Så viseleg er tilværet ordna at ingen veit kor mykje tid eit levande vesen har til gode på kalenderen – «som er en beskåret», heiter det på meir poetisk riksmål. Men utpå ettersommaren i år kom det fleire og fleire teikn på at skogkatten Murre, eit kjært og akta medlem av storfamilien, var på veg mot avslutningskapitlet. Ho hadde vore med sidan 2001, og sårast måtte det verta for eit barnebarn som kom til verda i 1998 og ikkje hugsa dagane, ikkje ein einaste, utan Murre.

Murre hadde alltid vore der. Det var tydeleg at det no kom til å gå over. Ikkje plagene, men det å vera der.

– Nyresvikt og grå stær, sa veterinæren og skaka sørgmodig på hovudet.

Murre var merkbart stølare, men kunne framleis hoppa opp på stolen, vidare opp på bordet og derifrå til vindaugskarmen og leggja seg velnøgd til rette dersom det var sol. Men no gjekk det nedover med det meste. Med kosthaldet òg; dyredokteren ordinerte noko helsekost som skulle gjera godt for nyrene og som lukta drabeleg av medisin, og som Murre ikkje likte.

Ein klok katt var det, og for menneskevertane som kunne trengja litt trøyst i ei tung stund, var ho ein innsiktsfull terapus med fint handlag: Ho la seg øvst på brystkassa om nokon hadde lagt seg nedpå litt, og når ho visste at det ikkje var nok, la ho den eine poten langs naserota og vart liggjande heilt, heilt still. Den som ikkje veit kor mykje oppmuntring det kan vera i ein så liten, men likevel så stor ein gest, har ikkje røynt det. For eit par kattegenerasjonar sidan, lenge før både barnebarnet og Murre melde seg, hadde vi noko så fint som ein abyssinarkatt i pensjon, og ho var reine trollkvinna med den terapeutiske framlabben sin.

Det vart lange diskusjonar. At slutten kunne anast, var opplagt, og skulle ikkje Murre da få litt reker og fisk den siste tida, i staden for den illeluktande, men altså utan tvil sunne kosten som veterinæren gav vitskaplege råd om?

Det var ikkje lett å semjast. Men meiningsskilnaden måtte løysast, og det kvikt, da Murre ein dag ikkje lenger var i stand til å mjaua på skikkeleg norsk skogkattvis. Det kom berre nokre ynkelege pip. Same dag greidde ho heller ikkje å hoppa opp på stolen, ho kom så vidt opp dit med framlabbane, medan bakføtene heldt seg på golvet. Ho må ha hatt vondt òg, jamvel om vi slapp å høyra smerteskrika. Det var tid for den aller siste turen til veterinæren, og for verre saker enn nyremedisin. Så sovna Murre inn.

Gravstaden sin får ho på hyttetomta i Värmland etter nokre veker i djupfrysaren i heimlandet. På hytta var det mus, mygg, lemen og herlege dagar i betre tider. Ein og annan småfugl òg. Murre var eit rovdyr.

Så nokon religiøs seremoni vert det ikkje. Ein katt er ein katt, eller var ein katt, og eigne minnelundar for dyr er berre for engelskmenn og amerikanarar, komplett med datastyrt sekretariat som sender kattekort til eigarane på dødsdatoen med «i dag lograr Murre (eller Passop) med halen i himmelen og tenkjer på deg».

Men ein god katt var det, tilliks med Elizabeth i Washington, som fødde fem kattungar i første kullet sitt, til glede og undervisning for smårollingane våre, og som lik ei dronning vakta dei små kreka ved å reisa bust mot tre bikkjer i nabolaget når dei nærma seg. Eller med den udisiplinerte Berlioz, oppkalla etter Disney-filmen, eller med abyssinaren Alda, oppkalla etter Giuseppe Verdi.

Det er noko kongeleg over dei beste av dei.

Per Egil Hegge