JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Musikk

Nye klangverder

Korleis kan ein overskrida klangrammene til instrumentet sitt?

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Den svenske fiolinisten Karin Hellquist.

Den svenske fiolinisten Karin Hellquist.

Foto: Yusuke Suzuki

Den svenske fiolinisten Karin Hellquist.

Den svenske fiolinisten Karin Hellquist.

Foto: Yusuke Suzuki

2644
20191122
2644
20191122

CD

Ymse komponistar:

Postures

Sunniva Rødland, harpe. LAWO 2019

CD

Ymse komponistar:

Flock

Karin Hellquist, fiolin. LAWO 2019

Begge artistane på desse soloalbuma har bakgrunn frå doktorgradsprogrammet i kunstnarisk utviklingsarbeid ved Musikkhøgskulen i Oslo: Den fyrste, den norske harpisten Sunniva Rødland, avslutta i 2015 med eit arbeid om harpa si rolle i norsk samtidsmusikk. Den andre, fiolinisten Karin Hellquist frå Sverige, avsluttar i 2022 med eit prosjekt der ho granskar sin eigen klangpalett i møte med komponistar.

Differensiert

Harpeklangen er på ein måte jamn og, ja, litt skiftelaus. Men det instrumentet vantar av dynamiske og artikulatoriske ekstrem, tek det att i vid og fargerik klang. Å lytta til Sunniva Rødlands album Postures er som å oppleva eit vidfemnande gobeleng, altså eit vove veggteppe, i motsetnad til eit oljemåleri med skarpe konturar. Det stykket som tiltalar meg mest, er Wolfgang Plagges (fødd 1960) «Nocturne Sonata», op. 79 (1995), som opnar med eit distinkt, mest pianistisk tema, men snart glid over i breie akkordar som tek heile harperegisteret i bruk. Men her er òg tydeleg fleirstemmige parti, der Rødland imponerer med differensiert framheving av einskildstemmene.

Plagges verk er tradisjonelt i tydinga at det held seg innanfor klangrammene til instrumentet. Men albumet inneheld òg stykke der mediet blir overskride; eg tenkjer her på Bjørn Halsten Fongaards (1919–1980) Konsert for harpe og lydbånd, op. 131, der harpa spelar duett med eit magnetbandopptak av gitaren til den avlidne Fongaard.

Fugl eller svenske

Fuglesong er det ikkje mykje av på denne tida av året. Slik sett er det ei anna årstid me blir tekne med til i opninga av Karin Hellquists album Flock: Doppelbelichtung («Dobbeleksponering») (2016) av tyske Carola Bauckholt (fødd 1959), der fuglesong skal spelast av via tolv høgtalarar plasserte i taket over publikum i konsertsalen, medan fiolinisten improviserer imitasjonar av fuglelydane.

Det er vel noko anna å oppleva dette verket på konsert, men det fungerer på plate òg. Så akkurat er Hellquists improvisasjonar at det stundom er vanskeleg å vita om det er songfugl eller svenske me høyrer. Når det gjeld dei fyrstnemnde, får det meg til å lytta annleis enn når eg høyrer dei i deira naturlege habitat. For måten fuglane repeterer sitt stutte motiv på, med ørsmå variasjonar frå gong til gong, er i grunnen ikkje ulik den musikkstilen me kallar minimalisme, som oppstod i 1960-åra.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Ymse komponistar:

Postures

Sunniva Rødland, harpe. LAWO 2019

CD

Ymse komponistar:

Flock

Karin Hellquist, fiolin. LAWO 2019

Begge artistane på desse soloalbuma har bakgrunn frå doktorgradsprogrammet i kunstnarisk utviklingsarbeid ved Musikkhøgskulen i Oslo: Den fyrste, den norske harpisten Sunniva Rødland, avslutta i 2015 med eit arbeid om harpa si rolle i norsk samtidsmusikk. Den andre, fiolinisten Karin Hellquist frå Sverige, avsluttar i 2022 med eit prosjekt der ho granskar sin eigen klangpalett i møte med komponistar.

Differensiert

Harpeklangen er på ein måte jamn og, ja, litt skiftelaus. Men det instrumentet vantar av dynamiske og artikulatoriske ekstrem, tek det att i vid og fargerik klang. Å lytta til Sunniva Rødlands album Postures er som å oppleva eit vidfemnande gobeleng, altså eit vove veggteppe, i motsetnad til eit oljemåleri med skarpe konturar. Det stykket som tiltalar meg mest, er Wolfgang Plagges (fødd 1960) «Nocturne Sonata», op. 79 (1995), som opnar med eit distinkt, mest pianistisk tema, men snart glid over i breie akkordar som tek heile harperegisteret i bruk. Men her er òg tydeleg fleirstemmige parti, der Rødland imponerer med differensiert framheving av einskildstemmene.

Plagges verk er tradisjonelt i tydinga at det held seg innanfor klangrammene til instrumentet. Men albumet inneheld òg stykke der mediet blir overskride; eg tenkjer her på Bjørn Halsten Fongaards (1919–1980) Konsert for harpe og lydbånd, op. 131, der harpa spelar duett med eit magnetbandopptak av gitaren til den avlidne Fongaard.

Fugl eller svenske

Fuglesong er det ikkje mykje av på denne tida av året. Slik sett er det ei anna årstid me blir tekne med til i opninga av Karin Hellquists album Flock: Doppelbelichtung («Dobbeleksponering») (2016) av tyske Carola Bauckholt (fødd 1959), der fuglesong skal spelast av via tolv høgtalarar plasserte i taket over publikum i konsertsalen, medan fiolinisten improviserer imitasjonar av fuglelydane.

Det er vel noko anna å oppleva dette verket på konsert, men det fungerer på plate òg. Så akkurat er Hellquists improvisasjonar at det stundom er vanskeleg å vita om det er songfugl eller svenske me høyrer. Når det gjeld dei fyrstnemnde, får det meg til å lytta annleis enn når eg høyrer dei i deira naturlege habitat. For måten fuglane repeterer sitt stutte motiv på, med ørsmå variasjonar frå gong til gong, er i grunnen ikkje ulik den musikkstilen me kallar minimalisme, som oppstod i 1960-åra.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Gravfølgjet for Mohammad Mahdi Ammar og Abbas Fadel Yassin, båe drepne av eksploderande personsøkjarar i Beirut. Ammar er son til ein framståande medlem av Hizbollah-rørsla.

Foto: Mohamed Azakir / Reuters / NTB

KommentarSidene 2-3

Krig med personsøkjarar i folkerettsleg gråsone

Kvelden før personsøkjaråtaket endra Israels krigskabinett målsetjingane med krigen i nord. Ei eskalering låg derfor i kjømda.

Cecilie Hellestveit
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.

Foto: Erika Hebbert

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Sterkt om livsløgn og overleving

Gode skodespelar­prestasjonar i intens kamp på liv og død.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.

Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB

KommentarSamfunn
Bjørn Kvalsvik Nicolaysen

Ny statsminister med gjeld, utan budsjett

No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.

Foto: Thomas Fure / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– No ser me effekten av færre politifolk

Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal
Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925.  I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Då nordmennene kom til Færøyane, eller Fårøyane, rundt 800 var «hagane fulle av sau, som irane hadde ale upp, bergi tekte med fugl, nøgdi med rekved til husbyggjing, fisk og kval utanfor døri og vetrar so milde at sau og hest levde ute», skreiv landsfaderen Jóannes Patursson i boka Frå Færøyane i 1925. I dag er det om lag 70.000 sauer som går fritt ikring, også rundt Tórshavn.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Nytt frå vestfronten

Ute i Atlanterhavet ligg Færøyane som ein front mot lågtrykk, vestavêr og liberale haldningar.

Hallgeir Opedal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis