Per Anders Todal

peranders@dagogtid.no

– Vi er glade for den store interessa frå Noreg, og det er hyggjeleg om vi har inspirert forslaget dykkar til ny politikk, seier João Castel-Branco Goulão.

Han har følgt den portugisiske rusreforma heile vegen: Han var med på å lage den nye strategien på slutten av 1990-åra, og er i dag direktør for direktoratet Sicad, som ligg under helsedepartementet og har ansvar for rusmiddelfeltet.

– Reforma var svært omstridd på førehand. Mange i parlamentet frykta at det skulle kome flylaster fulle av narkotikamisbrukarar til Lisboa kvar dag. Men det gjekk jo ikkje slik. 21 år seinare er det brei aksept for modellen i Portugal, både i dei politiske partia og i politiet, seier Goulão.

– Avkriminaliseringa gjorde det mykje lettare for folk å søkje hjelp, ikkje berre med rusproblema sine, men òg med andre helseproblem. Dette var ein viktig del av politikken, for det skaper meir samanheng: Om det er eit helseproblem du skal handtere, gjev det ikkje meining å kriminalisere folk.

– Debatten om avkriminaliseringa dykkar er ofte ideologisk prega, både av dei liberale og dei restriktive?

– Ja, men for oss handla dette om pragmatisme. Heroinmisbruket gjorde stor skade på samfunnet vårt i 1990-åra. Politikken vi hadde, fungerte ikkje. Vi måtte finne nye løysingar.

– Dei som blir tekne med narkotika, skal møte for ei nemnd. Mange av desse synest truleg ikkje at dei har noko problem å snakke med nemnda om?

– Og dei er ei viktig målgruppe for samtalane. Kanskje påverkar narkotikaen dei på måtar dei ikkje er klare over, kanskje har dei andre problem i livet sitt dei treng hjelp med. Og det er lettare for dei å diskutere det i ein slik samanheng enn i ein rettssal der dei fryktar å bli straffa. Kring 10.000 personar blir sende til nemnder kvart år, og 80 prosent av dei er ikkje avhengige. Men dei kan likevel ha godt av denne intervensjonen.

– Men i andre land vil eg tru at frykt for straff held somme vekk frå å starte med narkotika?

– Det kan hende. Men narkotika er framleis ulovleg i Portugal, brukarane blir berre ikkje straffa for det. Og denne modellen har gjeve gode resultat. Det er det som tel for oss, seier João Castel-Branco Goulão.