JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Ordskifte

Pilegrimsferd til Odda

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2712
20181109
2712
20181109

Reiseskildring

Det har vore forvitneleg å ha fylgt Hallgeir Opedal i hans vandring mellom bakkar og berg frå aust til vest. Svært målmedvete har han runda svingar, kryssa bekkar og elvar, inn og ut gjennom tunellar. Han skal heim og er ustoppeleg, men greier han å gjennomføre denne manndomsprøva? Det er kanskje litt feil å kalle det pilegrimsferd, for Opedalen er ikkje eit middelaldermenneske, han er eit moderne menneske frå vår tid. Han likar betre å gå på asfalt enn grusveg. Hadde han vore pilegrim, så hadde han vel gått innom kyrkja i Røldal, ei av våre mest kjende pilegrimskyrkjer, og fått lækjedom for sine såre føter, som Vinje skriv i Storegut.

«I Røldal til kyrkja eit bilæt hekk

so mang ein sæling til frelse;

for sjuke og såre til detta gjekk

og fingo atter si helsa.

Og funne det var på Jelse.»

Nei dette er berre ein harding som skal heim. Her tyder det ikkje at han er hard, men at han er frå Hardanger. Han verkar meir mjuk enn hard. Hallgeir skal heim. Heim te mor, som Odd Nordstoga syng, men Nordstogaen stoppar ved Vinjeplassen. Det skulle vera ei enkel sak å fara heim, trur vi som har fylgt han som ein nisse på lasset gjennom bygd og by med djupe tankar og intellektuelle samtaler frå Oslo, gjennom Buskerud og Telemark, over Haukelifjell og ned Austmannalia til Hildal og Odda, og så er han heime. Punktum finale. Vi kan puste ut. Slik er det. Nei det er ikkje slik. Han går inn, helsar på familien, dusjar og skifter skjorte og seier han skal heim. Til Oslo. I himmelens namn, han har lurt oss i 300 kilometer og 12 dagar. Han er ikkje frå Hildal, han er i frå Oslo.

Det verste er at mange av oss kjenner oss att. Det er trist med rotlaus ungdom, men det nok verre når godt vaksne og eldre blir rotlause. Eg kjenner meg att. Eg flytte frå Vinje i 1959, og har butt i Oslo frå 1970, men eg seier heim til Vinje, så eg må vel ta ein «Opedal» eg og. Ein gong skreiv eg ein kronikk i Aftenposten med tittelen «Oslo er ein fantastisk by». Det står ved lag og eg meiner det. Det var kulturredaktøren i Aftenposten som hadde sett tittelen. Han var frå Odda og han kjende temaet, Knut Olav Åmås. Mange av oss er «kroniske» norske, men vi blir aldri «kroniske» oslofolk!

«Det er her æ høre tel,» syng nordlendingane, men eg er ikkje sikker på om dei veit det dei heller.

Hallgeir Opedal har gått 300 kilometer på 12 dagar og finn ut at heime er ein annan stad enn der han trudde. Eg flytte frå Vinje for 60 år sia, men seier heim til Vinje. Det er nok feil. Men å kalle oss oslofolk blir også feil, det får vi overlate til neste generasjon. Vi må nok lesa Hallgeir Opedals «Ferdaminne frå sumaren 2018» for å få svar på desse eksistensielle spørsmåla.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Reiseskildring

Det har vore forvitneleg å ha fylgt Hallgeir Opedal i hans vandring mellom bakkar og berg frå aust til vest. Svært målmedvete har han runda svingar, kryssa bekkar og elvar, inn og ut gjennom tunellar. Han skal heim og er ustoppeleg, men greier han å gjennomføre denne manndomsprøva? Det er kanskje litt feil å kalle det pilegrimsferd, for Opedalen er ikkje eit middelaldermenneske, han er eit moderne menneske frå vår tid. Han likar betre å gå på asfalt enn grusveg. Hadde han vore pilegrim, så hadde han vel gått innom kyrkja i Røldal, ei av våre mest kjende pilegrimskyrkjer, og fått lækjedom for sine såre føter, som Vinje skriv i Storegut.

«I Røldal til kyrkja eit bilæt hekk

so mang ein sæling til frelse;

for sjuke og såre til detta gjekk

og fingo atter si helsa.

Og funne det var på Jelse.»

Nei dette er berre ein harding som skal heim. Her tyder det ikkje at han er hard, men at han er frå Hardanger. Han verkar meir mjuk enn hard. Hallgeir skal heim. Heim te mor, som Odd Nordstoga syng, men Nordstogaen stoppar ved Vinjeplassen. Det skulle vera ei enkel sak å fara heim, trur vi som har fylgt han som ein nisse på lasset gjennom bygd og by med djupe tankar og intellektuelle samtaler frå Oslo, gjennom Buskerud og Telemark, over Haukelifjell og ned Austmannalia til Hildal og Odda, og så er han heime. Punktum finale. Vi kan puste ut. Slik er det. Nei det er ikkje slik. Han går inn, helsar på familien, dusjar og skifter skjorte og seier han skal heim. Til Oslo. I himmelens namn, han har lurt oss i 300 kilometer og 12 dagar. Han er ikkje frå Hildal, han er i frå Oslo.

Det verste er at mange av oss kjenner oss att. Det er trist med rotlaus ungdom, men det nok verre når godt vaksne og eldre blir rotlause. Eg kjenner meg att. Eg flytte frå Vinje i 1959, og har butt i Oslo frå 1970, men eg seier heim til Vinje, så eg må vel ta ein «Opedal» eg og. Ein gong skreiv eg ein kronikk i Aftenposten med tittelen «Oslo er ein fantastisk by». Det står ved lag og eg meiner det. Det var kulturredaktøren i Aftenposten som hadde sett tittelen. Han var frå Odda og han kjende temaet, Knut Olav Åmås. Mange av oss er «kroniske» norske, men vi blir aldri «kroniske» oslofolk!

«Det er her æ høre tel,» syng nordlendingane, men eg er ikkje sikker på om dei veit det dei heller.

Hallgeir Opedal har gått 300 kilometer på 12 dagar og finn ut at heime er ein annan stad enn der han trudde. Eg flytte frå Vinje for 60 år sia, men seier heim til Vinje. Det er nok feil. Men å kalle oss oslofolk blir også feil, det får vi overlate til neste generasjon. Vi må nok lesa Hallgeir Opedals «Ferdaminne frå sumaren 2018» for å få svar på desse eksistensielle spørsmåla.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis