Det finst ikkje finare gate på Frogner, den finaste bydelen i den norske hovudstaden, enn Vestheimgata. Det måtte vera C.A. Pihls gate, ikkje fordi eg sjølv bur der, men fordi den gata har berre to husnummer, og drosjesjåførar har berre så vidt høyrt om ho og klør seg i hovudet kvar nokon vil køyrast dit. Men Vestheimgata fekk eit hakk i tuten for 40 år sidan; da ho hamna på det utanrikspolitiske kartet som ein sentral for gauking.

Det var fordi den nordkoreanske ambassaden heldt til der, og der stansa det kvar måndag ein folkevognsbuss med respektabelt diplomatskilt. Bussen gjekk i fast rute frå Warszawa, og når bilen kom, dukka lokale hjelpesmenn opp og bar ut kassar som klunka. Som diplomatar skal gjera, baud nordkoreanarane ofte folk heim til seg, og særleg under polstreiken i 1978 var det stor trafikk av tørste norske innfødde.

Brennevinet var ikkje gratis; gjestene måtte sjå propagandafilm i meter- og timevis om den store leiaren Kim Il Sung før dei vart skjenkte og slapp ut. Det viste seg at drikkevarene gjekk til eit godt føremål: Dei finansierte drifta av ambassaden, som hadde store utgifter til å spreia Kims geniale ideologi, juche-tanken, som går ut på at ein skal lita på eigne krefter. Sjefen min, redaktør Hans Vatne i Aftenposten, hadde ofte nordkoreanske diplomatar på kontoret, ikkje fordi han sette pris på nordkoreanske drikkevarer, men fordi koreanarane ville ha Kims tankar på annonseplass, og da helst på førstesida i Aftenposten. Heile førstesida.

Vatne fortalde dei at den sida ikkje var til sals. Det trudde ikkje dei pågåande nye diplomatiske venene hans. Dei hadde finstudert kapitalismen og visste at alt er til sals, berre kjøparen vil betala. Og det ville dei.

Eg, og andre som var passeleg langt nede på rangstigen i redaksjonen, fekk Kims tankar i praktutgåve, heilt gratis, på silketrykk, før dei gav seg. Lenge gjekk dette bra, men så greip det norske politiet inn, og heile ambassadestaben vart utvist for gauking. Nøkkelpersonane var dei gode og armsterke nordmennene som bar ut kassane frå folkevognsbussen i Vestheimgata kvar måndag.

Førti år går som ein røyk, og historia dukka opp i bakhovudet mitt da det viste seg no i oktober at ein danske, Verner Løvenskiold (!) Larsen, i ti samfulle år, hadde infiltrert venskapssambandet mellom Nord-Korea og Danmark. Han var spritspion, får vi vel kalla det, og han hadde til og med fått fleire tilbod om å kjøpa koreanske rakettar før han sa farvel både til den fikse dekkhistoria si og alle dei trivelege turane til Pyongyang.

Truleg går enda ei dekkhistorie rett i papirkorga saman med kamerat Larsen: Det er mindre enn tre år sidan ein smilande amerikansk president kunngjorde at han ikkje berre kom over lag godt ut av det med den sjarmerande nordkoreanske leiaren; han vart beint fram forelska i Kim Jong Un da dei to møttest, sa han. Kjærleiken er alltid vakker, ikkje minst når han er overraskande. Men kunne ikkje ein eller annan ha fortalt Donald Trump ei god og framfor alt lærerik historie eller to frå Vestheimgata i 1970-åra? Eller kanskje det ikkje hadde nytta, det heller, men vorte liggjande i den smellfeite mappa for fake news.

Og ikkje eingong det edle asiatiske brennevinet ville ha hjelpt. Donald Trump drikk ikkje sterkare saker enn Coca-Cola, for eldste bror hans, Fred Trump jr., drakk seg i hel da han rauk uklar med far sin og ville vera trafikkflygar i staden for å styra mot å overta leiinga av eigedomsutviklingsfirmaet Trump. På denne tida eksporterte svenskane mykje til Nord-Korea. Det gjekk så det suste, bortsett frå at koreanarane aldri betalte for varene. I staden for pengar fekk svenskane ein ambassade i Pyongyang, og gjennom den gjekk den diplomatiske trafikken mellom Nord-Korea og USA i fleire år.

Sjølv ein blågul Kirsten Giftekniv treng litt finansiering, og svensk renat – dobbeltreinska sprit – duger ikkje åleine. Absolutt ikkje.

Per Egil Hegge