CD

Jean-
Philippe Rameau:

Rameau Triomphant

Mathias Vidal, tenor; Ensemble Marguerite Louise; dir.: Gaétan Jarry. Château de Versailles
Spectacles 2021.

Sjølvsagt skulle Versailles, dronninga mellom barokkslotta, ha sitt eige operahus. Arbeida byrja under regjeringstida til solkongen Ludvig XIV i 1685. Men på grunn av finansieringsproblem drygde det til slutten av Ludvig XVs regjeringstid før det stod ferdig i 1770. I dette tidlege hovudverket i fransk neoklassisisme er albumet Rameau Triomphant innspelt, som del av speleplanen til Château de Versailles Spectacles, ein konsert- og operaserie som tilbyr historisk korrekte framføringar i historisk korrekte omgjevnadar.

Haute-contre

Me får musikk av den største franske komponisten før 1800-talet, Jean-Philippe Rameau, som den alt nemnde Ludvig XV heva opp i adelsstanden. Ei slik ære blei ikkje nokon av dei andre store komponistane av 1680-årsgenerasjonen – Telemann, Bach og Händel – til del.

Stjerna på albumet er den franske tenoren Mathias Vidal, som operer innan stemmefaget franskmennene kallar haute-contre, ei spesielt høg tenorstemme som var populær i den franske barokken. (Haute-contre, ei bryststemme, må ikkje forvekslast med «kontratenor», som er ei falsettstemme.)

Som så mange kjende operasongarar klarer heller ikkje Vidal å slå av den store vibratoen på tonen når han syng barokkmusikk, noko som bryt heilt med orkesterklangen. Men han er ikkje av dei verste til å vibrera, og dei elegante franske ornamenta meistrar han godt.

Idérikdom

Når eg likar dette albumet, er det korkje på grunn av eller trass i Vidal – han presterer heilt greitt, men skotske Paul Agnew, til dømes, syng Rameaus tenorparti mykje vakrare og meir musikalsk intelligent. Det er det fine utvalet av satsar frå Rameaus mange operaar og ballettar som gjer innspelinga interessant. Trass i den store form- og besetningsvariasjonen mellom nummera ber dei alle Rameaus tydelege stilstempel, med ein utruleg rikdom av musikalske idear som blir utvikla på ein utvungen og naturleg måte. Alvor og skjemt er aldri langt unna kvarandre, og evna hans til å få sjølv dei enklaste musikalske verkemidla til ikkje å verka banale sluttar ikkje å overraska meg.

Orkesteret Ensemble Marguerite Louise held høgt nivå. I ouverturen til ballettoperaen Les fêtes de Polymnie (1745), som opnar albumet, er strykarar og tre- og messingblåsarar på hogget. Innsatsane er lynsnare, med vibratolause fiolinar som skjer gjennom dei mjuke akkordane til fagottane, oboane og fløytene.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.