JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Musikk

Musikkens hovudstad

Trippelalbumet Voyage à Venise gjev oss musikk frå tida då sola stod i senit for Venezia som musikkmetropol.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
4137
20190329
4137
20190329

CD

G. Gabrieli, A. Vivaldi, U. Rom, A. Marcello, G. Porta, C. Tessarini:

Voyage à Venise

Akademie für Alte Musik Berlin (CD 1); Gli Incogniti (CD 2); Concerto Palatino (CD 3).
Harmonia Mundi 2019

Italia blir gjerne omtala som musikkens heimland, i alle høve når det gjeld seinrenessansen og barokken, for det var her verkformer som kantate, sonate og konsert såg dagens lys. Og om Italia er heimlandet, er Venezia den musikalske hovudstaden: I lagunerepublikken ved Adriahavet blei notetrykkarkunsten oppfunnen og dei fyrste offentlege operahusa opna, og hit blei musikarar frå heile Europa sende for å utdanna seg.

Den venetianske musikken me blir presenterte for på det nye trippelalbumet Voyage à Venise, gjev eit representativt bilete av det musikalske mangfaldet i byen frå slutten av 1500-talet til midten av 1700-talet. På denne tida gjekk sola sakte, men sikkert ned for Venezia som politisk og økonomisk stormakt, men som musikalsk stormakt stod sola i senit.

Ingen av albuma i denne CD-boksen er nye. Han er ei samansetjing av tre eldre CD-ar som ein får til prisen av éin. Lat oss byrja kronologisk med den tredje CD-en, som har den eldste musikken.

Fleirkorteknikk

Det er musikk av Giovanni Gabrieli (ca. 1550–1612), den største meisteren i den venetianske seinrenessansen, det ypparlege ensemblet Concerto Palatino spelar på CD-en Sonate e Canzoni «per concentar con «l’organo» (1999). Som organist i Markuskyrkja kledde Gabrieli den mest prestisjefulle musikarstillinga i byen, der han komponerte stykke i stilen ein kallar «den venetianske fleirkorteknikken». Stilen var tett knytt til arkitekturen i Markuskyrkja: Balkongane til høgre og venstre framme i kyrkja hadde kvart sitt orgel, og kring desse blei høvesvis éi gruppe instrumentalistar og songarar oppstilte, som musiserte mot den andre gruppa, slik at ein slags stereoverknad oppstod.

Gabrieli perfeksjonerte denne teknikken, òg i form av rein instrumentalmusikk for to orgel med kvar sitt orkester. Orgla i Markuskyrkja må ha vore fenomenale, og særleg i samklang med blåseinstrument – den engelske dagbokforfattaren John Evelyn skreiv på 1600-talet at denne kombinasjonen «gav liv til orgla». Diverre eksisterer ikkje dei to originale orgla i Markuskyrkja lenger. Men det gjer dei i San Petronio-kyrkja i Bologna, som Concerto Palatino her nyttar. Desse vakre instrumenta frå 1400-talet, som er mellom dei eldste i Italia, har ein tone klår som sylv, med kvasse overtonar. Heilt spesiell er klangkombinasjon som oppstår når dei virtuose messingblåsarane kjem til.

Ellevill Vivaldi

Den venetianske fleirkorteknikken blei grunnlaget for forma italienarane kallar concerto, «konsert», der eitt eller fleire soloinstrument spelar i dialog med orkesteret. På CD nummer to i boksen, Teatro alla moda (2015), som i heilskap er vigd venetianaren Antonio Vivaldi (1678–1741), får me ni slike solokonsertar for fiolin og orkester. Her briljerer ensemblet Gli Incogniti under leiing av solofiolinisten Amandine Beyer med uvanleg fleksibilitet i klang og uttrykk.

Er Beyer den beste barokkfiolinisten for tida? Eg er villig til å tru det, i alle høve teknisk, når eg høyrer henne i solokadensen (partiet mot slutten av satsen der solisten spelar åleine) i slutten av Vivaldis Fiolinkonsert i D-dur, RV 228. Med lynsnare akkordrørsler klatrar ho her så langt ned på gripebrettet (halsen på fela) med fingrane at det høyrest ut som lyden av ei hysterisk grashoppe – jamvel i dette høge registeret er intonasjonen og klangen presis.

Ukjende obokonsertar

CD nummer éin, Venice. The Golden Age, blei meld i denne spalta då han kom i 2016. Her spelar oboisten Xenia Löffler obokonsertar av venetianske 1700-talsmeistrar som i dag er gløymde. Med seg har ho Akademie für Alte Musik Berlin, som spelar framifrå. Likevel vantar det noko av den klanglege fleksibiliteten som ensemblet Gli Incogniti har. Löfflers obospel kunne derimot ikkje vore betre.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

G. Gabrieli, A. Vivaldi, U. Rom, A. Marcello, G. Porta, C. Tessarini:

Voyage à Venise

Akademie für Alte Musik Berlin (CD 1); Gli Incogniti (CD 2); Concerto Palatino (CD 3).
Harmonia Mundi 2019

Italia blir gjerne omtala som musikkens heimland, i alle høve når det gjeld seinrenessansen og barokken, for det var her verkformer som kantate, sonate og konsert såg dagens lys. Og om Italia er heimlandet, er Venezia den musikalske hovudstaden: I lagunerepublikken ved Adriahavet blei notetrykkarkunsten oppfunnen og dei fyrste offentlege operahusa opna, og hit blei musikarar frå heile Europa sende for å utdanna seg.

Den venetianske musikken me blir presenterte for på det nye trippelalbumet Voyage à Venise, gjev eit representativt bilete av det musikalske mangfaldet i byen frå slutten av 1500-talet til midten av 1700-talet. På denne tida gjekk sola sakte, men sikkert ned for Venezia som politisk og økonomisk stormakt, men som musikalsk stormakt stod sola i senit.

Ingen av albuma i denne CD-boksen er nye. Han er ei samansetjing av tre eldre CD-ar som ein får til prisen av éin. Lat oss byrja kronologisk med den tredje CD-en, som har den eldste musikken.

Fleirkorteknikk

Det er musikk av Giovanni Gabrieli (ca. 1550–1612), den største meisteren i den venetianske seinrenessansen, det ypparlege ensemblet Concerto Palatino spelar på CD-en Sonate e Canzoni «per concentar con «l’organo» (1999). Som organist i Markuskyrkja kledde Gabrieli den mest prestisjefulle musikarstillinga i byen, der han komponerte stykke i stilen ein kallar «den venetianske fleirkorteknikken». Stilen var tett knytt til arkitekturen i Markuskyrkja: Balkongane til høgre og venstre framme i kyrkja hadde kvart sitt orgel, og kring desse blei høvesvis éi gruppe instrumentalistar og songarar oppstilte, som musiserte mot den andre gruppa, slik at ein slags stereoverknad oppstod.

Gabrieli perfeksjonerte denne teknikken, òg i form av rein instrumentalmusikk for to orgel med kvar sitt orkester. Orgla i Markuskyrkja må ha vore fenomenale, og særleg i samklang med blåseinstrument – den engelske dagbokforfattaren John Evelyn skreiv på 1600-talet at denne kombinasjonen «gav liv til orgla». Diverre eksisterer ikkje dei to originale orgla i Markuskyrkja lenger. Men det gjer dei i San Petronio-kyrkja i Bologna, som Concerto Palatino her nyttar. Desse vakre instrumenta frå 1400-talet, som er mellom dei eldste i Italia, har ein tone klår som sylv, med kvasse overtonar. Heilt spesiell er klangkombinasjon som oppstår når dei virtuose messingblåsarane kjem til.

Ellevill Vivaldi

Den venetianske fleirkorteknikken blei grunnlaget for forma italienarane kallar concerto, «konsert», der eitt eller fleire soloinstrument spelar i dialog med orkesteret. På CD nummer to i boksen, Teatro alla moda (2015), som i heilskap er vigd venetianaren Antonio Vivaldi (1678–1741), får me ni slike solokonsertar for fiolin og orkester. Her briljerer ensemblet Gli Incogniti under leiing av solofiolinisten Amandine Beyer med uvanleg fleksibilitet i klang og uttrykk.

Er Beyer den beste barokkfiolinisten for tida? Eg er villig til å tru det, i alle høve teknisk, når eg høyrer henne i solokadensen (partiet mot slutten av satsen der solisten spelar åleine) i slutten av Vivaldis Fiolinkonsert i D-dur, RV 228. Med lynsnare akkordrørsler klatrar ho her så langt ned på gripebrettet (halsen på fela) med fingrane at det høyrest ut som lyden av ei hysterisk grashoppe – jamvel i dette høge registeret er intonasjonen og klangen presis.

Ukjende obokonsertar

CD nummer éin, Venice. The Golden Age, blei meld i denne spalta då han kom i 2016. Her spelar oboisten Xenia Löffler obokonsertar av venetianske 1700-talsmeistrar som i dag er gløymde. Med seg har ho Akademie für Alte Musik Berlin, som spelar framifrå. Likevel vantar det noko av den klanglege fleksibiliteten som ensemblet Gli Incogniti har. Löfflers obospel kunne derimot ikkje vore betre.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.

Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.

Foto: Samlaget

BokMeldingar
ArildBye

Ein av oss

Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

Feature

Greske byggjeklossar

Eg dreg til Kreta og lærer om skilnaden på tyske og britiske turistar.

May Linn Clement
Feature

Greske byggjeklossar

Eg dreg til Kreta og lærer om skilnaden på tyske og britiske turistar.

May Linn Clement

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis