Folkemusikk

Spring du fela

Ein skyttel full av song

Mari Skeie Ljones, fele; Camilla Granlien, song; Olav Christer Rossebø, gitar/mandolin; Jo Fougner Skaansar, bass.
Ta:lik

Folkemusikkpoesi – kva er det? Det første ein tenker på, er tekstane til den vokale folkemusikken, som rommar eit vidt litterært mangfald, frå barneregler, arbeidssong, stev og eldre/nyare viser (inkludert mellomalderballadane) til religiøse tekstar henta frå klassiske salmebøker, så vel som songskatten til lekmannsrørsla.

Men her er det snakk om noko anna: Gruppa Spring du fela, under leiing av felespelar Ljones, har gjeve nolevande lyrikarar i oppdrag å skriva tekstar som er inspirerte av folkemusikk, på ulike vis, og resultatet kallar dei folkemusikkpoesi. Forfattarane er Sigrid Sørumsgård Botheim, Anna Kleiva, Ruth Lillegraven, Torbjørn Ljones, Hilde Myklebust og Gaute M. Sortland. Desse lyrikarane har skrive tekstar som er baserte på historiske og/eller mytologiske forteljingar knytte til folkemusikkrelaterte personar som til dømes Sjugurd Garmo og Gjendine Slålien.

Ljones og Granlien har tonesett dikta, medan arrangementa er utarbeidde av musikarane i fellesskap. Stilistisk har dette eit slektskap med tradisjonell folkemusikk som kan merkast gjennom ornamenteringa og klangen i songstemma og felespelet. Elles er det vel så mykje som minner om den akustiske lyden frå 70-talets visebølgje, samt den svenskinspirerte samspelstradisjonen som dominerer mykje av dagens folkemusikk.

Men denne produksjonen er mykje meir enn ei CD-plate. Sjølve plata ligg i ei lomme bak permen på ei vakkert utstyrt bok (vel 90 sider) designa av Anna Prestsæter. Boka rommar informasjonen ein vanlegvis finn i eit fyldig plateomslag, i tillegg til Ingvild Skei Ljones’ fotografi av musikarar og forfattarar, og boka er ytterligare estetisert med heilsides svarte eller blå sider mellom delane.

Nett dette representerer noko nytt innan dei nyare formene for folkemusikkformidling. Så langt er det helst dokumentasjonsprosjekt (gjerne basert på arkivmateriale) som har vore utgjevne som kombinasjon av bok og plate. Her er det snakk om nylaga tekstar, musikk, fotografi og design som utgjer ein heilskap. Slik sett kan dette seiast å vera ein kombinasjon av ideala til to svært så ulike romantiske komponistar – Richard Wagners «Gesamtkunstwerk» og Catharinus Ellings mål med folkemusikkarbeidet: «for det er kunst vi vil have».

Sigbjørn Apeland

Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast
musikkmeldar i Dag og Tid.