CD

Johann Kuhnau:

Complete Sacred Works VI

Opella Musica; Camerata lipsiensis; orgel og leiing: Gregor Meyer. CPO 2021

Musikkbyen Leipzig har si eiga musikalske tidsrekning, nemleg før og etter at J.S. Bach i 1723 overtok den prestisjetunge stillinga som kantor ved Thomaskyrkja. Thomaskantoren budde og arbeidde ved Thomasskulen, ein internatskule for musikalsk gåverike gutar – det er det store, gulkvite bygget me ser framføre kyrkja på akvarellen over, som komponisten Felix Mendelssohn-Bartholdy måla i 1838.

Thomaskantorane blir ordna etter prinsippet «den tredje etter Bach», til dømes, eller omvendt, «den siste før Bach». Og det er musikken til den direkte forgjengaren i kantorstillinga, Johann Kuhnau (1660–1722), som vokalistane i Opella Musica og instrumentalistane i Camerata lipsiensis her spelar, under leiing av Gregor Meyer.

Godkjent av Kuhnau

Meyer er ikkje berre ein utmerkt dirigent, men òg organist. Orgelet me høyrer på plata, står i småbyen Rötha utanfor Leipzig og blei den 8. november 1721 godkjent av Kuhnau personleg (gjennom prøvespel). Denne detaljen gjer albumet ekstra interessant. Det er jo ikkje ofte me får høyra musikk framført på eit konkret instrument som komponisten sjølv kjende og gjekk god for.

Så langt er Meyer komen til volum seks i serien der alle kyrkjemusikkverka til Kuhnau blir innspelte for fyrste gong; den siste CD-en skal etter planen koma ut til 300-årsdagen for Kuhnaus død neste år. Albuma teiknar eit godt bilete av denne interessante overgangsfiguren i tysk kyrkjemusikk: Med den eine foten står han i den gamle 1600-talstradisjonen, der bibeltekstar blir sungne kunstferdig fleirstemmig. Med den andre foten står han i den «moderne» 1700-talstradisjonen, der nydikta religiøse tekstar blir framførte som ariar og resitativ.

Virtuos trombone

Plata gjev oss noko av begge stilar. Tre av stykka høyrer til den gamle tradisjonen; dei har kammermusikalsk preg og er truleg meinte som oppbyggjeleg «husmusikk». Klangleg interessant er tonesetjinga av Bibelens 113. salme Laudate pueri Dominum, der fiolinane er stemde om (i såkalla «skordatur») for å passa til trombonen. Denne solotrombonen, som Kuhnau har gjeve virtuose passasjar, tilfører ensembleklangen ei vakker djupn.

Dei to andre stykka er store kyrkjekantatar som blei framførte i liturgisk samanheng, nærare bestemt til Kristi himmelfartsdag i 1717 og 1720. Dei er av den «moderne» typen me kjenner frå J.S. Bach, noko me særleg merkar i den pauke- og trompetprega Lobet, ihr Himmel, den Herrn. Sjarmerande nok har Kuhnau her lagt inn eit instrumentalt mellomspel i kantaten, eit «ritornello» i danseform (menuett). Her kjem det historiske orgelet i Rötha til sin rett – når dirigenten Meyer dreg alle orgelregister, er det som om ensemblet kverv bort i den overhendig sylvklåre pipeklangen.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.