Eg går saman med veslesyster, veslebror og ein ven av familien oppover Torggata i Oslo.

– Eg må hugse å vaske og stryke bunadskjorter i neste veke, seier ei kvinne på ein av uteserveringsstadane medan ho ser på oss, og fleire hovud snur seg.

Då vi passerer Brugata, stoppar ein full buss, og ein bråte med påsegla menn veltar ut.

– Kva slags bunad er det, ropar ein.

– Kjekke jenter, kjem det frå ein annan.

Veslebror min går midt mellom oss turistattraksjonane, og han ser ut til å vere takknemleg for dressen han har på seg. Vi har vore i konfirmasjon, og sunnmørsbunaden som bestemor mi har brodert og montert, er godt utstyrt med bunadssølv. Eg skranglar som ein sparegris, men har sjeldan kjent meg så fin.

Til grunnlovsdagen har eg lagt att rett øyrepynt på Sunnmøre. Ikkje har eg raude strømper heller, eller skaut. Ifølgje Minerva seint i 2017 er det største trugsmålet mot bunaden at han er så populær. 70 prosent av alle norske kvinner har bunad, og Heimen Husfliden sel så mange at dei må sende bunadsstoffet til Kina for brodering og montering. Difor vil «bunadspolitiet» endre norsk lov, slik at ein må merkje kleda med opphavsland. «Made in China», må det då stå på fleire av bunadane frå Heimen Husfliden.

Medan eg festar sølja i halsen på bunadsskjorta, tenkjer eg på kven som skal ta over tradisjonen etter bestemor. Ho har brodert bunadar – stakk, vest og skjorte – til dei fleste barneborna, og sølvet har vi fått til utvalde høve. Eg ser med gru mot dagen då eg må justere bunaden sjølv, og mot alle bunadspuristane eg kjem til å få på nakken. Eg har jo ikkje teke i ei symaskin sidan ho gjekk i stå i kunstfagtimen på vidaregåande.

For det er respekten for handverket til bestemor som gjer at bunaden er det finaste eg eig. Plagget, som tidlegare var eit symbol på kulturradikalisme og bondeopprør, er no allemannseige i Noreg. Men når bunadprodusentane sluttar å selje utstyrspakkar for å bevare designet, ifølgje Dagsavisen, kan ikkje hobbyskreddarane i landet sy til barneborna sine. Har det strenge, fastspikra synet på korleis bunaden – og tilbehøret – skal sjå ut, gjort at vi ikkje kan produsere han i Noreg lenger? Kva hjelper det å pirke på at ein har joggesko under stakken, glorete solbriller eller at vesten er i feil farge dersom bunaden plutseleg er masseprodusert i Kina? Kanskje er det på tide å trekkje fram att Hulda Garborg, som meinte at bunaden helst skulle vere sydd av brukaren sjølv. Og kanskje bør eg gjere eit forsøk på å forsone meg med symaskina.

Seinare på konfirmasjonsdagen i Oslo går eg på butikken saman med veslebror. To jenter ser på meg og smiler.

– Så fin bunad du har!

Eg takkar og ventar på bror min. Han ser etter jentene.

– Greitt, eg må ha meg bunad, eg òg, seier han.

Mone Celin Skrede