Finurleg runddansmusikk
Gamlebanken spelemannslag har bakgrunn frå kulturskulen i Førde.
Pressefoto
Folkemusikk
Gamlebanken spelemanns-
lag:
Gamlebanken spelemannslag
Synnøve S. Bjørset, Ingrid S. Stuhaug, Oda Bolstad, Ingrid Heieren, Leif Erik Stuhaug, Åse T. Bell, Mathilde Skjæret: hardingfeler. Kjartan H. Foss: gitar. Geir Marius Thorud: kontrabass. Ta:lik
Hardingfeleorkester akkompagnert av gitar og kontrabass, som spelar vals, reinlender og polka, er eit velkjent fenomen for dei fleste som har eit minstemål av kunnskap om norsk tradisjonsmusikk. Ofte går denne musikken under namnet «gamaldans», men det er eit noko misvisande omgrep, då desse danseformene var eit motefenomen under siste halvdel av 1800-talet, og dermed yngre enn eldre danse- og musikkformer som til dømes springar og gangar.
Runddansmusikken (som ifylgje fagterminologien er eit meir presist omgrep) er ofte kjenneteikna av klårt definerte delar, som gjerne vert repeterte og passar inn i føreseielege akkordskjema der ein ofte kan klara seg med tre–fire av dei velkjende og enkle gitargrepa. Det som særmerkjer slåtteutvalet til Gamlebanken spelemannslag, er at dei medvite har valt ut melodiar som skil seg frå den meir konforme – og, ifylgje meir elitistisk orienterte folkemusikarar, keisame – runddansmusikken. Dei har leitt etter slåttar «ingen andre» brukar, særleg etter kjeldene Johanna Eldegard frå Årdal og Anders Kjerland frå Granvin. Og dessutan har leiaren for laget, Synnøve S. Bjørset frå Jølster, komponert tre slåttar som er inspirerte av denne musikken. Det er slåttar som tilsynelatande høyrest ut som tradisjonell runddansmusikk, men som inneheld overraskande detaljar som ekstra takter som bryt med forventa fire- eller åttetaktsperiodar, og gjerne inneheld rytmiske finessar.
Medlemene i laget har bakgrunn frå kulturskulen i Førde og starta samspelet for å tevla i klassa for lagspel på kappleikar, men her er det tydeleg at musikarane har ein felles intensjon om at dette skal vera funksjonell dansemusikk. Det er òg interessant at dei ikkje har falle for freistinga til å laga meir «kunstferdige» arrangement av musikken, i motsetnad til mange av dei andre yngre folkemusikarane som har bakgrunn frå utdanningsinstitusjonar og profesjonalisering.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Folkemusikk
Gamlebanken spelemanns-
lag:
Gamlebanken spelemannslag
Synnøve S. Bjørset, Ingrid S. Stuhaug, Oda Bolstad, Ingrid Heieren, Leif Erik Stuhaug, Åse T. Bell, Mathilde Skjæret: hardingfeler. Kjartan H. Foss: gitar. Geir Marius Thorud: kontrabass. Ta:lik
Hardingfeleorkester akkompagnert av gitar og kontrabass, som spelar vals, reinlender og polka, er eit velkjent fenomen for dei fleste som har eit minstemål av kunnskap om norsk tradisjonsmusikk. Ofte går denne musikken under namnet «gamaldans», men det er eit noko misvisande omgrep, då desse danseformene var eit motefenomen under siste halvdel av 1800-talet, og dermed yngre enn eldre danse- og musikkformer som til dømes springar og gangar.
Runddansmusikken (som ifylgje fagterminologien er eit meir presist omgrep) er ofte kjenneteikna av klårt definerte delar, som gjerne vert repeterte og passar inn i føreseielege akkordskjema der ein ofte kan klara seg med tre–fire av dei velkjende og enkle gitargrepa. Det som særmerkjer slåtteutvalet til Gamlebanken spelemannslag, er at dei medvite har valt ut melodiar som skil seg frå den meir konforme – og, ifylgje meir elitistisk orienterte folkemusikarar, keisame – runddansmusikken. Dei har leitt etter slåttar «ingen andre» brukar, særleg etter kjeldene Johanna Eldegard frå Årdal og Anders Kjerland frå Granvin. Og dessutan har leiaren for laget, Synnøve S. Bjørset frå Jølster, komponert tre slåttar som er inspirerte av denne musikken. Det er slåttar som tilsynelatande høyrest ut som tradisjonell runddansmusikk, men som inneheld overraskande detaljar som ekstra takter som bryt med forventa fire- eller åttetaktsperiodar, og gjerne inneheld rytmiske finessar.
Medlemene i laget har bakgrunn frå kulturskulen i Førde og starta samspelet for å tevla i klassa for lagspel på kappleikar, men her er det tydeleg at musikarane har ein felles intensjon om at dette skal vera funksjonell dansemusikk. Det er òg interessant at dei ikkje har falle for freistinga til å laga meir «kunstferdige» arrangement av musikken, i motsetnad til mange av dei andre yngre folkemusikarane som har bakgrunn frå utdanningsinstitusjonar og profesjonalisering.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Palestinarar på veg ut av Rafah måndag, etter at Israel varsla nye åtak i byen lengst sørvest i Gaza.
Foto: Ramadan Abed / Reuters / NTB
Den raude streken i Rafah
Kanskje skal sluttspelet i Gaza-krigen stå i Rafah. Det blir neppe kort.
Titusenvis av menneske har samla seg framfor parlamentet i Tbilisi dei siste vekene, i protest mot det dei kallar «den russiske lova».
Foto: Ida Lødemel Tvedt
Krossveg i den georgiske draumen
TBILISI: Demonstrasjonane i Georgia kjem til å eskalere fram mot 17. mai.
Mange meiner at det er no landet tek vegvalet mellom Russland og Vesten.
Utvalsleiar Line Eldring leverer NOU-rapporten om EØS-avtalen til utanriksminister Espen Barth Eide (Ap).
Foto: Terje Pedersen / NTB
Kva er alternativet til EØS-medlemskap?
Anna Kleiva er forfattar og omsetjar.
Foto: Privat
Anna Kleiva er ny diktskribent i Dag og Tid
«Eg ser fram til å arbeida meir med einskilde dikt frå ulike forfattarar.»
Foto: Hatem Khaled / NTB
Krasnik og eg
Dei som følger debatten, kan sjå to ulike haldningar til Israel og Palestina utfalde seg.
Papiravisa