CD

Antonio Vivaldi:

Concerti Per Flauto

Giovanni Antonini, blokkfløyter; Il Giardino Armonico. Alpha 2020

Barokkmusikken har to soger: den i barokken på 1600- og 1700-talet, og den i vår tid, då repertoaret og framføringsmåtane frå barokken blei «gjenoppdaga» i andre helvta av 1900-talet. Det tok fleire tiår før musikarane hadde denne «nye» gamle framføringsstilen under huda. For høyrer me innspelingar med tidlegmusikkpionerane frå 1960- og 1970-åra, er der kan hende mykje ånd og skjøn, men klangen vitnar om at dei gamle instrumenta framleis var nye for musikarane: Det humpa og gjekk, og surt let det rett som det var.

1990-åra var eit paradigmeskifte. Musikarane hadde no internalisert det historiske musikkuttrykket og handsama barokkinstrumenta som om dei aldri skulle ha gjort anna. Særleg skuledannande var det italienske ensemblet Il Giardino Armonico (grunnlagt 1985): Aldri hadde nokon før spelt Antonio Vivaldis (1678–1741) konsertar med kvassare artikulasjon, røffare markert frasering og større tempokontrastar mellom satsane. Råskinnet som framleis leiar dette ensemblet, er den milanesiske blokkfløytisten Giovanni Antonini.

Attende til Vivaldi

Antonini har dei siste tiåra hatt ein andre karriere som dirigent, med wienarklassikarar som Haydn og romantikarar som Beethoven på repertoaret. Men med CD-en Concerti Per Flauto vender han attende til sitt sanne metier, nemleg virtuose blokkfløytekonsertar frå Italias musikalske gullalder kring 1700. Korleis står så Antonini seg om me jamfører med yngre utøvarar?

Vivaldi-albumet inneheld seks blokkfløytekonsertar. Den i C-dur, RV 443, er ein god prøvestein, sidan han er mest kjend. Den snøgge fyrstesatsen (utan satsnamn) er nytta i filmar og reklamar og vekkjer assosiasjonar til Venezias dampande kanalar ein seinsommardag. Og har du ikkje høyrt den roleg melodiøse andresatsen «Largo» i ei gravferd, har du ikkje vore i mange nok gravferder.

Gode tempi

Antonini spelar ikkje opningssatsen for snøgt, slik ein høyrer i mest alle nyare innspelingar av verket. Går satsen for raskt, kollapsar nemleg den svingande tredelte takten i refrenget og det kling berre hektisk; dei snøgge soloepisodane mellom refrenga er uansett virtuose nok i moderat tempo. Og den rolege midtsatsen «Largo»? Også her treffer Antonini tempo og stemning godt, og gjennom improviserte ornament blandar han inn vakre dissonansar som gjev den søte melodien eit bittert islett.

Er det så noko att av det gamle råskinnet Antonini? Ja, barskingen får me òg, i F-dur-konserten med tilnamnet «La tempesta di mare», RV 433. Denne «stormen på havet» syner solist og orkester på sitt beste: Dei tøyer grensene, men overdriv aldri, og musiserer saman som eit ekte ensemble. Den sjølvforelska åleinegangen mange yngre solistar legg ut på, slepp me.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.