Bamble-influensaen var vond
Det kosta den unge dokteren ikkje det aller minste å vedgå at det var noko han ikkje visste frå før, skriv Per Egil Hegge.
Illustrasjonsfoto: Eirill Wiik / NTB scanpix
Dei aller fleste som vart utsette for Bamble-influensaen eller Bamblesjuka midt i 1950-åra, er døde no, og det ligg langt meir av kald og nøktern demografisk statistikk enn tragedie bak. Sjølv lærte eg noko nyttig og viktig av at det gjekk ut over meg – eg kjem snart til den sida av saka. Men vondt var det. Det var så vondt at eg skreik, og det var pinleg: Eg var stor gut, 15 år, og skriking og jamring skulle helst vera eit overstått stadium.
Bamble, eit bygdelag langt, langt frå Trøndelag, hadde ikkje noko godt renommé i Innherad. Det var for mange bedehus der. Over tjue, sa lektor Fjalestad på Steinkjer Landsgymnas. Det er i overkant. På Inderøy var det i høgda to, det eine låg mindre enn ti meter frå inngangsdøra vår. Dit kom det emissærar, som stort sett snakka med skarre-r og fylgjeleg ikkje høyrde heime på våre trakter. Vi kjeppjaga dei ikkje, men vi likte dei ikkje heller. Likevel, eit slags menneske var dei jo, om ein såg litt raust på det.
Så stor gut var eg at eg hadde flytta heimanfrå og budde på hybel på Steinkjer. Det var ei passande mild lausriving frå heimen og mors kjøttkaker; kvar laurdag ettermiddag kunne eg ta bussen til Straumen og kvila ut i helga.
Ut på hausten ein kveld kjende eg meg uvel; eg var kvalm og hadde muskelsmerter. Det stod noko i både Trønder-Avisa og Dagbladet om ein influensaepidemi som hadde fått eit underleg fomlenamn etter ein Telemark-kommune som eg knapt hadde høyrt om. Det var ikkje mykje fommel med muskelsmertene, så eg tusla ned på stasjonen og tok lokaltoget til Røra. Heime vart eg straks kommandert i seng; mistanke om skulking gjekk eg fri for, eg hadde det fint på gymnaset og treivst der så lenge det ikkje var for mykje stilskriving.
Ut på natta vakna eg med sterke smerter i brystet. Så sterke var dei at eg skreik til, og far og mor vakna. Det var såpass overtydande at far straks ringde dokteren, men skrikinga heldt fram, og far kom med ein smertestillande Disprin (som seinare skifta namn til Dispril), som han gav meg med det same, før medisinmannen hadde nådd fram. Han var turnuskandidat og mumla høfleg da far orsaka seg for at han hadde gjeve pasienten medisin før dokteren var komen fram.
– Men det var tydeleg at han hadde svært vondt, og sidan han fylte fem, har han ikkje skrike i utrengsmål, laud attesten eg fekk.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
