Road movie på scenekanten
Tschick – adjø Berlin er tiltalande i spelet, men visuelt trongt om eit ungt vennskap.
Maik (Karl-Vidar Lende) og Tschick (Eivin Nilsen Salthe) saman med Caroline Frogner, som spelar fleire roller.
Foto: Erika Hebbert
Det Norske
Teatret, Scene 2:
Wolfgang Herrndorf:
Tschick – adjø Berlin
Dramatisert av Robert Koall
Omsett av Astrid Sverresdotter Dybvik
Regi: Mina Salephour
Scenografi og kostymedesign: Maria Anderski
Historier om unge kjensler, om alt det usikre, det forvitne og det forventningsfulle i det å vere ung vil alltid finne eit publikum når det blir innsiktsfullt fortalt. Den tyske, tidleg døde forfattaren Wolfgang Herrndorf la eit lite gullegg i denne sjangeren for ein del år sidan. Romanen Tschick vart ein millionsuksess og fann snart vegen til både scene og film.
Først i Skandinavia
Når historia no for første gong har funne vegen til ei norsk (og i det heile skandinavisk) scene, skjøner vi fort at dette er personskildringar som har sjarmert og rørt mange, i alle aldrar. Men i Det Norske Teatrets uttrykksform merkar vi òg kor grensene går når ein vil samle eit romanunivers inn på ei scene. Her flyttar ein seg fort frå stad til stad, og her flimrar personar forbi. Det er vanskeleg å tydeleggjere i ein stilisert scenografi, og med få skodespelarar.
Dei to skulegutane Maik og Tschick, som forunderleg nok finn saman i vennskap, sjølv om dei er som natt og dag, vert spela med stor sjarm og innlevd klokskap av Karl-Vidar Lende og Eivin Nilsen Salthe. Det er i «duetten» mellom desse to at denne framsyninga held tempoet og varmen oppe. At dei må vere i ein scenografi av kvite trådar, ein for så vidt fin installasjon isolert sett, gir oss diverre aldri noka akseptabel kjensle av tid, stad og stemning. Det gjer det heller ikkje at Salthe må spele far til Maik i tillegg til Tschick-rolla, og ikkje heller at den tredje skodespelaren, Charlotte Frogner, må spele heile ti ulike karakterar. Ho er fin som den utagerande kompisjenta Isa, men hadde nok verka endå sterkare om ho hadde fått konsentrert seg om den rolla åleine.
Brei appell
Med ein ser eit stykke som dette, er det vanskeleg å kome unna kjensla av at roman er roman, og skodespel som regel best når det opphavleg er skrive som skodespel. Men trass i det skjøner vi godt at dette er materiale som har hatt brei appell. Ikkje minst minner det oss om at det aldri finst nokon returbillett til det urøynde og urørte.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det Norske
Teatret, Scene 2:
Wolfgang Herrndorf:
Tschick – adjø Berlin
Dramatisert av Robert Koall
Omsett av Astrid Sverresdotter Dybvik
Regi: Mina Salephour
Scenografi og kostymedesign: Maria Anderski
Historier om unge kjensler, om alt det usikre, det forvitne og det forventningsfulle i det å vere ung vil alltid finne eit publikum når det blir innsiktsfullt fortalt. Den tyske, tidleg døde forfattaren Wolfgang Herrndorf la eit lite gullegg i denne sjangeren for ein del år sidan. Romanen Tschick vart ein millionsuksess og fann snart vegen til både scene og film.
Først i Skandinavia
Når historia no for første gong har funne vegen til ei norsk (og i det heile skandinavisk) scene, skjøner vi fort at dette er personskildringar som har sjarmert og rørt mange, i alle aldrar. Men i Det Norske Teatrets uttrykksform merkar vi òg kor grensene går når ein vil samle eit romanunivers inn på ei scene. Her flyttar ein seg fort frå stad til stad, og her flimrar personar forbi. Det er vanskeleg å tydeleggjere i ein stilisert scenografi, og med få skodespelarar.
Dei to skulegutane Maik og Tschick, som forunderleg nok finn saman i vennskap, sjølv om dei er som natt og dag, vert spela med stor sjarm og innlevd klokskap av Karl-Vidar Lende og Eivin Nilsen Salthe. Det er i «duetten» mellom desse to at denne framsyninga held tempoet og varmen oppe. At dei må vere i ein scenografi av kvite trådar, ein for så vidt fin installasjon isolert sett, gir oss diverre aldri noka akseptabel kjensle av tid, stad og stemning. Det gjer det heller ikkje at Salthe må spele far til Maik i tillegg til Tschick-rolla, og ikkje heller at den tredje skodespelaren, Charlotte Frogner, må spele heile ti ulike karakterar. Ho er fin som den utagerande kompisjenta Isa, men hadde nok verka endå sterkare om ho hadde fått konsentrert seg om den rolla åleine.
Brei appell
Med ein ser eit stykke som dette, er det vanskeleg å kome unna kjensla av at roman er roman, og skodespel som regel best når det opphavleg er skrive som skodespel. Men trass i det skjøner vi godt at dette er materiale som har hatt brei appell. Ikkje minst minner det oss om at det aldri finst nokon returbillett til det urøynde og urørte.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Sveinung Rotevatn (V), som ser opp, talte ikkje under behandlinga av den nye abortlova 3. desember. Den som gjekk fram til talarstolen flest gonger, var Marian Hussein (SV).
Foto: Thomas Fure / AP / NTB
Mors liv i salen
Debatten vi fekk høyre då den nye abortlova blei behandla tysdag, strekte seg frå 10.00 til 14.30, frå 1915 til framtida og frå fosteret til den store verda.
President Joe Biden (f. 1942) og statsminister Jonas Gahr Støre (f. 1960) stiller opp til familiefoto på Nato-toppmøtet i Washington i år.
Foto: Javad Parsa / NTB
Å fjerne Støre no vil vere ei panikkhandling som skaper fleire problem enn det løyser for Arbeidarpartiet.
Ein demonstrant med gassmaske protesterer i Tblisi 2. desember mot at den nye regjeringa vil leggja vekk EU-søknaden.
Foto: Irakli Gedenidze / Reuters / NTB
«Med unntak av presidenten har ikkje demonstrantane i Georgia stor tiltru til politikarane.»
Statsminister Michel Barnier på veg til talarstolen i den franske nasjonalforsamlinga 4. desember, der han vart kasta i eit mistillitsvotum frå eit klårt fleirtal.
Foto: Sarah Meyssonnier / Reuters / NTB
PARIS: Frankrike er i uvisse om framtida etter regjeringskrise.
Opprørarar frå islamistgruppa Hayat Tahrir al-Sham ved Aleppo 29. november. Den største byen i Syria fall raskt da opprørarane gjekk til åtak.
Foto: Mahmoud Hasano / Reuters / NTB