Skuffar aldri
Den særmerkte kammermusikken til Ketil Hvoslef held fram med å imponera.
Aldri keisam: Den bergenske komponisten Ketil Hvoslef (fødd 1939).
Foto: Tor Høvik
CD
Ketil Hvoslef:
Chamber Works
No. VI
Ymse musikarar. LAWO 2019
Ideen med å festa Ketil Hvoslefs 38 kammermusikalske verk på plate går attende til 2012, og dette nyaste albumet er det sjette i serien på ni. Hvoslef er heldig, for ikkje alle norske komponistar får høve til å bli så systematisk tolka av eitt og same miljø av samtidsmusikarar – musikarane tilknytte Bergens universitet, høgskule og symfoniorkester har skipa ein eigen skule i «Hvoslef»-interpretasjon. Også den nye CD-en, der fire verk blir spela av kring 25 musikarar, imponerer med grundige tolkingar og lytefri teknikk i både instrumentbruken og lydkvaliteten på opptaket.
Seremonielt
Trombonekvartetten (1994) har noko rituelt ved seg, noko som høver denne instrumenttypen godt. Opninga er som frå eit seremonielt parti or W.A. Mozarts frimuraropera Tryllefløyta, men smeikjer ikkje lyttaren, for det er som om me som lyttarar blir vitne til noko på avstand snarare enn at me deltek. Det vil seia: Involvert blir me på sett og vis i den jagande slutten, som er forma som ein tett og intens kanon.
Meir vidd er det i Klarinettkvintetten (1982). Her greier Hvoslef å utnytta det vide uttrykkregisteret til klarinetten, som spenner frå «blodets hvisken og benpibernes bøn» i det høgaste registeret, det songlege i mellomregisteret og kraftfull, mest celloaktig pondus i djupregisteret. Kvartetten av strykarar skapar både for- og bakgrunn, men gjer meir enn berre å akkompagnera; særleg den gylne bratsjklangen kontrasterer vakkert til klarinetten.
Busselskap
Hardingtrioen (1995) introduserer for fyrste gong det vokale på plata. Men Hvoslef handsamar ikkje sopranrøysta særleg vokalt, for sopranen framfører ikkje ein tekst, men syng på nøytrale vokalar. Typisk pianistisk er heller ikkje klaverstemma, for i opningssatsen klimprar pianisten direkte på strengane med fingrane, og i den drøymande midtsatsen læt instrumentet meir som langeleik og cembalo enn flygel. Hardingfela får derimot vera seg sjølv lik, med klår rytmikk og melodi, spelt med suverent driv av Håkon Asheim. Noko av det beste med stykket er at Hvoslef faktisk greier å skapa dramaturgisk og klangleg einskap av alt det ulike.
Trio for tretten (Acotral) er ein typisk og endefram Hvoslef-tittel – tilnamnet «Acotral» kom til han i ein draum medan han skreiv verket i Roma i 1987. (Det er i røynda namnet på eit romersk busselskap.) Besetninga er tredelt, med fire songarar, fire strykarar og fire blåseinstrument, «i tillegg til en slagverker som hjelper til med å holde gruppene mer sammen», som komponisten skriv i omslagsheftet. Sjølv om dette omskiftelege stykket er det mest krevjande å lytta til på albumet, har det noko særmerkt ved seg som fengjer. I det heile er eg imponert over at eg til no, etter å ha lytta gjennom denne sjette Hvoslef-CD-en, ikkje kan minnast å ha høyrt eitt keisamt verk i serien.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Ketil Hvoslef:
Chamber Works
No. VI
Ymse musikarar. LAWO 2019
Ideen med å festa Ketil Hvoslefs 38 kammermusikalske verk på plate går attende til 2012, og dette nyaste albumet er det sjette i serien på ni. Hvoslef er heldig, for ikkje alle norske komponistar får høve til å bli så systematisk tolka av eitt og same miljø av samtidsmusikarar – musikarane tilknytte Bergens universitet, høgskule og symfoniorkester har skipa ein eigen skule i «Hvoslef»-interpretasjon. Også den nye CD-en, der fire verk blir spela av kring 25 musikarar, imponerer med grundige tolkingar og lytefri teknikk i både instrumentbruken og lydkvaliteten på opptaket.
