JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Ordskifte

Nynorsk på sotteseng?

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
1842
20181130
1842
20181130

Språk

Nynorsken er under sterkt press. Fleire politiske parti programfestar at sidemålet skal bort. NRK, som hittil har vore eit ankerfeste for nynorsken, er i ferd med å forandra profil. Sunnmøringane vert erstatta av innvandrarar. Språket vert forandra, frå vestlandsk nynorsk til oslodialektar. Engelsken får eit stadig sterkare grep på norsk talemål, både bokmål, nynorsk og dialektar. Etter mi meining har nynorskfolket mykje av skulda for svekkinga av nynorsken.

Viljen til forandring er for svak, både når det gjeld ordtilfang og språkleg struktur. Viljen til å vera forskjellig frå bokmålet er for sterk.

Eksempel på meiningslaus konservatisme i ordtilfang: ordet liten er godt norsk. Men på nynorsk heiter det litle (eller lisle), mens lille er eit forbode bokmålsord. Altså kan vi seia både litlegut og lislegut, mens lillegutt er forbode. Fullstendig meiningslaust.

Vidare når det gjeld språkleg struktur: Genitivs-s er langt på veg forbode i nynorsk, men er til dei grader levande i annan norsk. Norsk språkråd gir oss råd om at vi må leita etter omskrivingar. Vi skal helst ikkje seia bilens hjul, men hjula til bilen, eller bilen sine hjul.

Og dette skal vi finna oss i. Dette er meiningslaust. Det gjer at nynorsk vert for vanskeleg å bruka. I staden for å bruka språket til å gjera tankane sine forståelege for omverda, må ein bruka sin intellektuelle energi på å leita etter passande omskrivingar.

Slike eksempel viser at nynorsken er daud som eit levande språk dersom ikkje noko vert gjort for å modernisera språket. Tragedien er at nynorsken ikkje har greidd å arbeida seg ut av den vestlandske tvangstrøya. Dette har ført til at folkemålet i resten av landet ikkje kjenner seg heime nok i den nynorske målforma. Det er berre nynorskfolket som kan gjera noko med dette. Og det hastar.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Språk

Nynorsken er under sterkt press. Fleire politiske parti programfestar at sidemålet skal bort. NRK, som hittil har vore eit ankerfeste for nynorsken, er i ferd med å forandra profil. Sunnmøringane vert erstatta av innvandrarar. Språket vert forandra, frå vestlandsk nynorsk til oslodialektar. Engelsken får eit stadig sterkare grep på norsk talemål, både bokmål, nynorsk og dialektar. Etter mi meining har nynorskfolket mykje av skulda for svekkinga av nynorsken.

Viljen til forandring er for svak, både når det gjeld ordtilfang og språkleg struktur. Viljen til å vera forskjellig frå bokmålet er for sterk.

Eksempel på meiningslaus konservatisme i ordtilfang: ordet liten er godt norsk. Men på nynorsk heiter det litle (eller lisle), mens lille er eit forbode bokmålsord. Altså kan vi seia både litlegut og lislegut, mens lillegutt er forbode. Fullstendig meiningslaust.

Vidare når det gjeld språkleg struktur: Genitivs-s er langt på veg forbode i nynorsk, men er til dei grader levande i annan norsk. Norsk språkråd gir oss råd om at vi må leita etter omskrivingar. Vi skal helst ikkje seia bilens hjul, men hjula til bilen, eller bilen sine hjul.

Og dette skal vi finna oss i. Dette er meiningslaust. Det gjer at nynorsk vert for vanskeleg å bruka. I staden for å bruka språket til å gjera tankane sine forståelege for omverda, må ein bruka sin intellektuelle energi på å leita etter passande omskrivingar.

Slike eksempel viser at nynorsken er daud som eit levande språk dersom ikkje noko vert gjort for å modernisera språket. Tragedien er at nynorsken ikkje har greidd å arbeida seg ut av den vestlandske tvangstrøya. Dette har ført til at folkemålet i resten av landet ikkje kjenner seg heime nok i den nynorske målforma. Det er berre nynorskfolket som kan gjera noko med dette. Og det hastar.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis