Det finst ingen vakre måtar å slå folk i hel på, og danskane tok farvel med august og sommaren 2019 ved å sannkjenne dette brutale amerikanske ordtaket.

Eksstatsminister Lars Løkke Rasmussen slost drabeleg for å berga det som var att av hans politiske liv, men laurdag morgon lura han seg ut ei bakdør på eit hotell ved Vejle på Jylland og sa frå om at det var slutt. Nekrologane kom etter gamal skikk: Tidlegare motstandarar var rause med ros for hans politiske talent og handverk. Sjølv hadde han berre ei twittermelding å by på: Sjølvrespekten hans gjorde at han ikkje kunne halda fram som leiar når partiet ikkje ville gjera som han ynskte, sa han. Og det han ynskte, var at partiet skulle gå med på at han heldt fram som leiar. Det var ei mindretalsvurdering.

Det vart minneartiklar i staden, og kor rosande og høflege dei enn var, veit alle at minneartiklar kjem når ein politikar er gått bort. Han er ekstra død når han går bort gjennom bakdøra.

Det var altså inga triveleg førestelling, og partiet Venstre skal ha ekstraordinær kongress for å velja ny leiar og nestleiar 21. september. Den fremste kandidaten er Jakob Ellemann-Jensen, 45 år gamal. Han brukte berre måndag og tysdag på å finna ut at så mange av partimedlemene vil ha han, at han må stilla opp. Søndag 22. september er det danske Venstre ute or krisa. Kanskje.

Jakob Ellemann-Jensen har stamtreet i orden. Han er son av «Uffemann», Uffe Ellemann-Jensen, som var utanriksminister frå 1982 til 1993, og som var berre nokre millimeter frå å verta statsminister i 1998. Som utanriksminister var han både populær og respektert. Han har den likskapen med Boris Johnson at han i mange år var journalist. Til skilnad frå Johnson sette han seg alltid godt inn i sakene, og i tillegg var han etterretteleg, påliteleg og arbeidsam.

Sonen, som har tent både i Livgarden og i Bosnia, har mange av dei same eigenskapane, og han dyrkar ei fin, men ikkje flåsete eller sårande form for humor.

Den krisa som gjorde det uråd for Lars Løkke Rasmussen å halda fram som partileiar, kjem på pensum for statsvitskapsstudentar og etter kvart historikarar i Danmark. Med all sin teft, all si erfaring, heile sitt politiske talent, med helsereform og kommunereform bak seg, var Løkke i forbløffande grad ute av stand til å skjøna kor sterk misnøya var i partiet etter at Venstre-koalisjonen tapte valet i juni. Da han omsider forstod at det var naudsynt å ta ein prat med lokale partifolk ute i provinsen, var det for seint. For da hadde til og med gamle partilojalistar på Sjælland fått nok. Så da partileiinga samla seg til møte på eit avsperra hotell ved Vejle fredag kveld, braut
uvêret laust. Løkke kunne lite gjera – anna enn å reisa heim til København.

Det var kome eit forvarsel den dagen Mette Frederiksen vart utnemnd til statsminister og fekk nøklane til statsministerkontoret av ein Løkke som smilte tappert. Ho hadde ei gåve til han: Ein ryggsekk «til å ha klede i». Det var ei påminning om at Løkke i 2014, da han var opposisjonsleiar mellom dei to statsministerperiodane sine, så vidt berga seg ut av ei krise som hadde rot i at partiet hadde kjøpt og betalt dressar, skjorter og til og med underbukser til han. Dei fleste partileiarar ordnar slikt sjølve, har eg høyrt.

Med den nye sekken tusla han attende til bustaden sin i Nyhamn. Ingen ministerbil var å sjå, berre ein stussleg fotgjengar på veg mot ei bleik fortid. Snakket om å få nøklane til statsministerkontoret ein gong til, verka det ikkje som han våga å tru på sjølv. Det var ei nøktern vurdering. Det var tid for vemod, og til slutt for nekrologar.

Per Egil Hegge