CD

Andreas Romberg:

Violin Concertos

Chouchane Siranossian, fiolin; Capriccio Barockorchester. Alpha 2020

Har du høyrt gjete Andreas Romberg (1767–1821), imponerer du meg. Denne tyske fiolinvirtuosen og komponisten er i dag lite meir enn eit namn i musikkhistoria, men i samtida blei han nemnd i same andedrag som Haydn, Mozart og Beethoven.

Under (det ikkje heilt rette) merkenamnet «brørne Romberg» turnerte han og syskenbarnet, cellisten Bernhard Romberg, Europas hoff og storbyar som vedunderbarn. Dette var i 1774, i ei tid då det var høgkonjunktur for vedunderbarn: Hadde ein før sett på barn som uferdige vaksne, dyrka ein dei no som uttrykk for det ekte og naturlege, usulka av sivilisasjonen.

Tre konsertar

Andreas Rombergs karriere blei prega av napoleonstidas politiske uro, og han bytte difor hyppig arbeidsgivar. I alt tjue fiolinkonsertar etterlét han seg, og tre av dei (nr. 4, 12 og 9) har fiolinisten Chouchane Siranossian og Capriccio Barockorchester no spelt inn på instrument frå Rombergs samtid.

To av konsertane er i dur, og éin er i moll, og det er mollkonserten som fenger mest. Medan durkonsertane (1786 og 1795) tenderer til wienerklassisk metervare, er mollkonserten (1800) meir original. Han er mest romantisk, med noko av sein Mozart og tidleg Beethoven ved seg.

Flott forspel

Denne Fiolinkonsert nr. 12 i g-moll opnar med ein «Allegro»-sats som konvensjonen tru byrjar med eit orkesterforspel. Fyrste del av forspelet er dystert og dramatisk og gjev assosiasjonar til Mozarts Don Giovanni: Med store melodiske sprang presenterer fyrstefiolinane eit patosfylt tema, akkompagnert av bratsjar, celloar og kontrabassar som bivrar nervøst i bakgrunnen.

Etter ein retorisk generalpause – Capriccio Barock­-orchester får oss her verkeleg til å halda pusten – kjem patostemaet på nytt, no i form av ein liten fuge der instrumentgruppene blir introduserte etter tur. Eit tematisk pingpongspel fylgjer, der temaet sprett att og fram mellom toneartane, før det heile ebbar ut i pianissimo.

Slik er alt duka for solofiolinen til Siranossian, som entrar satsen med ein briljant og melodisk utbrodert versjon av patostemaet. Klår og kraftfull er tonen hennar, intonasjonen er god, artikulasjonen er distinkt og fraseforminga er naturleg. Som ein skjønar, er dette ein musikalsk augneblink der både komponist, orkester og solist innfrir. Og slike augneblinkar finst der fleire av på albumet.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.