JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Heimelaga?

«Bunadspolitiet» vil endre norsk lov slik at også bunader blir merkte med «Made in China».

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Hulda Garborg starta Heimen Husflid, i lag med Anna og Aksel Waldemar Johannessen, for å produsere utstyrspakkar, slik at brukarane kunne sy bunaden sjølv. Biletet viser to kvinner i bunad frå Setesdal.

Hulda Garborg starta Heimen Husflid, i lag med Anna og Aksel Waldemar Johannessen, for å produsere utstyrspakkar, slik at brukarane kunne sy bunaden sjølv. Biletet viser to kvinner i bunad frå Setesdal.

Foto: Ukjend/P. G. Birting / Nasjonalbiblioteket

Hulda Garborg starta Heimen Husflid, i lag med Anna og Aksel Waldemar Johannessen, for å produsere utstyrspakkar, slik at brukarane kunne sy bunaden sjølv. Biletet viser to kvinner i bunad frå Setesdal.

Hulda Garborg starta Heimen Husflid, i lag med Anna og Aksel Waldemar Johannessen, for å produsere utstyrspakkar, slik at brukarane kunne sy bunaden sjølv. Biletet viser to kvinner i bunad frå Setesdal.

Foto: Ukjend/P. G. Birting / Nasjonalbiblioteket

2938
20180518
2938
20180518

Eg går saman med veslesyster, veslebror og ein ven av familien oppover Torggata i Oslo.

– Eg må hugse å vaske og stryke bunadskjorter i neste veke, seier ei kvinne på ein av uteserveringsstadane medan ho ser på oss, og fleire hovud snur seg.

Då vi passerer Brugata, stoppar ein full buss, og ein bråte med påsegla menn veltar ut.

– Kva slags bunad er det, ropar ein.

– Kjekke jenter, kjem det frå ein annan.

Veslebror min går midt mellom oss turistattraksjonane, og han ser ut til å vere takknemleg for dressen han har på seg. Vi har vore i konfirmasjon, og sunnmørsbunaden som bestemor mi har brodert og montert, er godt utstyrt med bunadssølv. Eg skranglar som ein sparegris, men har sjeldan kjent meg så fin.

Til grunnlovsdagen har eg lagt att rett øyrepynt på Sunnmøre. Ikkje har eg raude strømper heller, eller skaut. Ifølgje Minerva seint i 2017 er det største trugsmålet mot bunaden at han er så populær. 70 prosent av alle norske kvinner har bunad, og Heimen Husfliden sel så mange at dei må sende bunadsstoffet til Kina for brodering og montering. Difor vil «bunadspolitiet» endre norsk lov, slik at ein må merkje kleda med opphavsland. «Made in China», må det då stå på fleire av bunadane frå Heimen Husfliden.

Medan eg festar sølja i halsen på bunadsskjorta, tenkjer eg på kven som skal ta over tradisjonen etter bestemor. Ho har brodert bunadar – stakk, vest og skjorte – til dei fleste barneborna, og sølvet har vi fått til utvalde høve. Eg ser med gru mot dagen då eg må justere bunaden sjølv, og mot alle bunadspuristane eg kjem til å få på nakken. Eg har jo ikkje teke i ei symaskin sidan ho gjekk i stå i kunstfagtimen på vidaregåande.

For det er respekten for handverket til bestemor som gjer at bunaden er det finaste eg eig. Plagget, som tidlegare var eit symbol på kulturradikalisme og bondeopprør, er no allemannseige i Noreg. Men når bunadprodusentane sluttar å selje utstyrspakkar for å bevare designet, ifølgje Dagsavisen, kan ikkje hobbyskreddarane i landet sy til barneborna sine. Har det strenge, fastspikra synet på korleis bunaden – og tilbehøret – skal sjå ut, gjort at vi ikkje kan produsere han i Noreg lenger? Kva hjelper det å pirke på at ein har joggesko under stakken, glorete solbriller eller at vesten er i feil farge dersom bunaden plutseleg er masseprodusert i Kina? Kanskje er det på tide å trekkje fram att Hulda Garborg, som meinte at bunaden helst skulle vere sydd av brukaren sjølv. Og kanskje bør eg gjere eit forsøk på å forsone meg med symaskina.

Seinare på konfirmasjonsdagen i Oslo går eg på butikken saman med veslebror. To jenter ser på meg og smiler.

– Så fin bunad du har!

Eg takkar og ventar på bror min. Han ser etter jentene.

– Greitt, eg må ha meg bunad, eg òg, seier han.

Mone Celin Skrede

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Eg går saman med veslesyster, veslebror og ein ven av familien oppover Torggata i Oslo.

– Eg må hugse å vaske og stryke bunadskjorter i neste veke, seier ei kvinne på ein av uteserveringsstadane medan ho ser på oss, og fleire hovud snur seg.

Då vi passerer Brugata, stoppar ein full buss, og ein bråte med påsegla menn veltar ut.

– Kva slags bunad er det, ropar ein.

– Kjekke jenter, kjem det frå ein annan.

Veslebror min går midt mellom oss turistattraksjonane, og han ser ut til å vere takknemleg for dressen han har på seg. Vi har vore i konfirmasjon, og sunnmørsbunaden som bestemor mi har brodert og montert, er godt utstyrt med bunadssølv. Eg skranglar som ein sparegris, men har sjeldan kjent meg så fin.

Til grunnlovsdagen har eg lagt att rett øyrepynt på Sunnmøre. Ikkje har eg raude strømper heller, eller skaut. Ifølgje Minerva seint i 2017 er det største trugsmålet mot bunaden at han er så populær. 70 prosent av alle norske kvinner har bunad, og Heimen Husfliden sel så mange at dei må sende bunadsstoffet til Kina for brodering og montering. Difor vil «bunadspolitiet» endre norsk lov, slik at ein må merkje kleda med opphavsland. «Made in China», må det då stå på fleire av bunadane frå Heimen Husfliden.

Medan eg festar sølja i halsen på bunadsskjorta, tenkjer eg på kven som skal ta over tradisjonen etter bestemor. Ho har brodert bunadar – stakk, vest og skjorte – til dei fleste barneborna, og sølvet har vi fått til utvalde høve. Eg ser med gru mot dagen då eg må justere bunaden sjølv, og mot alle bunadspuristane eg kjem til å få på nakken. Eg har jo ikkje teke i ei symaskin sidan ho gjekk i stå i kunstfagtimen på vidaregåande.

For det er respekten for handverket til bestemor som gjer at bunaden er det finaste eg eig. Plagget, som tidlegare var eit symbol på kulturradikalisme og bondeopprør, er no allemannseige i Noreg. Men når bunadprodusentane sluttar å selje utstyrspakkar for å bevare designet, ifølgje Dagsavisen, kan ikkje hobbyskreddarane i landet sy til barneborna sine. Har det strenge, fastspikra synet på korleis bunaden – og tilbehøret – skal sjå ut, gjort at vi ikkje kan produsere han i Noreg lenger? Kva hjelper det å pirke på at ein har joggesko under stakken, glorete solbriller eller at vesten er i feil farge dersom bunaden plutseleg er masseprodusert i Kina? Kanskje er det på tide å trekkje fram att Hulda Garborg, som meinte at bunaden helst skulle vere sydd av brukaren sjølv. Og kanskje bør eg gjere eit forsøk på å forsone meg med symaskina.

Seinare på konfirmasjonsdagen i Oslo går eg på butikken saman med veslebror. To jenter ser på meg og smiler.

– Så fin bunad du har!

Eg takkar og ventar på bror min. Han ser etter jentene.

– Greitt, eg må ha meg bunad, eg òg, seier han.

Mone Celin Skrede

Eg har ikkje teke i ei symaskin sidan ho gjekk i stå i ein kunstfagtime.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis