JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMusikk

Slank og intens

Bach Collegium Japan framfører Beethoven med wienerklassisk akkuratesse.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
3057
20181012
3057
20181012

CD

Ludwig van Beethoven:

Missa
solemnis

Bach Collegium Japan;
dir. Masaaki Suzuki. BIS 2018

Jamføring: Orchestre Révolutionnaire et Romantique/Gardiner (Archiv 1990); Wiener Philharmoniker/Levine (Deutsche Grammophon 1992)

Hadde ein spurt Beethoven om kva som var det viktigaste verket hans, ville det ikkje vore Symfoni nr. 9 i d-moll, altså «Korsymfonien», som blir sett på som ein av musikksogas verkelege milesteinar. Som Beethoven skreiv til komposisjonseleven Ferdinand Ries i 1822: «Mitt største verk er ei stor messe eg nyss skreiv.»

Denne Missa solemnis i D-dur, op. 123, som blei urframført i 1824, er no komen i ei fin innspeling med Bach Collegium Japan under leiing av Masaaki Suzuki. Komposisjonen – tittelen tyder «høgtidsam messe» – er blitt ståande som eit hovudverk i den katolske kyrkjemusikken, trass i at han med 75 minuttars framføringstid sprenger alle liturgiske rammer. Hadde ein freista å framføra han i høgmessa på sundagen, ville seansen blitt ulideleg lang. Difor blir han i dag mest berre spelt som konsertmusikk.

Feite og slanke

Dei mange innspelingane av høgtidsmessa kan grovt sett delast inn i to kategoriar, som me kan kalla den «feite» og den «slanke». Til den fyrste kategorien høyrer monumentale tolkingar med svært orkester og ovstort kor, til dømes tolkinga James Levine gjorde med Wienerfilharmonikarane i 1992. Her syng operasolistar som Plácido Domingo, og bak orkesteret står heile tre blandakor.

Til den andre kategorien høyrer tolkingar med linnare klang, eksempelvis tolkinga John Eliot Gardiner gjorde med Orchestre Révolutionnaire et Romantique i 1990, der heile ensemblet er mindre. Orkesteret spelar på kopiar av instrument frå Beethovens samtid, solistane er spesialiserte innan kyrkjemusikk (ikkje opera) og det er berre eitt kor. Men sjølv om klangen er linnare, er klårleiken intens.

Kulminasjon

Suzukis nye versjon soknar definitivt til sistnemnde kategori. Den dyktige solistkvartetten, der norske Ann-Helen Moen syng sopran, lèt homogent, og det vesle, men kraftfulle koret har skarp diksjon og sylkvass intonasjon. Stemmeføringa i Beethovens kompliserte fleirstemmigheit blir slik tydeleg; høyr berre på fugepartiet som avsluttar Gloria-leddet i messa, der det heiter «in gloria Dei Patris, amen» («i Faderens herlegdom, amen»). Bach Collegium Japan framfører fugen med den same akkuratessa me kjenner frå Bach-CD-ane deira.

Det verkar som om Suzuki ser på Beethovens høgtidsmesse som ein kulminasjon av wienerklassiske messetonesetjingar av Haydn og Mozart (slike som faktisk skulle framførast som del av liturgien), og ikkje som byrjinga på 1800-talets store romantiske konsertmesser. Ikkje alle vil lika den stringente spelestilen – føretrekkjer du å høyra Beethoven monumentalt musisert, vil du kan hende sakna hjarteblod. Men innanfor den «slanke» tolkingskategorien har Suzuki laga ei perle av ei innspeling.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Ludwig van Beethoven:

Missa
solemnis

Bach Collegium Japan;
dir. Masaaki Suzuki. BIS 2018

Jamføring: Orchestre Révolutionnaire et Romantique/Gardiner (Archiv 1990); Wiener Philharmoniker/Levine (Deutsche Grammophon 1992)

Hadde ein spurt Beethoven om kva som var det viktigaste verket hans, ville det ikkje vore Symfoni nr. 9 i d-moll, altså «Korsymfonien», som blir sett på som ein av musikksogas verkelege milesteinar. Som Beethoven skreiv til komposisjonseleven Ferdinand Ries i 1822: «Mitt største verk er ei stor messe eg nyss skreiv.»

Denne Missa solemnis i D-dur, op. 123, som blei urframført i 1824, er no komen i ei fin innspeling med Bach Collegium Japan under leiing av Masaaki Suzuki. Komposisjonen – tittelen tyder «høgtidsam messe» – er blitt ståande som eit hovudverk i den katolske kyrkjemusikken, trass i at han med 75 minuttars framføringstid sprenger alle liturgiske rammer. Hadde ein freista å framføra han i høgmessa på sundagen, ville seansen blitt ulideleg lang. Difor blir han i dag mest berre spelt som konsertmusikk.

Feite og slanke

Dei mange innspelingane av høgtidsmessa kan grovt sett delast inn i to kategoriar, som me kan kalla den «feite» og den «slanke». Til den fyrste kategorien høyrer monumentale tolkingar med svært orkester og ovstort kor, til dømes tolkinga James Levine gjorde med Wienerfilharmonikarane i 1992. Her syng operasolistar som Plácido Domingo, og bak orkesteret står heile tre blandakor.

Til den andre kategorien høyrer tolkingar med linnare klang, eksempelvis tolkinga John Eliot Gardiner gjorde med Orchestre Révolutionnaire et Romantique i 1990, der heile ensemblet er mindre. Orkesteret spelar på kopiar av instrument frå Beethovens samtid, solistane er spesialiserte innan kyrkjemusikk (ikkje opera) og det er berre eitt kor. Men sjølv om klangen er linnare, er klårleiken intens.

Kulminasjon

Suzukis nye versjon soknar definitivt til sistnemnde kategori. Den dyktige solistkvartetten, der norske Ann-Helen Moen syng sopran, lèt homogent, og det vesle, men kraftfulle koret har skarp diksjon og sylkvass intonasjon. Stemmeføringa i Beethovens kompliserte fleirstemmigheit blir slik tydeleg; høyr berre på fugepartiet som avsluttar Gloria-leddet i messa, der det heiter «in gloria Dei Patris, amen» («i Faderens herlegdom, amen»). Bach Collegium Japan framfører fugen med den same akkuratessa me kjenner frå Bach-CD-ane deira.

Det verkar som om Suzuki ser på Beethovens høgtidsmesse som ein kulminasjon av wienerklassiske messetonesetjingar av Haydn og Mozart (slike som faktisk skulle framførast som del av liturgien), og ikkje som byrjinga på 1800-talets store romantiske konsertmesser. Ikkje alle vil lika den stringente spelestilen – føretrekkjer du å høyra Beethoven monumentalt musisert, vil du kan hende sakna hjarteblod. Men innanfor den «slanke» tolkingskategorien har Suzuki laga ei perle av ei innspeling.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis