Jazzen har funne vegen til lerretet mang ein gong – her er tre favorittar:

Bird (Clint Eastwood, 1988) prøvde å gjere bruk av filmmediet til å lage biografi om Charlie Parker (1920–1955), og var ugløymeleg først og fremst av éin grunn: Forest Whitakers store prestasjon i rolla som jazzsaksofonisten som gjekk bort så tragisk tidleg, etter eit liv prega like mykje av rus som av musikk. Men for ein musikk Parker klarte å lage den korte tida han levde.

Skal ein inn i jazzfilmen for alvor, kjem ein ikkje utanom The Jazz Singer (Alan Crosland, 1927), faktisk den første lydfilmen, med Al Jolson – sjølv om mange vil seie at spelefilmen ikkje eigentleg inneheldt så mykje jazz at det gjorde noko. Han peika likevel på godt og vondt fram mot ein vesentleg del av «jazzfilmane» som seinare skulle komme, og vitna om at «sjangeren» faktisk hadde eit visst kommersielt potensial.

Dokumentarfilmen A Great Day in Harlem (Jean Bach, 1994) dreg jazzfilmen i ei heilt anna retning: Her dreier det seg om korleis eit ikonisk gruppefotografi teke på ein fortauskant i New York i 1958 har vorte ståande som eit heilt unikt dokument over ein bestemt musikkultur i ei bestemt tid. Særleg fascinerande er regissør Bachs bruk av amatørfilm laga av musikaren Milt Hinton – sjeldan har ein vel komme tettare på enn her.

Øyvind Vågnes