Den demokratiske kreativiteten og den totalitære dumskapen

Den politiske tenkjaren Hannah Arendt (1906–1975) kan hjelpa oss til å forstå kor viktig det er å halda ved like eit demokratisk og kreativt samfunn med vitale debattar, og kor farleg den totalitære tankegangen er. Den kollektive fridommen og makta som finst når menneska talar og handlar i lag og diskuterer meiningane sine, er nettopp berre mogleg dersom det finst eit klart skilje mellom eit mangfald av meiningar og sanning om faktiske tilhøve.

Det totalitære systemet manglar den offentlege meininga og den kollektive makta som vert skapt gjennom intense meiningsutvekslingar og kreative debattar, og den totalitære politikken transformerer sanning om faktiske tilhøve til propaganda, lygn og bedrag.

Den politiske diskusjonen forsvinn i det same sanning om faktiske hendingar vert øydelagd av lygna og alternative fakta. Dette fører til at konspirasjonsteoriar florerer, demagogi erstattar debattar, propaganda kjem i staden for søking etter sanning, og det vert eit massivt åtak på den profesjonelle pressa og den vitskaplege kunnskapen. Det er dette åtaket på den faktiske sanninga og fjerning av offentlege meiningsutvekslingar som er byrjinga på det totalitære samfunnet.

Denne mangelen på respekt for sanninga om faktiske tilhøve ser vi i dagens Putin-regime, noko som også har ført Europa inn i ein ny krig. Putin og hans medsamansvorne har fabrikkert ei rekkje med lygner: Dei seier at Ukraina ikkje er ein legitim stat med ei sjølvstendig historie og eit nasjonalt medvit, og ifølgje denne store lygna er det ein narkoman nazibande som styrer landet. Autoritære og totalitære leiarar lyg og fabrikkerer fakta, og dei fører også seg sjølve bak ljoset gjennom eit farleg sjølvbedrag.

Putin trudde at regimet i Kyiv ville falla lett, og at folket i Ukraina ville ta imot dei russiske soldatane med jubel. Han trudde og meinte at den ukrainske hæren ville yta svak motstand og mangla våpen og stridsdugleik. Han trudde og meinte at den russiske armeen gjennom si overlegne valdsmakt og sin strenge disiplin ville erobra Kyiv på nokre få dagar.

Alle desse feilvurderingane oppstår som ein konsekvens av den totalitære tankegangen som omformar sanninga om faktiske tilhøve til lygn, bedrag og propaganda frå den totalitære eliten eller krinsen rundt Putin.

Lygn og fabrikkerte fakta og bedrag fører også til sjølvbedrag og irrasjonelle avgjersler, noko som gjer at totalitære regime utviklar ei form for idioti som gjer dei svakare enn opne demokratiske samfunn med ei fri presse, eit uavhengig rettssystem og ein autonom vitskap og kunst. Men på kort sikt kan denne dumskapen verta kompensert gjennom at den totalitære staten brukar stadig meir valdsmakt for å tvinga viljen sin gjennom.

Putins regime har også fjerna alle politiske motstandarar, einsretta pressa og fjerna meiningsutvekslingar i det offentlege rommet. All den visdommen, innsikta, kreativiteten og makta som finst i samfunnet når menneska handlar og talar i lag, debatterer og ser på sakene med fleire perspektiv, er borte. Det har oppstått ein eindimensjonal idioti, og difor ser vi den totale tankeløysa i konspirasjonsteoriar om at Vesten eigentleg vil utsletta Russland. Vesten blir også sett på som ein dekadent sivilisasjon, og det store moralske forfallet kjem ifrå homokulturen, transseksualiteten og val av den tredje kjønns­kategorien hen. På dette punktet er det slektskap mellom Putin og høgreradikale miljø i vesten.