JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

KommentarSamfunn

Meiningsløysa i byråkratiet

Styresmaktene gjer det ikkje lett å driva ei lita privat verksemd.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Bonden Lars Selheim ventar på at Dag og Tid-kua Symra skal inn på slakteriet. No må Lars, som har vore bonde sidan 1992, ta eit kurs i å leia kyr.

Bonden Lars Selheim ventar på at Dag og Tid-kua Symra skal inn på slakteriet. No må Lars, som har vore bonde sidan 1992, ta eit kurs i å leia kyr.

Foto: Svein Gjerdåker

Bonden Lars Selheim ventar på at Dag og Tid-kua Symra skal inn på slakteriet. No må Lars, som har vore bonde sidan 1992, ta eit kurs i å leia kyr.

Bonden Lars Selheim ventar på at Dag og Tid-kua Symra skal inn på slakteriet. No må Lars, som har vore bonde sidan 1992, ta eit kurs i å leia kyr.

Foto: Svein Gjerdåker

4375
20200522
4375
20200522

Kommentar

svein@dagogtid.no

Hugsar du agurkdirektivet? EUs regulering nr. 1277 frå 1988 sa at berre agurkar som bøyer seg mindre enn 1 centimeter per 10 centimeter vart godkjende som fyrstesortering. Krumma agurken meir, hamna han i andresorteringa og kom i praksis ikkje ut i butikken. Regelen er no avvikla, men det finst enno nok av «agurkdirektiv» både i Noreg og i EU. Som at bønder med agronomutdanning må ha eigne kurs for å leia dyr fram til eige gardslakteri.

Gjennom Dag og Tid-stølen har vi fått god innsikt i drifta på garden Selheim, som har mjølkekyr, griser og eige slakteri. I vinter fekk bøndene på garden, Hilde og Lars Selheim, eit brev frå Mattilsynet: «Vedtak om pålegg. Voss Gardsslakteri SA må sørgje for at alle som handterer levande dyr før og ved fiksering, og som bedøver/avlivar, har eit kompetansebevis for desse oppgåvene godkjent av Mattilsynet.»

Teoretisk tilnærming

Vedtaket høyrest greitt ut. Skal ein driva profesjonelt med slakting, må ein ha kunnskap om og røynsle med handsaming av dyr. Så kvifor ikkje då krevja eit «kompetansebevis»?

Problemet er, som så ofte elles, at styresmaktene har ei teoretisk og byråkratisk tilnærming til saka og ikkje ei praktisk, pragmatisk tilnærming. Ved slakteriet på Selheim har slaktaren Jonny Bøe kompetanseprov i massevis, både formelt og reelt. Han har slakta i 40 år. Men Mattilsynet klagar ikkje på slaktaren Bøe, men på bonden og slakterieigaren, Lars Selheim. Oppgåva hans under slaktinga er å få dyra – kyrne, grisene og sauene – dei 50 metrane frå fjøset deira til slakteriet, eller, når dyra kjem frå gardar i området, dei 20 metrane frå oppstallingsplassen til slakteriet.

Lars har laga til ei stor kasse på traktoren som han tek dyra inn i, før han køyrer dei roleg frå fjøset og bort på slakterirampen. Der vert dyra førte rett inn i avlivingsbåsen av slaktaren Jonny, medan Lars står bak og hjelper til. Så lukkar Lars døra og hentar eit nytt dyr. Han har ingenting med avlivinga eller slaktinga å gjera.

Sjølvsagt arbeid

Arbeidet til Lars er eit enkelt og sjølvsagt arbeid for ein husdyrbonde. Likevel krev altså Mattilsynet at han tek eit kurs og skaffar seg eit «kompetansebevis». Det hjelper ikkje at Lars er utdanna agronom frå 1988, har vore bonde sidan 1994 og altså har leidd og flytta på kyr og griser i tide og utide i 28 år.

Det lokale mattilsynet er uskuldig i dette vedtaket, dei må fylgja reglane som er fastsette. Ansvaret ligg hjå dei statlege styresmaktene som lagar byråkratiske regelverk som ikkje kan tillempast den lokale røyndomen. At ein bonde må ta eit kurs i å leia dyr, er som om ein elektrikar må ta eit kurs i å skifta sikringar.

Pålegget er formelt vedteke av Nærings- og fiskeridepartementet og Landbruks- og matdepartementet i 2013, men utgangspunktet er sjølvsagt ein av dei mange tusen EØS-reglane som Stortinget har godkjent utan skikkeleg debatt, og som no regulerer det meste i dette landet.

Den konkrete heimelen er henta frå forordning (EF) nr. 1099/2009 artikkel 7 og forordning (EF) nr. 1099/2009 vedlegg IV.

Må oppmuntrast

Vi har 141.000 små verksemder med mellom éin og ni tilsette i Noreg. Desse skaper arbeidsplassar og liv og røre i lokalsamfunna. Felles for dei fleste er at dei har lite tid til å driva med administrasjon og papirarbeid. Difor bør reglane dei må ta omsyn til, vera enkle, pragmatiske og fornuftige. Dei må altså oppmuntrast snarare enn dyngjast ned med direktiv, skjema og stadige krav om nye kurs.

Kurset Lars er pålagd, er overkomeleg. Det kostar 3750 kroner og kan gjennomførast på nettet. Slik sett kunne han ha bite det i seg og teke testen. Men medan ein stats- eller kommunetilsett kan ta kurs i arbeidstida, må ein bonde eller lastebilsjåfør ta att tapt arbeidstid på kveldstid. Verst er det at krav om kompetanseprov går på sjølvrespekten og æra laus – som om ein ikkje kan sitt eige fag.

Kravet om kurset skal no klagast inn til hovudkontoret i Mattilsynet, med tilvising til at kompetanseprovet må kunne godkjennast på bakgrunn av realkompetansen til Lars Selheim. Svaret frå Mattilsynet vert referert i Dag og Tid når det ligg føre.

Svein Gjerdåker er ansvarleg redaktør i Dag og Tid

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Kommentar

svein@dagogtid.no

Hugsar du agurkdirektivet? EUs regulering nr. 1277 frå 1988 sa at berre agurkar som bøyer seg mindre enn 1 centimeter per 10 centimeter vart godkjende som fyrstesortering. Krumma agurken meir, hamna han i andresorteringa og kom i praksis ikkje ut i butikken. Regelen er no avvikla, men det finst enno nok av «agurkdirektiv» både i Noreg og i EU. Som at bønder med agronomutdanning må ha eigne kurs for å leia dyr fram til eige gardslakteri.

Gjennom Dag og Tid-stølen har vi fått god innsikt i drifta på garden Selheim, som har mjølkekyr, griser og eige slakteri. I vinter fekk bøndene på garden, Hilde og Lars Selheim, eit brev frå Mattilsynet: «Vedtak om pålegg. Voss Gardsslakteri SA må sørgje for at alle som handterer levande dyr før og ved fiksering, og som bedøver/avlivar, har eit kompetansebevis for desse oppgåvene godkjent av Mattilsynet.»

Teoretisk tilnærming

Vedtaket høyrest greitt ut. Skal ein driva profesjonelt med slakting, må ein ha kunnskap om og røynsle med handsaming av dyr. Så kvifor ikkje då krevja eit «kompetansebevis»?

Problemet er, som så ofte elles, at styresmaktene har ei teoretisk og byråkratisk tilnærming til saka og ikkje ei praktisk, pragmatisk tilnærming. Ved slakteriet på Selheim har slaktaren Jonny Bøe kompetanseprov i massevis, både formelt og reelt. Han har slakta i 40 år. Men Mattilsynet klagar ikkje på slaktaren Bøe, men på bonden og slakterieigaren, Lars Selheim. Oppgåva hans under slaktinga er å få dyra – kyrne, grisene og sauene – dei 50 metrane frå fjøset deira til slakteriet, eller, når dyra kjem frå gardar i området, dei 20 metrane frå oppstallingsplassen til slakteriet.

Lars har laga til ei stor kasse på traktoren som han tek dyra inn i, før han køyrer dei roleg frå fjøset og bort på slakterirampen. Der vert dyra førte rett inn i avlivingsbåsen av slaktaren Jonny, medan Lars står bak og hjelper til. Så lukkar Lars døra og hentar eit nytt dyr. Han har ingenting med avlivinga eller slaktinga å gjera.

Sjølvsagt arbeid

Arbeidet til Lars er eit enkelt og sjølvsagt arbeid for ein husdyrbonde. Likevel krev altså Mattilsynet at han tek eit kurs og skaffar seg eit «kompetansebevis». Det hjelper ikkje at Lars er utdanna agronom frå 1988, har vore bonde sidan 1994 og altså har leidd og flytta på kyr og griser i tide og utide i 28 år.

Det lokale mattilsynet er uskuldig i dette vedtaket, dei må fylgja reglane som er fastsette. Ansvaret ligg hjå dei statlege styresmaktene som lagar byråkratiske regelverk som ikkje kan tillempast den lokale røyndomen. At ein bonde må ta eit kurs i å leia dyr, er som om ein elektrikar må ta eit kurs i å skifta sikringar.

Pålegget er formelt vedteke av Nærings- og fiskeridepartementet og Landbruks- og matdepartementet i 2013, men utgangspunktet er sjølvsagt ein av dei mange tusen EØS-reglane som Stortinget har godkjent utan skikkeleg debatt, og som no regulerer det meste i dette landet.

Den konkrete heimelen er henta frå forordning (EF) nr. 1099/2009 artikkel 7 og forordning (EF) nr. 1099/2009 vedlegg IV.

Må oppmuntrast

Vi har 141.000 små verksemder med mellom éin og ni tilsette i Noreg. Desse skaper arbeidsplassar og liv og røre i lokalsamfunna. Felles for dei fleste er at dei har lite tid til å driva med administrasjon og papirarbeid. Difor bør reglane dei må ta omsyn til, vera enkle, pragmatiske og fornuftige. Dei må altså oppmuntrast snarare enn dyngjast ned med direktiv, skjema og stadige krav om nye kurs.

Kurset Lars er pålagd, er overkomeleg. Det kostar 3750 kroner og kan gjennomførast på nettet. Slik sett kunne han ha bite det i seg og teke testen. Men medan ein stats- eller kommunetilsett kan ta kurs i arbeidstida, må ein bonde eller lastebilsjåfør ta att tapt arbeidstid på kveldstid. Verst er det at krav om kompetanseprov går på sjølvrespekten og æra laus – som om ein ikkje kan sitt eige fag.

Kravet om kurset skal no klagast inn til hovudkontoret i Mattilsynet, med tilvising til at kompetanseprovet må kunne godkjennast på bakgrunn av realkompetansen til Lars Selheim. Svaret frå Mattilsynet vert referert i Dag og Tid når det ligg føre.

Svein Gjerdåker er ansvarleg redaktør i Dag og Tid

At ein bonde må ta eit kurs i å leia dyr, er som om ein elektrikar må ta eit kurs i å skifta sikringar.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Foto: Sigbjørn Berven

MusikkMeldingar
Lars Mossefinn

Solide røter

Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Foto: Cappelen Damm

BokMeldingar
Gjermund BakkeliHaga

Den tunge kampen mot bileufori

Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis