Det ein vender ryggen til
Snøen er alltid med oss, melder Per Egil Hegge frå Panama. Foto frå førre vekes snøfall over New York.
Foto: Mike Segar/Reuters/NTB scanpix
Dei seinaste sju vekene har vi brukt på sørlegare breiddegrader i selskap med om lag tusen britiske borgarar og eit halvt dusin nordmenn. Dei siste har vendt ryggen til styggevêr, snøkaos, glattis og kuldegrader. Det same har britane gjort, men med det tilleggsgodet at dei slepp å fylgja strevet, minutt for minutt, med å koma seg ut av EU. Eller verta verande. Eller få til ei form for utsetjing.
Som veteranar frå tre norske EU- eller EEC-rundar – om vi reknar med søknaden i 1962 – kan den vesle norske delegasjonen her nikka attkjennande til mykje av rotet, kranglinga og inkonsekvensen. Dessutan har vi ein viktig føremon: 1972 er så lenge sidan at dei fleste fint greier å gløyma eitt av hovudargumenta mot medlemskap den gongen: Det som skulle verta EU, var ein rikmannsklubb av det riktig ekle slaget. Noreg var ein fattig, men ærleg og strevsam nasjon som ikkje skulle skitna til fingrane med noko så fælt som pengar, og som difor ville halda rikdomen ute og unna. 1994 og den andre folkerøystinga ligg ikkje meir enn eit kvart hundreår bak oss, men det er nok til å gløyma at visa da hadde fått ein litt annan låt: EU, som ikkje hadde vore så dyktige som vi til å handtera rikdomen sin, var no ute etter å få oss med på grunn av oljepengane våre, og det skulle dei så sanneleg verta i beit for å oppleva. Og slik gjekk det. Vi tek gull ikkje berre på ski, men òg i handlingsregelkombinert. Det må vera snøen. Som vi kjem tilbake til.
Den britiske folkerøystinga for snart tre år sidan viste at dei unge gjerne vil halda fram i EU, fleirtalet av dei litt eldre vil ut. Dei fleste i reiselaget vårt er godt vaksne; det seier seg sjølv når turen varar i meir enn to månader. Dei som er litt yngre, lyt arbeida for å betala pensjonen vår.
– Vi skal ut, slik at vi kan ta våre eigne avgjerder, sa ei bordvenninne ved frukostbordet her om dagen.
– Det er for mange som har døydd, og kva var det dei ofra seg for, om ikkje sjølvstendet vårt, og for at det engelske rettsapparatet og ikkje det europeiske, skal ha det siste ordet?
Det var ingen grunn til å øydeleggja stemninga ved å nemna at skottane, som har sitt eige rettssystem og dessutan kan visa til eit solid ja-fleirtal i juni 2016, meiner noko anna.
Stemninga om bord – lesaren vil no ha forstått at vi er på eit cruiseskip og slit fælt med handlingsregelen – steig med temperaturane etter kvart som vi nærma oss Karibia og ekvator, og meldingane om snømengder og kuldegrader strøymde på frå England, Skottland og USA. I slutten av februar var det tjue varmegrader i Wales, men slikt går over.
I forgårs (onsdag) var det Panama-kanalen att, utforbakkane frå Stillehavet til Atlanterhavet, som oftast ligg ein fot eller to lågare enn naboen. Og da vert det snakk om snøen igjen. På slutten av 1800-talet gjorde franskmennene to freistnader på å byggja ein Panama-kanal. Det gjekk skeis, jamvel om dei stilte med vidgjetne ekspertar som Ferdinand de Lesseps, diplomaten bak Suez-prosjektet, og Gustave Eiffel, ingeniøren med eit tårn i Paris og ei flott bru i St. Petersburg. Mellom det utstyret som amerikanarane kjøpte frå to franske fallittbu da det vart deira tur til å ta fatt i 1903, var nokre hundre snøskuffer av tre, til snømåking. Dei gjekk til redusert pris, får vi tru.
Sjølv om det er historie, så har vi altså snøen med oss, alltid, i innlandshjartet vårt. Jamvel i Panama. Men da må vi lata att augo, eller sjå på amerikanske snøreportasjar frå New York. Det kom nesten ein fot snø der denne veka. Det verka heimsleg.
Per Egil Hegge
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dei seinaste sju vekene har vi brukt på sørlegare breiddegrader i selskap med om lag tusen britiske borgarar og eit halvt dusin nordmenn. Dei siste har vendt ryggen til styggevêr, snøkaos, glattis og kuldegrader. Det same har britane gjort, men med det tilleggsgodet at dei slepp å fylgja strevet, minutt for minutt, med å koma seg ut av EU. Eller verta verande. Eller få til ei form for utsetjing.
