JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Memoarar

Den kinesiske forbanninga

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Åtvaring ved inngangen til Ullevål universitetssjukehus.

Åtvaring ved inngangen til Ullevål universitetssjukehus.

Foto: Fredrik Varfjell / NTB scanpix

Åtvaring ved inngangen til Ullevål universitetssjukehus.

Åtvaring ved inngangen til Ullevål universitetssjukehus.

Foto: Fredrik Varfjell / NTB scanpix

3462
20200403
3462
20200403

Det er stor skilnad på den kinesiske og den danske forbanninga; kinesarane er med alle vismennene sine mykje meir filosofiske enn danskane, som er meir praktiske og jordnære.

Den kinesiske forbanninga lyder: «Måtte det vera lagnaden din å leva i historisk interessante tider.» Ein skal ikkje ha lese mange sider kinesisk historie før ein skjønar at å få uvarsla dosar derifrå, altså frå historiebøkene, på nådelaus ferd gjennom bustaden kan verta ei kraftig forbanning som gjer både det eine og det andre, ikkje berre med heimestova, men med sjølve eksistensen og tilværet.

Danskane, dei meir urbaniserte medrekna, har ikkje gløymt at dei enno, uansett all modernisering, lever i eit jordbruksland. Så den danske forbanninga lyder, anten åndsfyrsten N.F.S. Grundtvig stod fadder til henne eller ikkje: «Måtte du få kløe i rævva og ha for korte armar.» Som ein variant av påskebodskapen er kanskje dette litt for jordnært, men både den danske og den norske bonden veit at grøde og vokster kan koma i så mange slags former med ulik lukt, så ein får ta forbanningane i blanding med velsigningane. Sluttproduktet kan verta godt, trass i alt.

Da eg tok til å snufsa og hosta litt eit par veker før påske, var det like greitt å lesa seg opp på koronaviruset i venting på noko av det som kanskje kunne vera i emning. Det kom godt med å rådføra seg med eit par av dei lækjarane som dei siste par åra har fylgt godt med og overvakt kreftbehandlinga mi; dei får stadig nye medisinar med krunglete namn og interessante sideverknader. Den eine er ein nær slektning av Thalidomid og er merkt «kan skada ufødd barn» i den islandske teksten på pakninga, så kom ikkje og sei at gamalnorsken har falle på steingrunn – jamvel om barneproduksjonen er unnagjord for vår del. Sanninga er at Thalidomid var eit gigantisk framsteg; preparatet skulle berre ikkje ha vore gjeve til gravide før medisinmennene hadde undersøkt tinga litt grundigare.

Koronatesten hadde form av ein ilter, lang pinne svært høgt opp i nasen, og neste etappe, for min del: utgangsforbod, heimeliv, ekstra lang middagskvil og mykje telefonkontakt, pluss ein ektefelle som så langt har gått fri. Det er greitt nok for ein pensjonist med barnebarn som er så pass store at ein prat med bestefar ikkje treng ha aller høgaste prioritet fleire gonger om dagen, i alle fall ikkje om ein ser det frå dei unge si side. 14 dagar med koronakarantene skal nok gamlingen greia ut med; i bokhyllene er det framleis mykje som godt kan lesast minst ein gong til. Dessutan var dette ei god vidareutdanning i hypokondri; det galdt å merka seg dei nye smertesymptoma og samanlikna dei med det som stod i boka, og så er det tidtabellen for kor raskt det går at smertene vert veikare – om det no skulle gå den vegen. For ikkje å nemna samanlikninga mellom kreftplagene og koronavondtet; skulle dette halda fram enda eit par veker, er eg snart kvalifisert som sjølvlærd førelesar.

Her har eg ei sjølvskapt kjensle av at eg er med på å flytta nokre grensestolpar: Når du har vondt både av kreft og av koronavirus, må det da vera greitt både for den hypokondriske og for medisinaren å få vita kva som er det eine, og kva som kanskje er det andre. Og greitt er det sjølvsagt å bruka visdomsordet frå Kolingen: «Det är trävligast att få leva, för då får man veta hur det går.»

Vi får kalla det «den svenske velsigninga».

Per Egil Hegge

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det er stor skilnad på den kinesiske og den danske forbanninga; kinesarane er med alle vismennene sine mykje meir filosofiske enn danskane, som er meir praktiske og jordnære.

Den kinesiske forbanninga lyder: «Måtte det vera lagnaden din å leva i historisk interessante tider.» Ein skal ikkje ha lese mange sider kinesisk historie før ein skjønar at å få uvarsla dosar derifrå, altså frå historiebøkene, på nådelaus ferd gjennom bustaden kan verta ei kraftig forbanning som gjer både det eine og det andre, ikkje berre med heimestova, men med sjølve eksistensen og tilværet.

