Americana

Jake Blount:

Spider Tales

Free Dirt Records

«Go the other way, Daniel». Slik er åtvaringa i «Move, Daniel», det heftige, medrivande femte sporet på Spider Tales, årets album frå Jake Blount. Slaven Daniel har stole kjøt, og for å åtvare han, slik at han slepp unna slaveeigarens piskeslag, pakkar slavane rundt han åtvaringa inn i ein song: «Move, Daniel!»

Slavehistorie

Forklaringa finst i introduksjonen til ei innspeling med The McIntosh County Shouters, på Slave Shout Songs from the Coast of Georgia (1984), og songen er eit døme på ring shout, musikkforma som fann vegen til USA frå Vest-Afrika med slaveskipa, der utrop (call and response) og sirkeldans utgjorde sentrale element.

Og no har låten altså funne vegen til Blounts nye album. Ved første lytting kan ein fort tru at Spider Tales er ei ganske rett fram, tradisjonstru utgiving, utan dei heilt store revisjonistiske faktene. Blount er framifrå på banjo og fele, og han utstyrer ikkje songane med meir enn det dei treng. Men går du djupare inn i albumet, teiknar det seg eit meir komplekst bilete.

Det er med songtradisjonen som med folkeeventyra: Somme gonger har motstanden i materialet vorte glatta ut og pynta på for å kunne gjere stoffet lettare fordøyeleg for eit større publikum. Utgangspunktet for Spider Tales har vore å rette på dette, og å vise at tradisjonen er langt rikare, og ikkje minst at fleire av forteljingane har ein særleg resonans for grupper som av ulike grunnar har vorte marginaliserte.

Intens lytteoppleving

Denne revisjonistiske gløden, som etter denne våren av openberre grunnar kjennest viktig og påtrengd, gjer Spider Tales til ei særleg intens lytteoppleving akkurat no. Prosjektet veks ut av artistens eigne erfaringar som mørkhuda LHBTQ-aktivist og må sjåast som ei levandegjering av det identitetspolitiske potensialet som ligg i tradisjonsmusikken – for den som er vaken nok til å kjenne det att. Om du lyttar til «Move, Daniel» mot eit slikt bakteppe, vil musikken som strøymer ut av høgtalarane, gripe tak og riste godt.

Låt etter låt på dette albumet har ein slik verknad. Ta songen «Mad Mama’s Blues», avsluttingssporet på Spider Tales, som Blount truleg har frå eit opptak Violet Mills laga i 1924, eit uttrykk for sinne og utmatting over valdeleg rasisme: «Wanna set the world on fire, that is my one mad desire/ I’m a devil in disguise, got murder in my eyes/ Now I could see blood runnin’ through the streets/ Could be everybody layin’ dead right at my feet».

Det er sørgeleg, men sant: Linene kunne ha vore skrivne den nordamerikanske våren 2020. Spider Tales byr på tidlaus musikk som samtidig har noko akutt over seg.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.