JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Musikk

Kompromisslaus

Luigi Cherubini var ein musikar som komponerte for musikarar.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Den italienske komponisten Luigi Cherubini (1760–1842) måla av J.-A.-D. Ingres.

Den italienske komponisten Luigi Cherubini (1760–1842) måla av J.-A.-D. Ingres.

Den italienske komponisten Luigi Cherubini (1760–1842) måla av J.-A.-D. Ingres.

Den italienske komponisten Luigi Cherubini (1760–1842) måla av J.-A.-D. Ingres.

2959
20201023
2959
20201023

Lytt til artikkelen:

CD

Luigi Cheru­bini:

Messe solennelle in d

Kammerchor Stuttgart; Klassische Philharmonie Stuttgart; dir.: Frieder Bernius. Carus 2020

Den florentinske komponisten Luigi Cherubini rakk så vidt å få med seg det franske Ancien Régime då han slo seg ned i Paris i 1788. Året etter braka revolusjonen laus, og gjennom sitt 81 år lange liv opplevde han alt frå terrorveldet i 1793 og 1794 til Julirevolusjonen i 1830. Trass i dei omskiftelege samfunnstilhøva greidde han å halda på posisjonen som den leiande musikarpersonlegdomen i byen, og som komposisjonslærar og seinare direktør for Paris-konservatoriet prega han ein heil generasjon tilkomande komponistar.

Men verdsetjinga av Cherubini som komponist varierte. I periodar der spektakulær italiensk opera stod høgast i kurs, var ikkje den fornemme, strenge stilen hans nokon publikumsvinnar. Komponistane sette han derimot høgt, særleg Beethoven, som såg på han som sin største kollega.

Intellektuell

Kvifor er Cherubini framleis eit sjeldsynt namn på konsertplakatar og platecover? Ein av dei som har arbeidd mest med å lyfta han fram i ljoset dei siste tiåra, er den tidlegare La Scala-direktøren Riccardo Muti. Han har hevda at komponisten ikkje brydde seg om kva publikum meinte: «Cherubini skreiv for sjela og intellektet. Han var ein utprega intellektuell musikar som komponerte for musikarar.»

Ein annan «talsmann» for den gløymde meisteren er den tyske dirigenten Frieder Bernius. Cherubini-stykket han no har spelt inn med Kammerchor und Klassische Philharmonie Stuttgart, er av den sakrale sorten: Messe solennelle nr. 2 i d-moll for seks vokalsolistar, firstemmig kor og stort orkester, som blei påbyrja i 1811.

Eksentrisk

Cherubinis originale og satsteknisk suverent gjennomførte vriar imponerer. Ta til dømes orkesterforspelet til den innleiande «Kyrie»-satsen, som byrjar med slepande, dissonerande mollakkordar: Etter få taktar, utan å bry seg om nokon mildnande overgang, snur Cherubini på hælen og gjev oss ein elegant melodi som kunne vore frå ein lettbeint opera. Satsane syner eit imponerande breitt uttrykksregister, med alt frå arkaisk enkle korparti til kompliserte dobbeltfugar – eit døme på det siste er den suverene «Amen»-delen av «Et resurrexit»-satsen. Mest eksentrisk er «Crucifixus»-partiet, der messeteksten handlar om krossfestinga. I over 50 taktar resiterer koret her unisont på éin tone (e), medan hamringa til dei djupe strykarane illuderer hammarslaga på naglane som festa Frelsaren til krossen.

Kva så med tolkinga til Bernius’ songarar og instrumentalistar? Dette er ei liveinnspeling, med den driven og spontaniteten slike opptak gjerne har. Når musiseringa er så overtydande som her, gjer det ikkje noko at somme av strykarinnsatsane har litt diffus intonasjon.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Lytt til artikkelen:

CD

Luigi Cheru­bini:

Messe solennelle in d

Kammerchor Stuttgart; Klassische Philharmonie Stuttgart; dir.: Frieder Bernius. Carus 2020

Den florentinske komponisten Luigi Cherubini rakk så vidt å få med seg det franske Ancien Régime då han slo seg ned i Paris i 1788. Året etter braka revolusjonen laus, og gjennom sitt 81 år lange liv opplevde han alt frå terrorveldet i 1793 og 1794 til Julirevolusjonen i 1830. Trass i dei omskiftelege samfunnstilhøva greidde han å halda på posisjonen som den leiande musikarpersonlegdomen i byen, og som komposisjonslærar og seinare direktør for Paris-konservatoriet prega han ein heil generasjon tilkomande komponistar.

Men verdsetjinga av Cherubini som komponist varierte. I periodar der spektakulær italiensk opera stod høgast i kurs, var ikkje den fornemme, strenge stilen hans nokon publikumsvinnar. Komponistane sette han derimot høgt, særleg Beethoven, som såg på han som sin største kollega.

Intellektuell

Kvifor er Cherubini framleis eit sjeldsynt namn på konsertplakatar og platecover? Ein av dei som har arbeidd mest med å lyfta han fram i ljoset dei siste tiåra, er den tidlegare La Scala-direktøren Riccardo Muti. Han har hevda at komponisten ikkje brydde seg om kva publikum meinte: «Cherubini skreiv for sjela og intellektet. Han var ein utprega intellektuell musikar som komponerte for musikarar.»

Ein annan «talsmann» for den gløymde meisteren er den tyske dirigenten Frieder Bernius. Cherubini-stykket han no har spelt inn med Kammerchor und Klassische Philharmonie Stuttgart, er av den sakrale sorten: Messe solennelle nr. 2 i d-moll for seks vokalsolistar, firstemmig kor og stort orkester, som blei påbyrja i 1811.

Eksentrisk

Cherubinis originale og satsteknisk suverent gjennomførte vriar imponerer. Ta til dømes orkesterforspelet til den innleiande «Kyrie»-satsen, som byrjar med slepande, dissonerande mollakkordar: Etter få taktar, utan å bry seg om nokon mildnande overgang, snur Cherubini på hælen og gjev oss ein elegant melodi som kunne vore frå ein lettbeint opera. Satsane syner eit imponerande breitt uttrykksregister, med alt frå arkaisk enkle korparti til kompliserte dobbeltfugar – eit døme på det siste er den suverene «Amen»-delen av «Et resurrexit»-satsen. Mest eksentrisk er «Crucifixus»-partiet, der messeteksten handlar om krossfestinga. I over 50 taktar resiterer koret her unisont på éin tone (e), medan hamringa til dei djupe strykarane illuderer hammarslaga på naglane som festa Frelsaren til krossen.

Kva så med tolkinga til Bernius’ songarar og instrumentalistar? Dette er ei liveinnspeling, med den driven og spontaniteten slike opptak gjerne har. Når musiseringa er så overtydande som her, gjer det ikkje noko at somme av strykarinnsatsane har litt diffus intonasjon.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Foto: Nina Djæff

BokMeldingar
Ronny Spaans

Eit sandkorn i maskineriet

Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis