Lytt til artikkelen:

CD

Schumann/Bruch/Mozart:

Clarinet Trios

Oslo Philharmonic Chamber Group. LAWO 2019

Kombinasjonen av klarinett, bratsj og klaver høyrer avgjort ikkje til den vanlegaste trioforma. Slik sett er albumet Clarinet Trios til Oslo-Filharmoniens kammergruppe eit kjærkome bidrag til platefloraen. Her tolkar klarinettisten Leif Arne Pedersen, bratsjisten Henninge Landaas og pianisten Gonzalo Moreno tre representative verk av tre kjende komponistar. Og sjølv om stykka ikkje nett er ukjende, høyrer dei ikkje til dei oftast spelte (eller innspelte) verka til komponistane.

Enkel eleganse

Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) var ein uttalt ven av klarinetten, som på hans tid var ein ny blome i kunstmusikken. Det er vel difor hans Trio i Ess-dur, KV 498 (1786), blei publisert med påskrift om at klarinettstemma òg kan spelast på fiolin – det fanst nemleg framleis ikkje nokon økonomisk vekstgrunn for klarinettmusikk.

Trioen opnar med den enkle elegansen som kjenneteiknar Mozarts mogne verk: ein ornamentert treklang som i skiftande former gjennomsyrer heile det tematiske materialet i fyrstesatsen «Andante». Klarinettisten Pedersen spelar stemma si med mjuk artikulasjon, fin frasering og dei vakre dynamiske nyansane klarinetten legg så godt til rette for.

På tre dagar

Det var vel denne typiske klarinettklangen Robert Schumann hadde for øyro då han skreiv Märchenerzählungen («Eventyrforteljingar»), op. 132. Kona hans, den habile pianisten Clara, skreiv i alle fall i dagboka at «han tykkjer denne samansetjinga vil vera svært romantisk». Sjølv om stykka ikkje byggjer på konkrete eventyr eller eventyrkarakterar, er stykka svært så karakteristiske – høyr berre på andresatsen «Lebhaft und sehr markiert» («Livleg og svært markert»), der klarinetten stampar som ein sta dverg frå brørne Grimms eventyr. Utruleg nok komponerte Schumann heile verket på berre tre dagar hausten 1853. Ei abrupt veksling mellom produktivitet og destruktivitet prega livet hans – nokre månadar etter freista han å drukna seg i Rhinen.

Tyskaren Max Bruch (1838–1920) var ein konservativ herre av den professorale sorten. Han heldt fast på det klassisk-romantiske tonespråket til Schumann og Johannes Brahms livet ut, utan å ensa den skilsetjande modernismen i samtida. Acht Stücke, op. 83, som blei til medan Fartein Valen studerte hjå han i Berlin kring 1910, er verkeleg «åtte stykke»: Verket verkar litt samanraska, for det er vanskeleg å peika på nokon indre samanheng mellom dei noko sukkersøte satsane. Dette gjer det til det kompositorisk svakaste på plata. Men framføringa til Oslo-Filharmoniens kammergruppe er det ikkje noko å seia på, med tett samspel og sofistikert homogen ensembleklang.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.