Forsvar

Christiane Jordheim Larsen

christiane@dagogtid.no

Fremskrittspartiet bryt med dermed ein langvarig politisk konsensus i utanrikspolitikken som inneber at Noreg ikkje tillèt militære basar for allierte med mindre Noreg er under åtak eller truga med åtak.

Partiet meiner Russlands brutale framferd i Ukraina må få konsekvensar for forholdet Noreg har til allierte.

«Dersom Norge skal kunne forsvares ved et angrep, er vi helt avhengige av å ha et troverdig forsvar og samtidig få støtte gjennom rask respons fra våre allierte i NATO», skriv partiet i vedtaket.

Avspenning

Den norske basepolitikken går attende til 1949, då Noreg gjekk inn i Nato, og har vore ein sentral del av avspenningspolitikken overfor Russland. Vil han også overleve invasjonen i Ukraina? Den russiske krigføringa har ført til at fleire land no kastar gamle utanrikspolitiske prinsipp på skraphaugen.

Eit døme på det er den norske våpeneksporten til Ukraina, som strir med den restriktive praksisen som er hovudregelen her i landet med omsyn til å eksportere våpen til land i krig.

Eit anna døme er at både Sverige og Finland, som lenge har vore alliansefrie, no vurderer innmelding i Nato. Dei to landa kan få innpass alt under Nato-toppmøtet i Madrid i juni. Spørsmålet om allierte basar på eige territorium vil verte aktuelt også for dei.

Forsvarsavtale

Allierte basar på norsk jord er sette på dagsordenen også i samband med ein tilleggsavtale Noreg og USA har signert om forsvarspolitikk. Avtalen ligg no til handsaming på Stortinget.

Avtalen inneber at USA får fri og uhindra tilgang til såkalla «omforente område» på flystasjonane på Rygge, Sola og Evenes, i tillegg til eit område på Ramsund orlogsstasjon. Her vil amerikanske lover gjelde, slik det er vanleg på militærbasar USA har i andre land.

SV og Raudt meiner avtalen bryt med norsk basepolitikk, medan både Solberg-regjeringa og Støre-regjeringa meiner at basepolitikken står fast.

Ingen andre stortingsparti har så langt støtta Fremskrittspartiets snuoperasjon i basepolitikken. Men saka vil verte debattert på Stortinget, både i samband med forsvarsavtalen og i samband med eit forslag som vil verte fremja av Fremskrittspartiets stortingsgruppe.