JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Ordskifte

Ei anna historie

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
2673
20240802
2673
20240802

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Fedme

Dag og Tid (veke 25) omtalar den nye medikamentelle behandlinga av fedme idet dei erkjenner at ho kan endre verda og kulturen vår («Store pengar i tomme magar»). Det gjer all medisinsk behandling. Vi arbeider med «lim på fingrane» fordi vi endrar folks oppfatning av seg sjølv og forventningane til livet, behandlarane og velferdsstaten.

Medisinen behandlar ikkje berre sjukdom. Han skapar og sel sjukdom. Det kallast sjukdoms høkerverksemd (disease mongering på engelsk). Fedme er ikkje noko unntak. Dei som interesserer seg for korleis «krigen mot fedme» vart ein akseptert folkehelsestrategi gjennom selektiv forskingsformidling, «viral spreiing» av motemeiningar og alliansar mellom akademi og slanke- og medisinalindustri, finn nyttig stoff i boka The End of the Obesity Epidemic.

Samanhengen mellom vekt og sjukdom er kompleks. Når ein kontrollerer for fysisk aktivitet, sosioøkonomiske faktorar, stigmatisering, utanforskap og andre risikofaktorar, vert samanhengen svak. Fortolking av epidemiologiske studiar er alltid vanskeleg. Kontrollerte eksperimentelle studiar syner at slanking fører til mindre førekomst av diabetes type 2, men dette kan ein òg oppnå ved auka fysisk aktivitet. Slanking fører til reduksjon av risikofaktorar knytte til metabolsk syndrom (risikotilstand for diabetes type 2), men påverkar ikkje sjukelegheit og dødelegheit av hjartesjukdom. Sjukelegheit og dødelegheit vert reduserte ved auka fysisk aktivitet, men dette er først og fremst dokumentert på pasientar som har hatt hjarteinfarkt. Eit sunt og allsidig middelhavskosthald reduserer sjukelegheit og dødelegheit både hos folk som har gjennomgått hjartesjukdom, og hos dei utan.

Dei nye medisinane endrar folks oppfatning av seg sjølv og endrar forventningane til at det finst ytre løysingar på det som er eit resultat av kulturelt formidla sjølvmerksemd, sjølvmisnøye og kroppsfokus. Epidemiologiske studiar syner slike samanhengar. Det finst eit godt alternativ i ein folkehelsestrategi som vi kan kalle «helse uansett storleik» (health at every size). Den byggjer på aksept for medmenneske i alle storleikar og på sjølvaksept og sjølvmedkjensle. Her rår ein til å ete med tillit til at kroppen veit når han er svolten og når han er mett. Vi kan glede oss over smakar og lukter og ete med godt samvit.

Eksperimentelle studiar viser at ein slik strategi fører til at vekta stabiliserer seg utan å føre til sjølverkjenningsavvik med risiko for eteforstyrringar. Medisinalindustrien tener lite på ein slik strategi, men for fellesskapet og velferdsstaten vil ein slik strategi vere meir berekraftig.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no

Fedme

Dag og Tid (veke 25) omtalar den nye medikamentelle behandlinga av fedme idet dei erkjenner at ho kan endre verda og kulturen vår («Store pengar i tomme magar»). Det gjer all medisinsk behandling. Vi arbeider med «lim på fingrane» fordi vi endrar folks oppfatning av seg sjølv og forventningane til livet, behandlarane og velferdsstaten.

Medisinen behandlar ikkje berre sjukdom. Han skapar og sel sjukdom. Det kallast sjukdoms høkerverksemd (disease mongering på engelsk). Fedme er ikkje noko unntak. Dei som interesserer seg for korleis «krigen mot fedme» vart ein akseptert folkehelsestrategi gjennom selektiv forskingsformidling, «viral spreiing» av motemeiningar og alliansar mellom akademi og slanke- og medisinalindustri, finn nyttig stoff i boka The End of the Obesity Epidemic.

Samanhengen mellom vekt og sjukdom er kompleks. Når ein kontrollerer for fysisk aktivitet, sosioøkonomiske faktorar, stigmatisering, utanforskap og andre risikofaktorar, vert samanhengen svak. Fortolking av epidemiologiske studiar er alltid vanskeleg. Kontrollerte eksperimentelle studiar syner at slanking fører til mindre førekomst av diabetes type 2, men dette kan ein òg oppnå ved auka fysisk aktivitet. Slanking fører til reduksjon av risikofaktorar knytte til metabolsk syndrom (risikotilstand for diabetes type 2), men påverkar ikkje sjukelegheit og dødelegheit av hjartesjukdom. Sjukelegheit og dødelegheit vert reduserte ved auka fysisk aktivitet, men dette er først og fremst dokumentert på pasientar som har hatt hjarteinfarkt. Eit sunt og allsidig middelhavskosthald reduserer sjukelegheit og dødelegheit både hos folk som har gjennomgått hjartesjukdom, og hos dei utan.

Dei nye medisinane endrar folks oppfatning av seg sjølv og endrar forventningane til at det finst ytre løysingar på det som er eit resultat av kulturelt formidla sjølvmerksemd, sjølvmisnøye og kroppsfokus. Epidemiologiske studiar syner slike samanhengar. Det finst eit godt alternativ i ein folkehelsestrategi som vi kan kalle «helse uansett storleik» (health at every size). Den byggjer på aksept for medmenneske i alle storleikar og på sjølvaksept og sjølvmedkjensle. Her rår ein til å ete med tillit til at kroppen veit når han er svolten og når han er mett. Vi kan glede oss over smakar og lukter og ete med godt samvit.

Eksperimentelle studiar viser at ein slik strategi fører til at vekta stabiliserer seg utan å føre til sjølverkjenningsavvik med risiko for eteforstyrringar. Medisinalindustrien tener lite på ein slik strategi, men for fellesskapet og velferdsstaten vil ein slik strategi vere meir berekraftig.

«Samanhengen mellom vekt og sjukdom er kompleks.»

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis