Det er trivelegast på toppen
President Vladimir Putin har sagt at lenestolen er ein brukbar endestasjon.
Foto: Mary Altaffer / AP / NTB scanpix
For Vladimir Putin har visst pensjonisttilværet lite for seg. Han har sagt fleire gonger at lenestolen er ein brukbar endestasjon, men det har meir og meir fått karakter av munnsvær. Oftare og oftare nemner han no at det kanskje kan vera greitt, både for fedrelandet og for han sjølv, at han offerviljug og i landets interesse tek på seg dei tunge pliktene som det russiske styret legg på han. Ikkje av omsyn til seg sjølv – var det likt seg – men av omsyn til det krevjande landet, som må regjerast slik det sømer seg ei stormakt. «Tung, tung er Monomakhs huve», sa ein av herskarane frå gamaltida om 1300-talskrona av pels, skinn, gull, perler, edelsteinar og mykje annan stas, og med gullkross på toppen. Huva ligg i Kreml-museet, og det er ikkje for mykje sagt at ho osar av rå makt.
Denne månaden kom undertonen av denne makta på nytt til uttrykk på møtet i Dumaen, den russiske nasjonalforsamlinga. Da tok den første kvinnelege romfararen, Valentina Teresjkova, til orde for at Vladimir Putin av omsyn til landet ikkje bør seia farvel til toppstillinga i Kreml når presidentperioden hans er komen til endes i mai 2024. Ho gjekk inn for at herskaren får to seksårsperiodar til og vert sitjande heilt til 2036. Det vil seia to fireårsperiodar frå 2000 til 2008, så ein periode på fire år som statsminister til 2012, deretter to seksårsbolkar frå 2012 til 2024 og så to gonger seks år til fram til, ja, til 2036.
Interessant nok var han sjølv til stades på møtet, slik at ingen skulle vera i tvil om at alt var tilrettelagt og godt førebudd. Ein 36-årsperiode er ganske dryg, ikkje minst i russisk historie: Så dårleg som det har vore stelt med pensjonsordningane for russiske herskarar, har det snarare vore skikken med ei nokså brutal avkorting. Men Putin tek tydeleg sikte på å styra i lang tid.
Det han no legg opp til, lèt seg ikkje gjennomføra utan ei grunnlovsendring. Slikt kan lett ordnast. Det er ei rein formsak. Det kan gjerast i forfatningsdomstolen, som held hus ikkje i Moskva, men i St. Petersburg, i ein keisargul praktbygning som er minst like staseleg som noko Kreml kan visa fram, og som har Katarina den stores overdådige ryttarmonument til ære for Peter den store som næraste granne. Det viser Peter den stores triumf over den svenske arvefienden i den store nordiske krigen, berre så vi alle har klårt for oss kven som vann og kven som tapte.
Slik Putin gjorde da han slutta seg til framlegget om at han skulle fylgja etter president Medvedev i 2012, forsikra han også denne gongen alle om at det er rein offervilje som ligg bak ynsket om at han enda ein gong skal overta som statsoverhovud. Slik gjorde han ved årsskiftet 1999–2000, da Boris Jeltsin veik plassen, og i 2008. Vi ser det same mønsteret no. Alt tyder på at vi får sjå det på ny ved dei nye presidentperiodane som no står for tur.
Ein tidlegare statsminister, Mikhail Kasianov, opponerte spakt mot framlegget frå Teresjkova. Han fekk inga tilslutning, og truleg, for ikkje å seia temmeleg sikkert, går det slik Putin og ho, og fleirtalet i Dumaen, vil. Dette løyser eitt problem: Det vert aldri snakk om å grava i rykta om at Putin har samla svært store pengar på eigne hender i den tida han har styrt.
Det er nok enklast slik.
Per Egil Hegge
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
For Vladimir Putin har visst pensjonisttilværet lite for seg. Han har sagt fleire gonger at lenestolen er ein brukbar endestasjon, men det har meir og meir fått karakter av munnsvær. Oftare og oftare nemner han no at det kanskje kan vera greitt, både for fedrelandet og for han sjølv, at han offerviljug og i landets interesse tek på seg dei tunge pliktene som det russiske styret legg på han. Ikkje av omsyn til seg sjølv – var det likt seg – men av omsyn til det krevjande landet, som må regjerast slik det sømer seg ei stormakt. «Tung, tung er Monomakhs huve», sa ein av herskarane frå gamaltida om 1300-talskrona av pels, skinn, gull, perler, edelsteinar og mykje annan stas, og med gullkross på toppen. Huva ligg i Kreml-museet, og det er ikkje for mykje sagt at ho osar av rå makt.
