Pop

St. Vincent:

Daddy’s
Home

Universal

Det er når songen nærmar seg slutten, at sjølvoppgjerets augneblink kjem i «The Melting of the Sun», det femte sporet på St. Vincents nye album Daddy’s Home. Stemninga er god, med analoge synthar, smått psykedeliske gitarar og koring som passar inn i den syttitalsnostalgiske estetikken.

Poetisk hyllest

Annie Clark har levert ei poetisk hyllest av nokre markante heltar i tur og orden, Joan Didion, Joni Mitchell, Tori Amos og Nina Simone, med vekt på det dei har ofra og sett på spel for å kunne utøve kunsten sin. «But me, I never cried», syng Clark, idet songen trekkjer pusten: «To tell the truth, I lied.»

No kan ein by på rett mykje av seg sjølv når ein lyg òg, og ofre ein heil del på vegen, men det er vanskeleg ikkje å sjå desse linene som eit uttrykk for nokre refleksjonar om kva ein gir av seg sjølv som artist, kva som er eit autentisk uttrykk for det, og kva som meir er som ein slags postmoderne leik med identitet.

Særleg gjer den knappe referansen til Simone inntrykk, til «stolte Nina» og alt ho måtte gjennom for songen «Mississippi Goddam».

Daddy’s Home er det sjette albumet frå St. Vincent, og fleire tidlegare utgivingar har vore løfta fram på desse sidene. St. Vincent (2014) var ei av dei mest forfriskande popplatene det siste tiåret, ei energisk oppkome av originale måtar å skru låtar saman på. Clark er både ein framifrå komponist, arrangør og instrumentalist, med nærast eruptive gitarsoloar som ho på scenen ofte har gitt seg i kast med gjennom ein slags teatralsk dekonstruksjon av klisjétunge gitaristgestar, med maskinelle, spastiske rørsler.

Tekstane kan vere nære og inderlege, men også konfronterande i sin slagferdige samtidsdiagnostikk, og peikar mot individuelle og kollektive brestar og laster som kjenneteiknar vårt moderne liv. Dei siste åra har vi vorte vande med at St. Vincent tenkjer stort og konseptuelt – også Masseduction (2017) var prega av ein fokusert, heilskapleg tanke om kva som skulle verte sagt, og korleis. Til liks med ein artist som Bowie har ho spela seg ut med ein omskifteleg persona i tråd med estetikken ho har meisla ut for kvart nye kreative prosjekt.

Estetisk nyorientering

Så kva no? I Audible-podkasten St. Vincent: Words + Music (2020, omtalt på desse sidene) fortalde Clark om korleis fengslinga av faren ti år tidlegare hadde slått inn i livet og snudd alt på hovudet, ei hending ho etter beste evne hadde prøvd å halde vekke frå det offentlege i årevis, sjølv om det prega arbeidet med gjennombrotsalbumet Strange Mercy (2011).

I 2019 slapp faren ut. Det kjem fram av rikeleg med presseomtale at far til Clark hadde innverknad på henne som lyttar og artist i barneåra, og at ein diett med musikk laga i New York i første halvdel av 1970-talet har hatt ein særleg plass, plater ho truleg har lytta meir til enn noko anna i livet sitt, fortel ho i intervju. Det er til desse impulsane ho no har vendt tilbake, i arbeidet med det som har vorte Daddy’s Home.

Den estetiske nyorienteringa har ført Clark inn i eit lausare og mjukare terreng, og i eit nyleg intervju nemner ho inspirasjonskjelder som Sly & The Family Stone, Funkadelic og Steely Dan. Multimediespetakkelet og den smarte ironien er tona ned, og ein ny persona trer fram, forsterka med visuelle motiv frå 1970-talet i omslagskunst og pressemateriale. Verkeleg slarkete vert det med ein song som «Live in the Dream», som av alle ting minner om Pink Floyd, komplett med koring og Gilmoursk gitar, over nesten sju minutt.

Clark går sine eigne vegar, og keisamt er det aldri, anten det er løgn eller tårer det går i.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.