Som veteranar frå tre norske EU- eller EEC-rundar – om vi reknar med søknaden i 1962 – kan den vesle norske delegasjonen her nikka attkjennande til mykje av rotet, kranglinga og inkonsekvensen. Dessutan har vi ein viktig føremon: 1972 er så lenge sidan at dei fleste fint greier å gløyma eitt av hovudargumenta mot medlemskap den gongen: Det som skulle verta EU, var ein rikmannsklubb av det riktig ekle slaget. Noreg var ein fattig, men ærleg og strevsam nasjon som ikkje skulle skitna til fingrane med noko så fælt som pengar, og som difor ville halda rikdomen ute og unna. 1994 og den andre folkerøystinga ligg ikkje meir enn eit kvart hundreår bak oss, men det er nok til å gløyma at visa da hadde fått ein litt annan låt: EU, som ikkje hadde vore så dyktige som vi til å handtera rikdomen sin, var no ute etter å få oss med på grunn av oljepengane våre, og det skulle dei så sanneleg verta i beit for å oppleva. Og slik gjekk det. Vi tek gull ikkje berre på ski, men òg i handlingsregelkombinert. Det må vera snøen. Som vi kjem tilbake til.
Den britiske folkerøystinga for snart tre år sidan viste at dei unge gjerne vil halda fram i EU, fleirtalet av dei litt eldre vil ut. Dei fleste i reiselaget vårt er godt vaksne; det seier seg sjølv når turen varar i meir enn to månader. Dei som er litt yngre, lyt arbeida for å betala pensjonen vår.
– Vi skal ut, slik at vi kan ta våre eigne avgjerder, sa ei bordvenninne ved frukostbordet her om dagen.
– Det er for mange som har døydd, og kva var det dei ofra seg for, om ikkje sjølvstendet vårt, og for at det engelske rettsapparatet og ikkje det europeiske, skal ha det siste ordet?
Det var ingen grunn til å øydeleggja stemninga ved å nemna at skottane, som har sitt eige rettssystem og dessutan kan visa til eit solid ja-fleirtal i juni 2016, meiner noko anna.
Stemninga om bord – lesaren vil no ha forstått at vi er på eit cruiseskip og slit fælt med handlingsregelen – steig med temperaturane etter kvart som vi nærma oss Karibia og ekvator, og meldingane om snømengder og kuldegrader strøymde på frå England, Skottland og USA. I slutten av februar var det tjue varmegrader i Wales, men slikt går over.
I forgårs (onsdag) var det Panama-kanalen att, utforbakkane frå Stillehavet til Atlanterhavet, som oftast ligg ein fot eller to lågare enn naboen. Og da vert det snakk om snøen igjen. På slutten av 1800-talet gjorde franskmennene to freistnader på å byggja ein Panama-kanal. Det gjekk skeis, jamvel om dei stilte med vidgjetne ekspertar som Ferdinand de Lesseps, diplomaten bak Suez-prosjektet, og Gustave Eiffel, ingeniøren med eit tårn i Paris og ei flott bru i St. Petersburg. Mellom det utstyret som amerikanarane kjøpte frå to franske fallittbu da det vart deira tur til å ta fatt i 1903, var nokre hundre snøskuffer av tre, til snømåking. Dei gjekk til redusert pris, får vi tru.
Sjølv om det er historie, så har vi altså snøen med oss, alltid, i innlandshjartet vårt. Jamvel i Panama. Men da må vi lata att augo, eller sjå på amerikanske snøreportasjar frå New York. Det kom nesten ein fot snø der denne veka. Det verka heimsleg.
Per Egil Hegge
Vi tek gull ikkje berre på ski, men òg
i handlingsregelkombinert.
Fleire artiklar
Foto via Wikimedia Commons
«Hulda Garborg er ein av dei store, gløymde forfattarskapane i Noreg.»
Fuktmålaren syner at veggen er knuskturr. Er det truverdig?
Foto: Per Thorvaldsen
«Frykta er ein god læremeister. Eg sit no og les Byggforsk-artiklar om fukt for harde livet.»
Wako er Kjetil Mulelid, Simon Olderskog Albertsen, Bárdur Reinert Poulsen og Martin Myhre Olsen.
Foto: Eirik Havnes
Sprudlande samspel
Wako serverer ei heilakustisk jazzplate.
Sitrusmarinert kamskjel med estragon, lime og olivenolje.
Alle foto: Dagfinn Nordbø
«Måltidet skreid fram under både lågmælte og høglydte sukk og stønn.»
Stillinga i VM-kampen mellom Ding Liren og Gukesh var 4–4 etter 8 av 14 parti.
Foto: Eng Chin An / FIDE