Musikkhistorie

Peter Guralnick:

Looking To Get Lost: Adventures in Music and Writing

Little Brown

Det er utruleg kva eit tøft blåsearrangement kan gjere for ein sørstatleg soulballade, tenkte eg her for litt sidan, idet «She Don’t Come Here Anymore», sistesporet på Lonnie Macks Glad I’m in the Band (1969), fekk fylle stoverommet.

Eg fekk lyst til å finne fram til alle slike arrangement den eminente Maxwell Davis (1916–1970) laga i løpet av livet, og det var ikkje få. Men korleis kom eg eigentleg på å finne vegen til nokre gamle plater av Mack (1941–2016), som ikkje akkurat fyller overskriftene om dagen?

Svaret er enkelt: Eg vart smitta av entusiasmen til bokaktuelle Peter Guralnick, som har vigd eit av kapitla i Looking To Get Lost: Adventures in Music and Writing til nett Lonnie Mack. Her girar han seg godt opp, tenkte eg i møtet med Guralnicks tekst, kva går det i med desse platene? Derfrå er vegen kort, ikkje minst fordi Guralnick også har delt ei Spotify-liste på nettsida si, peterguralnick.com.

Klassiske bøker

Eg har oppdaga ein del artistar og plater slik, og eg har litt av kvart å takke Guralnick, som fyller 77 år om eit par veker, for. Forfattaren står bak biografiar om Sam Cooke og Sam Philips og ikkje minst tobindsboka om Elvis Presley (som med sine vel 1300 sider har vore eit fleirårig prosjekt for denne lesaren).

Mesteparten av lyttinga Guralnick på sitt vis har inspirert meg til, har likevel særleg kome i kjølvatnet av små portrett i tre klassiske bøker: Feel Like Going Home: Portraits in Blues and Rock ‘N’ Roll (1971), Lost Highway: Journeys and Arrivals of American Musicians (1979) og Sweet Soul Music: Rhythm and Blues and the Southern Dream of Freedom (1986).

Haustens bok følgjer i same spor, med kapittel om kjende namn som Tammy Wynette, Chuck Berry, Merle Haggard og Johnny Cash og i dag kanskje ikkje fullt så kjende namn, som Bill Monroe og Doc Pomus, og ikkje minst artistar Guralnick meiner fortener langt større merksemd enn dei har fått – mellom dei Lonnie Mack. Medan den kanoniserte Guralnick har sirkla rundt innspelingar som daterer tilbake i tid, har han i haustens bok også med meir samtidige artistar, som Elvis Costello.

Musikkformidlar

Kva gjer Guralnick til ein forfattar eg les med slik glede? Som meg sjølv fuskar han i faget, han er ingen musikolog, har inga formell utdanning innan musikken, og pretenderer heller ikkje å operere som kritikar, så mykje som formidlar. I den fine, sjølvbiografisk orienterte introduksjonen forklarer han det godt – målet hans er å få lesarar til å verdsetje songar og plater han sjølv set høgt.

Det er fleire grunnar til at han lukkast så godt med det. Som musikkskribent er Guralnick mindre sjølvsentrert enn fleire andre i gamet. Han skildrar musikk og menneske presist og levande. Som intervjuar kjem han tett på fordi han er ein god lyttar. Teften for å balansere det anekdotiske opp mot det kulturhistoriske, større biletet er eineståande. Det har alt vorte mykje lytting i kjølvatnet av Looking To Get Lost – og meir skal det bli.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.