Andreas Hompland

hompland@online.no

Når synberre og høgttalande delar av den sjølvopplyste offentlegheita høyrer «frikyrkje», luktar dei kristenmanns blod og får ferten av mørkemenn. Då går dei i baklås og ser ikkje sitt eige mørke. Då blir skriftfundamentalisme, TV-predikantar, ekstatisk forkynning, tungetale, helbredelse, lukka sekterisme og undertrykkande kontroll sausa saman med relativt normal kristentru i utkanten av den breie hovudstraumen til ein illeluktande og giftig svovelpøl.

Mellom blinde kan den einøygde vera vegvisar i mørket. Slik kjenner Spaltisten seg når det gjeld trussamfunn og ymist anna.

Vertinna har gjennom åra vore utsett for mange strenge og innpåslitne mørkemenn frå bedehusa. Ho kjenner att desse lesarane på gangen og på dei fordømmande orda dei tala til henne med fortaping i blikket. Denne Ropstad ser ho som eit relativt tilsnakkeleg lysglimt, samanlikna med mørkemenn ho har møtt. Ho er glad for at dei ikkje lenger er i posisjon til å plaga andre, men har mista all makt over himmelen og er blitt ei sur, lita utgruppe på jorda.

Det ho ikkje forstår, er at Ropstad og andre kristelege skil seg ut og samlar seg i forbund, sekter og misjonar. Kan dei ikkje halda seg saman med det store fleirtalet i den vanlege kyrkja? Der er det jo heilt ufarleg: Ein kan meina kva ein vil, tru kva ein vil, tru på Gud eller la det vera, og uansett tar prestane seg av dei nødvendige rituala og sakene utan å messa og masa – og staten betaler, slik statlege og kommunale funksjonærar skal gjera.

Kjell Ingolf Ropstad er ikkje min mann, men han har kome med interessante posisjoneringar på felt som er hans departementale ansvar, men det er blitt borte i mørkemannståka. Han tar til dømes til orde for obligatorisk borgarleg vigsel, slik at alle trus- og livssynssamfunn mistar vigselretten – også Den norske majoritetskyrkja.

Dette er eit prinsipielt og praktisk viktig spørsmål som har med anna enn vakre seremoniar og stemningsfulle kyrkjerom å gjera. Ekteskap er ei sivilrettsleg ordning mellom staten og dei to som giftar seg, men av statskyrkjehistoriske grunnar har fullmakta vore outsourca til prestane. I jamstillingas namn kan derfor også godkjende vigselmenn i andre trus- og livssynssamfunn utføra den tenesta for staten.

Etter den nye ekteskapslova har nokre ekstra bibeltru trussamfunn sagt frå seg vigselretten. Dei vil ikkje skitna seg til med å ha noko å gjera med ei lov som likestiller samkjønna og tverrkjønna ekteskap.

Det er dobbelt ryddig. Dei som har blitt rette ektefolk hos byfuten, i Tingretten eller hos ordføraren, kan etterpå bli festleg hylla i eit selskapslokale etter kulturell skikk, eller i eit gudshus der dei blir velsigna og formana og eventuelt sakramenterte. Dette er å gje staten det som statens er, og Gud det som Guds er. Om dei skulle villa skilja seg, er det ei sak for styresmaktene, sjølv om forstandarar og ymse andre legg stein til byrda.

Oslo misjonskirke Betlehem er Kjell Ingolf Ropstads åndelege heim. I førre nummer av Dag og Tid hadde Eskil Skjeldal ein ryddig gjennomgang av dette frikyrkjelege misjonsforbundet frå konventikkelplakatens tid, dissentarlova og den lammerske vekkinga for 150 år sidan.

Oslo misjonskirke Betlehem har utvikla seg til ein slags open og ikkje-sekterisk møtestad for folk frå ulike trussamfunn. Dette er praktisk for Ropstad, for kona hans er pinsevenn. Der har han også funne eit trusfellesskap og bygd nettverk med likesinna som han har tatt med seg i den politiske leiinga i departementet sitt.

PS om habilitet. Sanneleg seier eg dykk: Herrens vegar er uransakelege (Rom 11,33). Som heidning frå dalstroka innafor var eg merkeleg nok invitert til å kåsera då Ansgarskolen i fjor haust jubilerte for at det var 40 år sidan dei flytta til Kristiansand.

Eg var rimeleg fordomsfull og rekna med at det var omtrent som den bibelskulen nokre i min barndoms dal hadde gått på – for å bli styrkte i trua, halda søndagsskule og reisa rundt som emissærar i mørketida og dømma dei levande. Men då eg las meg opp, lærte eg at det som begynte som ein bibelskule, har utvikla seg til ein høgskule. Misjonsforbundet var mor og Guds ord er rettesnor, men skulen er eit eige aksjeselskap som styrer etter høgskulelova.

Somme søkarar skal visstnok ha misforstått og trudd at dei kom til ein teknologisk og ikkje ein teologisk høgskule. Men elles er det studieretningar i førebuande, psykologi, leiing, idrett, praktisk teologi, interkulturalitet og musikk – med dans og alt det kan føra med seg.

Å møta andre med andre livssyn i eit ope rom gir høve til å reflektera over eigen posisjon og få kompetanse om og mot religion. Klarer du å bera fram eitt livssyn, må du også kunna tolerera fleire. Med det følgjer ofte respekt og empati med på kjøpet.

Det vil eg meina er ein styrke i eit mangfaldig og fleirkulturelt samfunn der me må leva saman i eit usemjesfellesskap med ulike overtydingar, truer, praksisar og livsformer. Då er det eit vilkår at ein ikkje ser verda med skylappar og gjennom mørke briller.

Andreas Hompland er
sosiolog og skribent.