Kraftkoralar
Lina Johnson og Arnfinn Tobiassen syner oss den mangslungne kyrkjemusikaren Johan Kvandal.
Johan Kvandal (1919–1999) var ein av dei viktigaste norske komponistane på 1900-talet.
Foto: Ukjend
Lytt til artikkelen:
CD
Johan Kvandal:
A Quiet Beauty. Works by Kvandal
Lina Johnson, sopran; Arnfinn Tobiassen, orgel. LAWO 2020
J.S. Bachs store orgelverk sviv alltid i brakgrunnen for ein orgelkomponist. Dette er tydeleg i kraftsalven av eit koralforspel som Johan Kvandal komponerte til salmen «Ljoset yver landet dagna» i 1956. Salmen, som Bernt Støylen attdikta i 1926, byggjer på den latinske sekvensen (lovsongen) Lux illuxit laetabunda, som truleg blei skriven av erkebiskop Eirik Ivarsson kring 1200. Både ord og tonar kan førast attende til olsokfeiringa i Nidaros i mellomalderen.
Kvandal handsamar her salmemelodien på interessant vis. Me lyt venta litt før den sigerssikre mellomaldermelodien kjem i si fulle, arkaisk-strenge form i orgelpedalstemma. Han blir nemleg førebudd og seinare kommentert av dei kvervlande melodiske figurane i manualstemmene (tangentane). Komponisten greier slik å fanga både mellomalderens eige uttrykk og den moderne førestillinga vår av stordomstida i mellomalderen. Det heile blir samla i den kompliserte polyfone forma Bach skapte kompositorisk gullstandard for på 1700-talet.
God teknikk
Dette koralforspelet er det instrumentale høgdepunktet på Kvandal-albumet som sopranen Lina Johnson og organisten Arnfinn Tobiassen har spelt inn i Vår Frelsers kirke i Haugesund. Tobiassen, som er kantor i Olavskyrkja på Avaldsnes på Karmøy, held høgt teknisk nivå. Ingen ting tykkjest tilfeldig, korkje når det gjeld artikulasjon eller frasering. Han tek omsyn til akustikken i kyrkja, for det er akkurat nok «luft» mellom akkordskifta til at tonane strøymer fritt, utan å gli for mykje over i kvarandre.
Fokemusikalsk
Johan Kvandal var son av David Monrad Johansen (1888–1974), ein av mellom- og etterkrigstidas viktigaste norske komponistar. Han blei fødd inn i ein nasjonal musikktradisjon, der folkemusikk og norskdom stod sterkt, men var (til liks med faren) innom mange ulike straumdrag i kunstmusikken i løpet av komponistkarrieren. Den folkemusikalske arven kjem tydlegare fram i orkester- og kammermusikken enn i orgelmusikken, men på plata får me i alle høve den fine Partita over folketonen «Hvor er det godt å lande» (1971), med melodi frå Heddal.
Når det gjeld vokalmusikken, er den avvekslingsrike Benedicam Dominum (1957) stilistisk mest interessant: På underleg (men vellukka) vis blir norske harmoniske vendingar her blanda med noko som i form minner om elegant italiensk barokkmusikk. Sopranen Lina Johnson syner kor fleksibel ho er som songar, med tydeleg tekstuttale og vakker, klår klang i heile registeret.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Lytt til artikkelen:
CD
Johan Kvandal:
A Quiet Beauty. Works by Kvandal
Lina Johnson, sopran; Arnfinn Tobiassen, orgel. LAWO 2020
J.S. Bachs store orgelverk sviv alltid i brakgrunnen for ein orgelkomponist. Dette er tydeleg i kraftsalven av eit koralforspel som Johan Kvandal komponerte til salmen «Ljoset yver landet dagna» i 1956. Salmen, som Bernt Støylen attdikta i 1926, byggjer på den latinske sekvensen (lovsongen) Lux illuxit laetabunda, som truleg blei skriven av erkebiskop Eirik Ivarsson kring 1200. Både ord og tonar kan førast attende til olsokfeiringa i Nidaros i mellomalderen.
Kvandal handsamar her salmemelodien på interessant vis. Me lyt venta litt før den sigerssikre mellomaldermelodien kjem i si fulle, arkaisk-strenge form i orgelpedalstemma. Han blir nemleg førebudd og seinare kommentert av dei kvervlande melodiske figurane i manualstemmene (tangentane). Komponisten greier slik å fanga både mellomalderens eige uttrykk og den moderne førestillinga vår av stordomstida i mellomalderen. Det heile blir samla i den kompliserte polyfone forma Bach skapte kompositorisk gullstandard for på 1700-talet.
God teknikk
Dette koralforspelet er det instrumentale høgdepunktet på Kvandal-albumet som sopranen Lina Johnson og organisten Arnfinn Tobiassen har spelt inn i Vår Frelsers kirke i Haugesund. Tobiassen, som er kantor i Olavskyrkja på Avaldsnes på Karmøy, held høgt teknisk nivå. Ingen ting tykkjest tilfeldig, korkje når det gjeld artikulasjon eller frasering. Han tek omsyn til akustikken i kyrkja, for det er akkurat nok «luft» mellom akkordskifta til at tonane strøymer fritt, utan å gli for mykje over i kvarandre.
Fokemusikalsk
Johan Kvandal var son av David Monrad Johansen (1888–1974), ein av mellom- og etterkrigstidas viktigaste norske komponistar. Han blei fødd inn i ein nasjonal musikktradisjon, der folkemusikk og norskdom stod sterkt, men var (til liks med faren) innom mange ulike straumdrag i kunstmusikken i løpet av komponistkarrieren. Den folkemusikalske arven kjem tydlegare fram i orkester- og kammermusikken enn i orgelmusikken, men på plata får me i alle høve den fine Partita over folketonen «Hvor er det godt å lande» (1971), med melodi frå Heddal.
Når det gjeld vokalmusikken, er den avvekslingsrike Benedicam Dominum (1957) stilistisk mest interessant: På underleg (men vellukka) vis blir norske harmoniske vendingar her blanda med noko som i form minner om elegant italiensk barokkmusikk. Sopranen Lina Johnson syner kor fleksibel ho er som songar, med tydeleg tekstuttale og vakker, klår klang i heile registeret.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.
Foto: Nina Djæff
Eit sandkorn i maskineriet
Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.
Foto: Frederik Ringnes / NTB
Husforsikring i hardt vêr
Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?
Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Vestre må avslutte konflikter og beklage
«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»
Teikning: May Linn Clement
Tid for realitetsorientering
Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.
James Rebanks på Lillehammer sist veke.
Foto: Morten A. Strøksnes
Ein mann for alle årstider
LILLEHAMMER: Etter å ha skrive to svært populære bøker om landbruk og sauehald hamna James Rebanks i ei krise som førte han til eit dunvær på Helgeland.