Seremonielt
Trombonekvartetten (1994) har noko rituelt ved seg, noko som høver denne instrumenttypen godt. Opninga er som frå eit seremonielt parti or W.A. Mozarts frimuraropera Tryllefløyta, men smeikjer ikkje lyttaren, for det er som om me som lyttarar blir vitne til noko på avstand snarare enn at me deltek. Det vil seia: Involvert blir me på sett og vis i den jagande slutten, som er forma som ein tett og intens kanon.
Meir vidd er det i Klarinettkvintetten (1982). Her greier Hvoslef å utnytta det vide uttrykkregisteret til klarinetten, som spenner frå «blodets hvisken og benpibernes bøn» i det høgaste registeret, det songlege i mellomregisteret og kraftfull, mest celloaktig pondus i djupregisteret. Kvartetten av strykarar skapar både for- og bakgrunn, men gjer meir enn berre å akkompagnera; særleg den gylne bratsjklangen kontrasterer vakkert til klarinetten.
Busselskap
Hardingtrioen (1995) introduserer for fyrste gong det vokale på plata. Men Hvoslef handsamar ikkje sopranrøysta særleg vokalt, for sopranen framfører ikkje ein tekst, men syng på nøytrale vokalar. Typisk pianistisk er heller ikkje klaverstemma, for i opningssatsen klimprar pianisten direkte på strengane med fingrane, og i den drøymande midtsatsen læt instrumentet meir som langeleik og cembalo enn flygel. Hardingfela får derimot vera seg sjølv lik, med klår rytmikk og melodi, spelt med suverent driv av Håkon Asheim. Noko av det beste med stykket er at Hvoslef faktisk greier å skapa dramaturgisk og klangleg einskap av alt det ulike.
Trio for tretten (Acotral) er ein typisk og endefram Hvoslef-tittel – tilnamnet «Acotral» kom til han i ein draum medan han skreiv verket i Roma i 1987. (Det er i røynda namnet på eit romersk busselskap.) Besetninga er tredelt, med fire songarar, fire strykarar og fire blåseinstrument, «i tillegg til en slagverker som hjelper til med å holde gruppene mer sammen», som komponisten skriv i omslagsheftet. Sjølv om dette omskiftelege stykket er det mest krevjande å lytta til på albumet, har det noko særmerkt ved seg som fengjer. I det heile er eg imponert over at eg til no, etter å ha lytta gjennom denne sjette Hvoslef-CD-en, ikkje kan minnast å ha høyrt eitt keisamt verk i serien.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Una og Diddi er to storforelska studentar som må halde forholdet skjult, fordi Diddi alt har ein kjærast.
Foto: Arthaus
Gjennombrotet
Elín Hall herjar i dette vakre, velskrivne dramaet av Rúnar Rúnarsson.
Greil Marcus er musikkskribent og kulturanalytikar.
Foto: Thierry Arditti / Courtesy of Yale University Press
Kvifor Marcus skriv
Den nye boka til Greil Marcus er ein kamuflert sjølvbiografi.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Erling Kittelsen er blant dei mest mangsidige av norske poetar, skriv Jan Erik Vold.
Rondanecupen på Otta er ei bridgetevling stinn av tradisjon.
Foto: Otta bridgeklubb
«Det finst bridgespelarar i kvar ein avkrok.»
Jill Stein på eit valkampmøte i Dearborn i Michigan 6. oktober. I vippestaten Michigan fryktar demokratane at Stein skal ta mange røyster frå Harris.
Foto: Rebecca Cook / Reuters / NTB
Stein kan velte lasset
Jill Stein, kandidaten til Dei grøne, er valjokeren demokratane gjerne skulle vore forutan.