Denne månaden kom undertonen av denne makta på nytt til uttrykk på møtet i Dumaen, den russiske nasjonalforsamlinga. Da tok den første kvinnelege romfararen, Valentina Teresjkova, til orde for at Vladimir Putin av omsyn til landet ikkje bør seia farvel til toppstillinga i Kreml når presidentperioden hans er komen til endes i mai 2024. Ho gjekk inn for at herskaren får to seksårsperiodar til og vert sitjande heilt til 2036. Det vil seia to fireårsperiodar frå 2000 til 2008, så ein periode på fire år som statsminister til 2012, deretter to seksårsbolkar frå 2012 til 2024 og så to gonger seks år til fram til, ja, til 2036.
Interessant nok var han sjølv til stades på møtet, slik at ingen skulle vera i tvil om at alt var tilrettelagt og godt førebudd. Ein 36-årsperiode er ganske dryg, ikkje minst i russisk historie: Så dårleg som det har vore stelt med pensjonsordningane for russiske herskarar, har det snarare vore skikken med ei nokså brutal avkorting. Men Putin tek tydeleg sikte på å styra i lang tid.
Det han no legg opp til, lèt seg ikkje gjennomføra utan ei grunnlovsendring. Slikt kan lett ordnast. Det er ei rein formsak. Det kan gjerast i forfatningsdomstolen, som held hus ikkje i Moskva, men i St. Petersburg, i ein keisargul praktbygning som er minst like staseleg som noko Kreml kan visa fram, og som har Katarina den stores overdådige ryttarmonument til ære for Peter den store som næraste granne. Det viser Peter den stores triumf over den svenske arvefienden i den store nordiske krigen, berre så vi alle har klårt for oss kven som vann og kven som tapte.
Slik Putin gjorde da han slutta seg til framlegget om at han skulle fylgja etter president Medvedev i 2012, forsikra han også denne gongen alle om at det er rein offervilje som ligg bak ynsket om at han enda ein gong skal overta som statsoverhovud. Slik gjorde han ved årsskiftet 1999–2000, da Boris Jeltsin veik plassen, og i 2008. Vi ser det same mønsteret no. Alt tyder på at vi får sjå det på ny ved dei nye presidentperiodane som no står for tur.
Ein tidlegare statsminister, Mikhail Kasianov, opponerte spakt mot framlegget frå Teresjkova. Han fekk inga tilslutning, og truleg, for ikkje å seia temmeleg sikkert, går det slik Putin og ho, og fleirtalet i Dumaen, vil. Dette løyser eitt problem: Det vert aldri snakk om å grava i rykta om at Putin har samla svært store pengar på eigne hender i den tida han har styrt.
Det er nok enklast slik.
Per Egil Hegge
Det han no legg opp til, lèt seg ikkje gjennomføra utan ei grunnlovsendring. Slikt kan lett ordnast.
Fleire artiklar
Dei fleste som satsar på eigen solkraftproduksjon, vil gjerne tru at dei bidreg til reduserte utslepp av klimagassar.
Foto: Frank May / NTB
Solkraftproduksjon: «Dei fleste vil vel gjerne tru at dei bidreg til reduserte utslepp av klimagass.»
Ane Barmen er utdanna skodespelar og musikkvitar. Ho har tidlegare skrive to romanar.
Foto: Maria Olivia Rivedal
Ane Barmen skriv med snert og humor og ein bit alvor om sånt som skjer seg.
Teikning: May Linn Clement
Oppbretta brok i bratta
«Å bretta er i grunnen ‘å gjera bratt’, og i norrønt hadde bretta just tydinga ‘reisa opp, reisa seg’.»
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.
Foto: Nina Djæff
Eit sandkorn i maskineriet
Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.
Foto: Frederik Ringnes / NTB
Husforsikring i hardt vêr
Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?