Samfunn

Sigbjørn Gjelsvik

Med fleire fotballmetaforar angrip Siri Helle eitt av hovudmåla i Distriktsmeldinga. Eg synes vi heller bør jobbe saman for å treffe målet.

I Dag og Tid fredag 23. juni går skribent Siri Helle ut mot det mest omtalte målet i Distriktsmeldinga: at folketalet skal auke i distriktskommunar. Ho meiner dette er både feil og merkeleg.

Eg er ikkje einig. Gjennom fleire tiår har skiftande regjeringar hatt som mål å «halde på hovudtrekka i busettingsmønsteret». Sjølv om vi har lykkast betre enn mange andre land, har likevel sentraliseringa vore sterk. No slit mange distriktskommunar med ei aldrande befolkning og få barn og unge.

Men det er ikkje eintydig. Fleire stader har negativ folketalsutvikling blitt snudd til optimisme og framtidstru. Mange stader langs kysten har havbruk og turisme gitt nytt engasjement, nybygging og auka folketal. Eit eksempel på ein stad med ny optimisme er der vi la fram meldinga, i Gloppen kommune på Vestlandet.

Det er ikkje heilt enkelt å sjå kvifor Helle meiner målet om folketalsauke er så negativt, for ho er jo sjølv tilhengar av at vi treng fleire folk på bygdene. Då synes eg vi heller bør sjå på korleis vi kan nå målet. Regjeringa vil sørgje for utbygging av breiband og digital utvikling. Det vil gjere det enklare å få nye verksemder og gi moglegheit for å jobbe frå mindre stader. Vi vil gi kommunane meir makt til å avgjere plansaker sjølve, med meir lokal tilpassing. For eksempel kan ikkje lite tilgjengeleg strandsone i indre Oslofjord føre til at ein ikkje kan bygge anlegg for kajakkutleige på Nordlandskysten.

Vi vil ha tillitsreform og forsøksordningar der kommunane sjølv kan teste ut nye måtar å tilby gode tenester på. Vi vil ha tilbod om utdanning over heile landet. Vi veit at dei som tar høgare utdanning nær heimbygda, oftare blir buande i distrikta. Og dei som har jobb og familie, er mindre mobile. Dei treng nærleik.

Og ikkje minst: Vi står føre eit heilt naudsynt grønt skifte. Det tar utgangspunkt i ressursar som finst i distrikta, og som kommunane skal ha ei større del av inntekta frå. Her er det nye moglegheiter for å skape seg ei framtid mange stader rundt i landet.

Helle meiner meldinga manglar konkrete tiltak. Det er mogleg ho har misforstått litt kva ei slik stortingsmelding er. Her peikar vi ut ei retning og viser kva som er mogleg. Tiltaka kjem fortløpande gjennom budsjett og politiske vedtak. Vi er allereie i gang med å utvikle bygdevekstavtalar, der fem pilotar er i gang. Vi styrkjer Husbanken og vil at dei skal bruke meir i distrikta. Vi sikrar ei desentralisert helseteneste, styrkjer fastlegeordninga og psykisk helsehjelp. Vi startar pilotsamarbeid med nærtenestesenter. Vi opprettar polititenestestader rundt i Noreg som førre regjering la ned. Vi ser på målretta tiltak for å få meir innovasjon og å hjelpe næringslivet i distrikta, sjølv om omtalen av dette i meldinga såg ut til å vere litt for omstendeleg for Helle. Det er mogeleg, men må ikkje skugge for det viktigaste: at vi no vil satse på næringslivet i distrikta.

Meldinga er starten på ein ny giv for distriktspolitikken i Noreg, og da må vi òg ønskje at fleire folk vil bu på landet. Derfor sette vi oss eit offensivt mål. Eg håpar Helle og andre som heiar på distrikta, vil spele på lag, og ikkje sjølv spring rett i offside i sin iver etter å kritisere det eine målet om auka busetting.

Sigbjørn Gjelsvik (Sp) er kommunal- og distriktsminister.