JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

HelseSamfunn

Enda ei bølgje

Covid-strategien til styresmaktene no er uforståeleg, seier Arne Søraas, leiar for Koronastudien.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Talet på innlagde pasientar med covid-19 på norske sjukehus aukar, trass i vaksinane. Her frå intensivavdelinga på Oslo universitetssjukehus Rikshospitalet.

Talet på innlagde pasientar med covid-19 på norske sjukehus aukar, trass i vaksinane. Her frå intensivavdelinga på Oslo universitetssjukehus Rikshospitalet.

Foto: Jil Yngland / NTB

Talet på innlagde pasientar med covid-19 på norske sjukehus aukar, trass i vaksinane. Her frå intensivavdelinga på Oslo universitetssjukehus Rikshospitalet.

Talet på innlagde pasientar med covid-19 på norske sjukehus aukar, trass i vaksinane. Her frå intensivavdelinga på Oslo universitetssjukehus Rikshospitalet.

Foto: Jil Yngland / NTB

4748
20211105

Samtalen

Arne Søraas

Lege og leiar for Koronastudien

Aktuelt

R-talet i Noreg er over 1 og aukande.

4748
20211105

Samtalen

Arne Søraas

Lege og leiar for Koronastudien

Aktuelt

R-talet i Noreg er over 1 og aukande.

peranders@dagogtid.no

Koronasmitten aukar igjen raskt i Noreg, og også talet på innleggingar aukar: På onsdag var det 167 covid-19-pasientar ved norske sjukehus. Arne Søraas er infeksjonsspesialist og leiar for den store koronastudien ved Oslo universitetssjukehus.

– Kva tenkjer du når du ser dei nyaste smittetala?

– Alle som kan rekne med rentes rente, ser kor det ber. Vi har eit R-tal over éin, og da går det berre oppover. Noreg har no 50 prosent auke i talet på smitta per veke. Det er heldigvis ikkje tregongen eller nigongen kvar veke, slik det kunne vore utan vaksinane. Men snart må vi setje inn tiltak som verkar, om vi skal sleppe ei ny nedstenging.

– Det er som å tru på julenissen å tru at dette går over av seg sjølv, sa du til TV 2 23. oktober. Da var det 120 innlagde på sjukehusa, no er det 167.

– Ja, og det kjem til å bli fleire og fleire. Talet på innlagde stoggar neppe ved 200. Mange er framleis sårbare for viruset.

– Har Noreg opna samfunnet for mykje i haust?

– Det er vanskeleg for meg å seie. Eg er infeksjonslege og vil helst ikkje at folk får infeksjonar som kan vere farlege. Politikarane må vurdere kva det er verdt å bremse spreiinga av denne sjukdomen. Men så lenge R er over éin, kjem ikkje viruset til å stogge ved 1500 nye smitta dagleg. Dei lokale tiltaka har ikkje vore nok. Og om smitten når eit veldig høgt nivå, vil det koste mykje å få han ned att.

– Akuttavdelingane er alt overbelasta ved somme sjukehus, og vi er tidleg i sesongen for luftvegsinfeksjonar?

– Dette blir frykteleg slitsamt for dei som arbeider ved sjukehusa. Om vi får til dømes 3000 nye smitta per dag, blir det ei stor påkjenning for dei. Dette kjem til å slite ut mange tilsette på sjukehusa, og det kunne vi unngått ved å innføre tiltak tidlegare. Eg synest strategien til styresmaktene fram til no ikkje har vore effektiv nok. Takk vere vaksinane burde det vere fullt mogleg å få ned smitten i Noreg.

– Koronastudien dykkar ser mellom anna på langtidsverknader etter covidinfeksjon. Mange slit lenge etter infeksjonen, også av dei som hadde milde symptom?

– Ja, og det ser ut som dei kognitive verknadene er mest langvarige. Kring 10 prosent av dei som har testa positivt, fortel om dårleg minne eller andre kognitive plager åtte månader etter infeksjonen.

– Kva veit de eigentleg om fenomenet langcovid?

– Årsakene forstår vi enno ikkje, men det er veldig få fagfolk som tviler på at covid kan gje langsiktige plager. WHO legg særleg vekt på tre ting: tung pust, utmatting og kognitive problem.

– I kva grad er dei vaksinerte verna mot slike langtidsverknader? Ein studie i The Lancet tyda på at dei vaksinerte som vart smitta, hadde berre halvparten så stor risiko for langcovid som uvaksinerte som blir smitta?

– Det verkar sannsynleg at vaksinane reduserer faren for langcovid. Men vi har ikkje så gode studiar på dette enno, og det er veldig mykje uvisse. Og sjølv om færre av dei vaksinerte får langvarige plager om dei blir smitta, gjeld det framleis svært mange menneske når smittetala er høge. Vi har ikkje sikre tal på dette, men det er ein risiko for dei som blir sjuke.

– Koronapolitikken har vore styrt etter kva helsevesenet vårt toler. Burde styresmaktene sett meir på risikoen for langtidsverknader?

– Ja, det synest eg. Vi veit at mange får klare, dokumenterte langtidsverknader. Men det kjem til å ta år før vi verkeleg får oversikt over desse konsekvensane. Så er spørsmålet kor store sjansar ein skal ta på vegner av befolkninga. Alle helseføretaka skal no opprette postcovidklinikkar. Men vi bør jo gjere vårt beste for å hindre at dei blir stappfulle.

– Du og andre forskarar har fått kritikk for å snakke for mykje om langcovid: Det kan få folk til å kjenne ekstra etter og innbille seg ting?

– Det kan nok vere ein slik samanheng. Vi skal ikkje overdrive, men vi må òg seie det som det er: Dette er eit reelt problem. Koronaviruset kan ha ein langsiktig effekt på folk, også dei vaksinerte, og det er veldig mykje vi ikkje veit. Det gjev grunn til å vere varsam. Og vi har ikkje vore varsame i Noreg i det siste.

– Kva veit de no om moglege langtidsverknader av covid for barn og ungdom?

– Eigentleg ingenting. Eg har enno ikkje sett ein ordentleg studie av det. Men generelt ser det ut til at barn toler viruset svært godt. Samstundes veit vi at vaksne som får ein mild sjukdom, kan få langtidsverknader. Så er spørsmålet om barn unngår dette. Eg tur og håpar at dei gjer det, men eg vil uansett vaksinere barna mine.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

peranders@dagogtid.no

Koronasmitten aukar igjen raskt i Noreg, og også talet på innleggingar aukar: På onsdag var det 167 covid-19-pasientar ved norske sjukehus. Arne Søraas er infeksjonsspesialist og leiar for den store koronastudien ved Oslo universitetssjukehus.

– Kva tenkjer du når du ser dei nyaste smittetala?

– Alle som kan rekne med rentes rente, ser kor det ber. Vi har eit R-tal over éin, og da går det berre oppover. Noreg har no 50 prosent auke i talet på smitta per veke. Det er heldigvis ikkje tregongen eller nigongen kvar veke, slik det kunne vore utan vaksinane. Men snart må vi setje inn tiltak som verkar, om vi skal sleppe ei ny nedstenging.

– Det er som å tru på julenissen å tru at dette går over av seg sjølv, sa du til TV 2 23. oktober. Da var det 120 innlagde på sjukehusa, no er det 167.

– Ja, og det kjem til å bli fleire og fleire. Talet på innlagde stoggar neppe ved 200. Mange er framleis sårbare for viruset.

– Har Noreg opna samfunnet for mykje i haust?

– Det er vanskeleg for meg å seie. Eg er infeksjonslege og vil helst ikkje at folk får infeksjonar som kan vere farlege. Politikarane må vurdere kva det er verdt å bremse spreiinga av denne sjukdomen. Men så lenge R er over éin, kjem ikkje viruset til å stogge ved 1500 nye smitta dagleg. Dei lokale tiltaka har ikkje vore nok. Og om smitten når eit veldig høgt nivå, vil det koste mykje å få han ned att.

