Sjela i uboteleg einsemd
Glitrande spela, men visuelt utydeleg Beckett-klassikar.
Anne Krigsvoll spelar hovudrolla som Winnie. I bakgrunnen sit ektefellen, spela av Kim Haugen.
Foto: Nationaltheatret
Nationaltheatret
Samuel Beckett:
Lykkedager
Omsett av Øyvind Berg
Regi: Anne Karen Hytten
Scenografi og kostyme: Milja Salovaara
Det er ingen tvil om at absurdismen i teateret, som oppstod for om lag 70 år sidan, gav europeisk scenekunst eit andletsløft som har fått konsekvensar for både ny og klassisk dramatikk for alltid. Men det er ei spesiell utfordring å spele om att dei klassiske absurdismestykka, som var nyskapande da dei kom. Da vil ein gjerne fornye fornyarane. Av og til endar det med at ein avmagnetifiserer dei. Korleis går det i dag?
Vel, framsyninga Lykkedager på Nationaltheatret er sjølvsagt ein storarta kveld for den herlege skodespelaren Anne Krigsvold. Ho spelar den mellomaldrande kvinna Winnie, som sit fanga i eit hòl i ørkenen, moglegvis i kvikksand, medan ho klynger seg til daglege rutinar som å stelle seg, rote i veska si, småprate med seg sjølv, sjå på vêret og stundvis vende seg til den utmatta ektemannen Willie, som kryp inn og ut av ei lita hole like ved.
Stykket er eigentleg ein monolog for Winnie, for mannen seier mest ingen ting.
Anne Krigsvold finn praktfulle uttrykk for alle dei merkelege laga i Becketts tekst, som oppsummerer eit menneskeliv, på eit vis vårt liv, i ein vill kombinasjon av desperat optimisme og sår lengt og fortviling. Kim Haugen, i den forunderlege skuggerolla som Willie, klarer òg å gi ei rørande karakterskildring, trass i at han aldri er andlet til andlet med publikum.
Det som likevel no hemmar dette vakre og originale skodespelet, er at scenebiletet er surrealistisk. Sjølve Columbi-egget med det absurde teateret er som regel at det set det realistiske i kontrast til det meiningslause. Det gjer ikkje denne framsyninga av Lykkedager, for Winnie sit ikkje i ein jordhaug. Ho sit bakom eit heva draperi, og vi kan ikkje eingong sjå at ho sit fast.
Her har ein tydelegvis vegra seg for å vere konvensjonell i høve til scenetilvisingane. Men det er nettopp når det meiningslause skjer i eit gjenkjenneleg univers, at den genuint absurde effekten oppstår. Den effekten er diverre ikkje til stades denne gongen.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nationaltheatret
Samuel Beckett:
Lykkedager
Omsett av Øyvind Berg
Regi: Anne Karen Hytten
Scenografi og kostyme: Milja Salovaara
Det er ingen tvil om at absurdismen i teateret, som oppstod for om lag 70 år sidan, gav europeisk scenekunst eit andletsløft som har fått konsekvensar for både ny og klassisk dramatikk for alltid. Men det er ei spesiell utfordring å spele om att dei klassiske absurdismestykka, som var nyskapande da dei kom. Da vil ein gjerne fornye fornyarane. Av og til endar det med at ein avmagnetifiserer dei. Korleis går det i dag?
Vel, framsyninga Lykkedager på Nationaltheatret er sjølvsagt ein storarta kveld for den herlege skodespelaren Anne Krigsvold. Ho spelar den mellomaldrande kvinna Winnie, som sit fanga i eit hòl i ørkenen, moglegvis i kvikksand, medan ho klynger seg til daglege rutinar som å stelle seg, rote i veska si, småprate med seg sjølv, sjå på vêret og stundvis vende seg til den utmatta ektemannen Willie, som kryp inn og ut av ei lita hole like ved.
Stykket er eigentleg ein monolog for Winnie, for mannen seier mest ingen ting.
Anne Krigsvold finn praktfulle uttrykk for alle dei merkelege laga i Becketts tekst, som oppsummerer eit menneskeliv, på eit vis vårt liv, i ein vill kombinasjon av desperat optimisme og sår lengt og fortviling. Kim Haugen, i den forunderlege skuggerolla som Willie, klarer òg å gi ei rørande karakterskildring, trass i at han aldri er andlet til andlet med publikum.
Det som likevel no hemmar dette vakre og originale skodespelet, er at scenebiletet er surrealistisk. Sjølve Columbi-egget med det absurde teateret er som regel at det set det realistiske i kontrast til det meiningslause. Det gjer ikkje denne framsyninga av Lykkedager, for Winnie sit ikkje i ein jordhaug. Ho sit bakom eit heva draperi, og vi kan ikkje eingong sjå at ho sit fast.
Her har ein tydelegvis vegra seg for å vere konvensjonell i høve til scenetilvisingane. Men det er nettopp når det meiningslause skjer i eit gjenkjenneleg univers, at den genuint absurde effekten oppstår. Den effekten er diverre ikkje til stades denne gongen.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Sveinung Rotevatn (V), som ser opp, talte ikkje under behandlinga av den nye abortlova 3. desember. Den som gjekk fram til talarstolen flest gonger, var Marian Hussein (SV).
Foto: Thomas Fure / AP / NTB
Mors liv i salen
Debatten vi fekk høyre då den nye abortlova blei behandla tysdag, strekte seg frå 10.00 til 14.30, frå 1915 til framtida og frå fosteret til den store verda.
President Joe Biden (f. 1942) og statsminister Jonas Gahr Støre (f. 1960) stiller opp til familiefoto på Nato-toppmøtet i Washington i år.
Foto: Javad Parsa / NTB
Å fjerne Støre no vil vere ei panikkhandling som skaper fleire problem enn det løyser for Arbeidarpartiet.
Ein demonstrant med gassmaske protesterer i Tblisi 2. desember mot at den nye regjeringa vil leggja vekk EU-søknaden.
Foto: Irakli Gedenidze / Reuters / NTB
«Med unntak av presidenten har ikkje demonstrantane i Georgia stor tiltru til politikarane.»
Statsminister Michel Barnier på veg til talarstolen i den franske nasjonalforsamlinga 4. desember, der han vart kasta i eit mistillitsvotum frå eit klårt fleirtal.
Foto: Sarah Meyssonnier / Reuters / NTB
PARIS: Frankrike er i uvisse om framtida etter regjeringskrise.
Opprørarar frå islamistgruppa Hayat Tahrir al-Sham ved Aleppo 29. november. Den største byen i Syria fall raskt da opprørarane gjekk til åtak.
Foto: Mahmoud Hasano / Reuters / NTB