Innettervende ornament
Michel Lamberts komposisjonar for «den stille veka» er så erkefranske som ein får dei.
CD
Michel Lambert:
Leçons de ténèbres
Marc Mauillon, baryton; Myriam Rignol, viola da gamba; Thibaut Roussel, teorbe; Marouan Mankar-Bennis, cembalo og orgel.
Harmonia Mundi 2018
Den franske songaren Marc Mauillon har ei heilt spesiell røyst, både når det gjeld klang og songstil. Røysta er rik på overtonar, og sidan han har jamn klang i alle register og nesten ikkje nyttar vibrato, læt han nærast som eit orgel. Men så er då òg repertoaret på dette dobbelalbumet noko for seg sjølv, i ein stil som krev ein særeigen framføringsteknikk.
Tenebrae
Komponisten på plata, Michel Lambert, var på 1600-talet ein av Frankrikes viktigaste musikarar og ein pioner innan den særeigne franske vokalmusikken, den som utover i hundreåret skilde seg stadig meir frå den italienske. Verket hans, som her er spelt inn i heilskap for fyrste gong, treng ei lita forklaring: Leçons de ténèbres blei komponerte for «den stille veka» i 1662, den som går frå palmesundag og påskeaftan, og blei framførte under tenebrae, tidebønnene på skjærtorsdag, langfredag og påskeaftan. Namnet tenebrae, som tyder «mørker» eller «skugge», skriv seg frå ritualet under tidebønene: For kvar salme som blei sungen, blei eitt ljos i kyrkja sløkt, heilt til kyrkjerommet låg innhylla i mørker.
Rytmisk vrikking
Lamberts Leçons de ténèbres er så erkefranske ein får det. Dei er for éin songar og basso continuo, den besifra basslina som her blir utført på viola da gamba, teorbe (basslutt) og cembalo eller orgel. Songmelodien er uvanleg rikt ornamentert, men ikkje på den ekspressive italienske måten. Nei, det er noko innettervend, noko mediterande med ornamenta hjå Lambert. For dei er ikkje er sette saman av lange, jamne tonestraumar som i italienske ariar, men er rytmisk «vrikkande», tilpassa den franske språkrytmen, som jo ikkje flyt like jamt som den italienske. Denne songstilen rår Marc Mauillon over til fullnad. Saman med bassgruppa, som framfører akkompagnementet med uvanleg akkuratesse, har han fått i stand ei sjeldsynt fin plate.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Michel Lambert:
Leçons de ténèbres
Marc Mauillon, baryton; Myriam Rignol, viola da gamba; Thibaut Roussel, teorbe; Marouan Mankar-Bennis, cembalo og orgel.
Harmonia Mundi 2018
Den franske songaren Marc Mauillon har ei heilt spesiell røyst, både når det gjeld klang og songstil. Røysta er rik på overtonar, og sidan han har jamn klang i alle register og nesten ikkje nyttar vibrato, læt han nærast som eit orgel. Men så er då òg repertoaret på dette dobbelalbumet noko for seg sjølv, i ein stil som krev ein særeigen framføringsteknikk.
Tenebrae
Komponisten på plata, Michel Lambert, var på 1600-talet ein av Frankrikes viktigaste musikarar og ein pioner innan den særeigne franske vokalmusikken, den som utover i hundreåret skilde seg stadig meir frå den italienske. Verket hans, som her er spelt inn i heilskap for fyrste gong, treng ei lita forklaring: Leçons de ténèbres blei komponerte for «den stille veka» i 1662, den som går frå palmesundag og påskeaftan, og blei framførte under tenebrae, tidebønnene på skjærtorsdag, langfredag og påskeaftan. Namnet tenebrae, som tyder «mørker» eller «skugge», skriv seg frå ritualet under tidebønene: For kvar salme som blei sungen, blei eitt ljos i kyrkja sløkt, heilt til kyrkjerommet låg innhylla i mørker.
Rytmisk vrikking
Lamberts Leçons de ténèbres er så erkefranske ein får det. Dei er for éin songar og basso continuo, den besifra basslina som her blir utført på viola da gamba, teorbe (basslutt) og cembalo eller orgel. Songmelodien er uvanleg rikt ornamentert, men ikkje på den ekspressive italienske måten. Nei, det er noko innettervend, noko mediterande med ornamenta hjå Lambert. For dei er ikkje er sette saman av lange, jamne tonestraumar som i italienske ariar, men er rytmisk «vrikkande», tilpassa den franske språkrytmen, som jo ikkje flyt like jamt som den italienske. Denne songstilen rår Marc Mauillon over til fullnad. Saman med bassgruppa, som framfører akkompagnementet med uvanleg akkuratesse, har han fått i stand ei sjeldsynt fin plate.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.
Foto: Gorm Kallestad / AP / NTB
– ADHD-diagnosen skal henge høgt
Det har vore ein kraftig auke i talet på ADHD-diagnosar og bruken av ADHD-medisin dei siste åra. Blir diagnosen utvatna når kjendisar snakkar han opp?
Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.
Foto: Agnete Brun
Når rikdom blir eit problem
Martin Bech Holte kjem med ein diskutabel analyse og friske fråspark i Landet som ble for rikt.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Papiravisa