– Akuttavdelingane er alt overbelasta ved somme sjukehus, og vi er tidleg i sesongen for luftvegsinfeksjonar?

– Dette blir frykteleg slitsamt for dei som arbeider ved sjukehusa. Om vi får til dømes 3000 nye smitta per dag, blir det ei stor påkjenning for dei. Dette kjem til å slite ut mange tilsette på sjukehusa, og det kunne vi unngått ved å innføre tiltak tidlegare. Eg synest strategien til styresmaktene fram til no ikkje har vore effektiv nok. Takk vere vaksinane burde det vere fullt mogleg å få ned smitten i Noreg.

– Koronastudien dykkar ser mellom anna på langtidsverknader etter covidinfeksjon. Mange slit lenge etter infeksjonen, også av dei som hadde milde symptom?

– Ja, og det ser ut som dei kognitive verknadene er mest langvarige. Kring 10 prosent av dei som har testa positivt, fortel om dårleg minne eller andre kognitive plager åtte månader etter infeksjonen.

– Kva veit de eigentleg om fenomenet langcovid?

– Årsakene forstår vi enno ikkje, men det er veldig få fagfolk som tviler på at covid kan gje langsiktige plager. WHO legg særleg vekt på tre ting: tung pust, utmatting og kognitive problem.

– I kva grad er dei vaksinerte verna mot slike langtidsverknader? Ein studie i The Lancet tyda på at dei vaksinerte som vart smitta, hadde berre halvparten så stor risiko for langcovid som uvaksinerte som blir smitta?

– Det verkar sannsynleg at vaksinane reduserer faren for langcovid. Men vi har ikkje så gode studiar på dette enno, og det er veldig mykje uvisse. Og sjølv om færre av dei vaksinerte får langvarige plager om dei blir smitta, gjeld det framleis svært mange menneske når smittetala er høge. Vi har ikkje sikre tal på dette, men det er ein risiko for dei som blir sjuke.

– Koronapolitikken har vore styrt etter kva helsevesenet vårt toler. Burde styresmaktene sett meir på risikoen for langtidsverknader?

– Ja, det synest eg. Vi veit at mange får klare, dokumenterte langtidsverknader. Men det kjem til å ta år før vi verkeleg får oversikt over desse konsekvensane. Så er spørsmålet kor store sjansar ein skal ta på vegner av befolkninga. Alle helseføretaka skal no opprette postcovidklinikkar. Men vi bør jo gjere vårt beste for å hindre at dei blir stappfulle.

– Du og andre forskarar har fått kritikk for å snakke for mykje om langcovid: Det kan få folk til å kjenne ekstra etter og innbille seg ting?

– Det kan nok vere ein slik samanheng. Vi skal ikkje overdrive, men vi må òg seie det som det er: Dette er eit reelt problem. Koronaviruset kan ha ein langsiktig effekt på folk, også dei vaksinerte, og det er veldig mykje vi ikkje veit. Det gjev grunn til å vere varsam. Og vi har ikkje vore varsame i Noreg i det siste.

– Kva veit de no om moglege langtidsverknader av covid for barn og ungdom?

– Eigentleg ingenting. Eg har enno ikkje sett ein ordentleg studie av det. Men generelt ser det ut til at barn toler viruset svært godt. Samstundes veit vi at vaksne som får ein mild sjukdom, kan få langtidsverknader. Så er spørsmålet om barn unngår dette. Eg tur og håpar at dei gjer det, men eg vil uansett vaksinere barna mine.

«Dette kjem til å slite ut mange tilsette på sjukehusa.»

Fleire artiklar

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

Foto: Evan Vucci / AP / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Harris blir heimsøkt av inflasjonen

Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Foto: Beate Oma Dahle / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Meiningslaust å straffe sjuke

Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø
Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis