Å velje å ikkje vete
Anniken Huitfeldt har ikkje teke habilitetsreglane alvorleg nok.
Utanriksminister Anniken Huitfeldt på pressekonferanse om habilitetsvurderinga hennar etter ektemannens aksjehandel.
Foto: Annika Byrde / NTB
Kommentar
vidar@dagogtid.no
Anniken Huitfeldt (Ap) har til liks med statsrådskollegaene hennar, Tonje Brenna (Ap), Anette Trettebergstuen (Ap) og Ola Borten Moe (Sp), greidd å inhabilisere seg sjølv. Men i motsetnad til dei tre sistnemnde var det ikkje eigne handlingar, men tvert om manglande handling som skaffa henne habilitetsproblem.
Huitfeldt valde sjølv medvete å halde seg uvetande om ektemannens aksjetransaksjoner. Ho fortalde onsdag at ektefellane innførte eit «vasstett skott» seg imellom om kva aksjar han handla, for å unngå problem med innsidehandel. Men Huitfeldt har også forklart at «skottet» vart innført for å hindre at ho vart inhabil. I dag vedgår ho at ho skulle ha skaffa seg konkrete opplysningar om kva for aksjar mannen kjøpte og selde. Ho vedgjekk også at ho har forsømt pliktene sine som statsråd.
Konsekvensen av den manglande kunnskapen var at ho vart «uvetande inhabil», som ho sjølv formulerte det, i behandlinga av fleire saker både i eige departement, i regjering og i statsråd. Ektemannen kjøpte og selde aksjar både i våpenprodusenten Kongsberg Gruppen og i fleire fiskeoppdrettsselskap som er børsnoterte. Aksjekursane i desse selskapa er sterkt influerte av politiske vedtak.
Det er vanskeleg å forstå at ein så røynd politikar som Anniken Huitfeldt har valt ein strategi som går ut på å ikkje vete kva ektemannen gjer av aksjetransaksjonar. Berre ved å skaffe seg konkret kunnskap om slike disposisjonar kan ein statsråd sikre seg mot å bli avleia inhabil. At Huitfeldt har gjennomgått reglane i Handbok for politisk leiing om aksjehandel og inhabilitet med ektemannen, er neppe godt nok for å etterleve dei krava ein må stille til ein statsråd.
Når Huitfeldt no seier ho vart overraska over omfanget både når det gjeld verdi og volum på transaksjonar i aksjehandlane ektemannen har drive med, vitnar det om at ho ikkje har teke habilitetsreglane alvorleg nok. Det viste seg å vere rundt 100 transaksjonar etter at ho vart utanriksminister i oktober 2021, medan ho «trudde» det var «eit par» utan å spørje eller vete kva slags aksjar det var snakk om. Og mannen tok ut eit utbyte frå aksjehandelen på 950.000 kroner i løpet av to år utan å nemne noko for kona?
Så lemfeldig kan ikkje ein statsråd opptre.
Vidar Ystad er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Kommentar
vidar@dagogtid.no
Anniken Huitfeldt (Ap) har til liks med statsrådskollegaene hennar, Tonje Brenna (Ap), Anette Trettebergstuen (Ap) og Ola Borten Moe (Sp), greidd å inhabilisere seg sjølv. Men i motsetnad til dei tre sistnemnde var det ikkje eigne handlingar, men tvert om manglande handling som skaffa henne habilitetsproblem.
Huitfeldt valde sjølv medvete å halde seg uvetande om ektemannens aksjetransaksjoner. Ho fortalde onsdag at ektefellane innførte eit «vasstett skott» seg imellom om kva aksjar han handla, for å unngå problem med innsidehandel. Men Huitfeldt har også forklart at «skottet» vart innført for å hindre at ho vart inhabil. I dag vedgår ho at ho skulle ha skaffa seg konkrete opplysningar om kva for aksjar mannen kjøpte og selde. Ho vedgjekk også at ho har forsømt pliktene sine som statsråd.
Konsekvensen av den manglande kunnskapen var at ho vart «uvetande inhabil», som ho sjølv formulerte det, i behandlinga av fleire saker både i eige departement, i regjering og i statsråd. Ektemannen kjøpte og selde aksjar både i våpenprodusenten Kongsberg Gruppen og i fleire fiskeoppdrettsselskap som er børsnoterte. Aksjekursane i desse selskapa er sterkt influerte av politiske vedtak.
Det er vanskeleg å forstå at ein så røynd politikar som Anniken Huitfeldt har valt ein strategi som går ut på å ikkje vete kva ektemannen gjer av aksjetransaksjonar. Berre ved å skaffe seg konkret kunnskap om slike disposisjonar kan ein statsråd sikre seg mot å bli avleia inhabil. At Huitfeldt har gjennomgått reglane i Handbok for politisk leiing om aksjehandel og inhabilitet med ektemannen, er neppe godt nok for å etterleve dei krava ein må stille til ein statsråd.
Når Huitfeldt no seier ho vart overraska over omfanget både når det gjeld verdi og volum på transaksjonar i aksjehandlane ektemannen har drive med, vitnar det om at ho ikkje har teke habilitetsreglane alvorleg nok. Det viste seg å vere rundt 100 transaksjonar etter at ho vart utanriksminister i oktober 2021, medan ho «trudde» det var «eit par» utan å spørje eller vete kva slags aksjar det var snakk om. Og mannen tok ut eit utbyte frå aksjehandelen på 950.000 kroner i løpet av to år utan å nemne noko for kona?
Så lemfeldig kan ikkje ein statsråd opptre.
Vidar Ystad er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
Og mannen tok ut eit utbyte frå aksjehandelen på 950.000 kroner i løpet av to år utan å nemne noko for kona?
Fleire artiklar
Foto: Seth Wenig / AP / NTB
Eit teikn på frustrasjon
Korkje Trump eller Biden har i røynda full kontroll på auke og fall i inflasjon eller kriminalitet.
Else Hagen: «Familie» (1950), olje på lerret. Rolf E. Stenersens samling / Munchmuseet.
Etterlysing og turné
Else Hagen er i dag eit ukjent namn for mange, men det er i endring.
Anders Folkestad og Torbjørn Ryssevik meiner det er nødvendig å styrke den vidaregåande skulen si studieførebuande rolle.
Gorm Kallestad / NTB
Studieopptak og skulifisering
Statsråden gjer rett i å avvise opptaksprøver som hovudveg til høgare utdanning.
Stig Amdam og Ragnhild Gudbrandsen spelar hovudrollene i stykket av August Strindberg.
Foto: Magnus Skrede / Den Nationale Scene
Krigen mellom kjønna
Dødsdansen er eit ekteskapsdrama der komikken får for stor plass, men spelestilane utfordrar kvarandre på interessant vis.
Nana rise-Lynum er redaktør i Norsk Barneblad.
Foto: Per Anders Todal
Å gi barn det dei ikkje veit at dei vil ha
Norsk Barneblad vart skipa i 1887 og har kome ut kvart år sidan. Sist helg fekk Nana Rise-Lynum Målprisen frå Noregs Mållag for innsatsen som redaktør.
Papiravisa