Musikkhistorie

Michael Hinds og Jonathan Silverman:

Johnny Cash International: How and Why Fans Love the Man in Black

University of Iowa Press

Johnny Cash på leggen? Til ein tenåring? Kanskje i Nashville, tenkjer du, eller i ein eller annan avkrok i dei amerikanske sørstatane. Men nei, då tek du feil, for vi skal til den søraustre delen av vårt eige, langstrakte land, nærare bestemt til Tomb, i Østfold.

Det var hit Fulbright-forskaren Jonathan Silverman kom, i 2008, då fylket Viken enno ikkje fanst, for å halde skuleføredrag, slik det er vanleg å gjere for slike gjesteforskarar. Amerikanaren var rundt på mange skular det året og tilbaud ei rekkje alternative føredragstema, men berre eitt var meir populært enn Johnny Cash i valåret 2008, nemleg det amerikanske valsystemet.

Anekdote

At ein norsk gut i eit klasserom skulle trekkje opp buksefoten og vise fram ei Cash-tatovering, overrumpla nok Silverman, og fekk han til å tenkje på kva slags ytring det eigentleg dreidde seg om. Var det ein protest? Ei markering av tilhøyrsle?

Anekdoten får ein sentral plass i Johnny Cash International: How and Why Fans Love the Man in Black, boka Silverman har skrive saman med forskarkollega Michael Hinds, ei livleg utforsking av fankulturen som omgir ein av dei verkeleg store profilane i populærmusikkens historie. Kvar finst denne kulturen? Overalt, viser det seg, for skulebesøket er illustrerande, snarare enn eit unntak.

Hinds og Silverman kombinerer feltarbeid, etnografi og kulturanalyse, og sakte, men sikkert avdekkjer eit transnasjonalt og translokalt «Cashland» seg.

Overrasking

Cash-globusen byr på nokre overraskingar. Før bokas siste side har vi vore innom ikkje berre Irland, heimlandet til Hinds – vi har også møtt tenåringar i Pakistan og fått høyre om korleis Cash figurerer i til dømes reggaemusikk og hiphop. Fankulturen fører forfattarane på fleire reiser, også til internettets mange destinasjonar, for ikkje overraskande er det stor aktivitet på nettet, i sosiale medium og i ulike forum.

Denne globale samtalen om Cash kan visst ingen pandemi stoppe, for når eg kikkar innom Facebook-sida til Johnny Cash Infocenter, aukar medlemstalet dagleg, og det nærmar seg 7000, med nærare 50 innlegg dei siste vekene.

Kva er det ved Cash som gjer at aktiviteten er såpass stor, meir enn 17 år etter at han gjekk bort? Det spørsmålet finst det mange svar på, nok til fleire bøker – og Johnny Cash International plasserer seg fint inn denne omfangsrike litteraturen.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.