Danskane, dei meir urbaniserte medrekna, har ikkje gløymt at dei enno, uansett all modernisering, lever i eit jordbruksland. Så den danske forbanninga lyder, anten åndsfyrsten N.F.S. Grundtvig stod fadder til henne eller ikkje: «Måtte du få kløe i rævva og ha for korte armar.» Som ein variant av påskebodskapen er kanskje dette litt for jordnært, men både den danske og den norske bonden veit at grøde og vokster kan koma i så mange slags former med ulik lukt, så ein får ta forbanningane i blanding med velsigningane. Sluttproduktet kan verta godt, trass i alt.

Da eg tok til å snufsa og hosta litt eit par veker før påske, var det like greitt å lesa seg opp på koronaviruset i venting på noko av det som kanskje kunne vera i emning. Det kom godt med å rådføra seg med eit par av dei lækjarane som dei siste par åra har fylgt godt med og overvakt kreftbehandlinga mi; dei får stadig nye medisinar med krunglete namn og interessante sideverknader. Den eine er ein nær slektning av Thalidomid og er merkt «kan skada ufødd barn» i den islandske teksten på pakninga, så kom ikkje og sei at gamalnorsken har falle på steingrunn – jamvel om barneproduksjonen er unnagjord for vår del. Sanninga er at Thalidomid var eit gigantisk framsteg; preparatet skulle berre ikkje ha vore gjeve til gravide før medisinmennene hadde undersøkt tinga litt grundigare.

Koronatesten hadde form av ein ilter, lang pinne svært høgt opp i nasen, og neste etappe, for min del: utgangsforbod, heimeliv, ekstra lang middagskvil og mykje telefonkontakt, pluss ein ektefelle som så langt har gått fri. Det er greitt nok for ein pensjonist med barnebarn som er så pass store at ein prat med bestefar ikkje treng ha aller høgaste prioritet fleire gonger om dagen, i alle fall ikkje om ein ser det frå dei unge si side. 14 dagar med koronakarantene skal nok gamlingen greia ut med; i bokhyllene er det framleis mykje som godt kan lesast minst ein gong til. Dessutan var dette ei god vidareutdanning i hypokondri; det galdt å merka seg dei nye smertesymptoma og samanlikna dei med det som stod i boka, og så er det tidtabellen for kor raskt det går at smertene vert veikare – om det no skulle gå den vegen. For ikkje å nemna samanlikninga mellom kreftplagene og koronavondtet; skulle dette halda fram enda eit par veker, er eg snart kvalifisert som sjølvlærd førelesar.

Her har eg ei sjølvskapt kjensle av at eg er med på å flytta nokre grensestolpar: Når du har vondt både av kreft og av koronavirus, må det da vera greitt både for den hypokondriske og for medisinaren å få vita kva som er det eine, og kva som kanskje er det andre. Og greitt er det sjølvsagt å bruka visdomsordet frå Kolingen: «Det är trävligast att få leva, för då får man veta hur det går.»

Vi får kalla det «den svenske velsigninga».

Per Egil Hegge

«Koronatesten hadde form av ein ilter, lang pinne svært høgt opp i nasen.»

Emneknaggar

Fleire artiklar

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn

Cuba framfor kollaps?

Den cubanske nasjonen lir no av den kanskje største systemkrisa sidan kolonitida.

VegardBye

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn

Cuba framfor kollaps?

Den cubanske nasjonen lir no av den kanskje største systemkrisa sidan kolonitida.

VegardBye
Statsminister Jonas Gahr Støre avsluttar Kina-vitjinga i fjor i Shanghai, den største byen i landet og den travlaste hamna i verda.

Statsminister Jonas Gahr Støre avsluttar Kina-vitjinga i fjor i Shanghai, den største byen i landet og den travlaste hamna i verda.

Foto: Heiko Junge / NTB

UtanriksSamfunn

Noreg skal vera det mest demokratiske landet i verda, men ignorerer Asias fremste og samstundes mest truga demokrati

HalvorEifring
Statsminister Jonas Gahr Støre avsluttar Kina-vitjinga i fjor i Shanghai, den største byen i landet og den travlaste hamna i verda.

Statsminister Jonas Gahr Støre avsluttar Kina-vitjinga i fjor i Shanghai, den største byen i landet og den travlaste hamna i verda.

Foto: Heiko Junge / NTB

UtanriksSamfunn

Noreg skal vera det mest demokratiske landet i verda, men ignorerer Asias fremste og samstundes mest truga demokrati

HalvorEifring

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis