han blir styrt av den russiske høgreekstremisten Dmitrij Utkin og av ein viss Jevgenij Prigozjin. Sistnemnde sat ni år i fengsel på slutten av sovjettida på grunn av organisert kriminalitet.

I dag er Prigozjin ein av dei Putin stoler mest på. Wagner-gruppa blir sett inn der ein treng soldatar som ikkje tek omsyn til krigens lover eller menneskerettar. Mange av dei menneskerettsbrota som alt er utførte i Ukraina, har stempelet til Wagner-gruppa på seg.

Kjennarar av det russiske forsvaret meiner at Dvornikov har vore kanskje den sterkaste talsmannen for å nytta Wagner-gruppa i Ukraina. Når ein skal bryta ned motstandskrafta i den ukrainske sivilbefolkninga, har Wagner-gruppa gjennom brutaliteten sin synt seg eineståande.

Skotne ned

I kor stor grad Dvornikov til sjuande og sist vil lukkast, står igjen å sjå. Eit stort problem for den russiske militære leiinga er at krigen i Ukraina har lite til felles med dei to vellukka krigane i Tsjetsjenia og Syria. Den viktigaste skilnaden er at Russland aldri har klart å skaffa seg fullt luftherredøme over Ukraina. Moderne, vestlege antiluftvåpen ser ut til å gjera flyoperasjonar til risikable føretak. Til dømes blei den kjente russiske generalen Kanamat Botasjev skoten ned i eit Su-25 jagarfly rett ved Popasna i slutten av mai.

Det er fleire interessante aspekt ved denne hendinga: For det fyrste var den 63 år gamle Botasjev pensjonert frå den russiske armeen for heile ni år sidan. Det er ikkje noko teikn på styrke at ein må henta inn kamppilotar som har feira 60-årsdagen for fleire år sidan. For det andre blir det spekulert i at også Botasjev hadde late seg verva til Wagner-gruppa. At denne halvprivate gruppa har fly til rådvelde, har ikkje vore kjent før.

Om Botasjev hadde den eine eller den andre distinksjonen på uniforma si, er han ein av fleire titals pilotar som er skotne ned av det ukrainske luftvernet. Om lag 20 Sukhoi-jagarfly er øydelagde, ved sida av mange russiske kamphelikopter. Det russiske flyvåpenet har mange fleire fly og pilotar dei kan henta inn, men dei kjenner tapa tydeleg.

Skal ein setja fram ein spådom for dei neste månadene, blir det at Dvornikov prøver å halda fram slik han har byrja. Den eine ukrainske byen etter den andre blir utsletta. Fyrst når det er gjort, sender Dvornikov inn soldatane sine. Dette vil halda fram så lenge den russiske hæren er i stand til å flytta fram artilleriet sitt.

Ukrainarane er på si side i ferd med å få artilleri frå Vesten som har lengre rekkjevidde enn det russiske. Men det vil ta kanskje fleire månader før dei ukrainske soldatane er i stand til å bruka dei mest avanserte vestlege våpena. Om den vestlege hjelpa ikkje kjem fort nok inn, eller det tar for lang tid å få våpena ut i dei ukrainske avdelingane, blir delar av Aust-Ukraina forvandla til øydelagde krigsområde.

Halvor Tjønn er forfattar, journalist og fast skribent i Dag og Tid.