Reinspikka kitsch
Der filmen kjendest rotekte, er musikalen eit melodrama.
Hans Marius Hoff Mittet spelar hovudrolla som den heimvende dirigenten som tek over blandakoret i bygda.
Foto: Lars Opstad
Oslo Nye Teater
Kay Pollak, Carin Pollak og Fredrik Kempe:
Så som i himmelen
Omsett av Teodor Janson
Regi: Kim Bjarke og Synne Teksum
Scenografi: Gjermund Andresen
Musikalsk ansvarleg: Simon Revholt
Den svenske filmen Så som i himmelen var ein vidt omtykt kinosuksess for 15–16 år sidan. Det var ei sympatisk og velspela historie om ein kar i midtlivskrise som vender attende til heimbygda si og vert konfrontert med det gjennomsiktige bygdemiljøet han rømde frå. Han overtek eit kyrkjekor, og i møte med menneska der får han gamle og nye konfliktar, og ein ny kjærleik, midt i fjeset.
Filmen gjekk rett heim i Noreg òg, og songen frå filmen, «Gabriellas sång», vart straks ein obligatorisk programpost i norske bryllaup, gravferder og 40-, 50- og 60-årsdagar.
Nær parodisk
Med filmen i minnet går vi eigentleg varme om hjartet for å sjå musikalversjonen, som har vore ein kolossal suksess i Stockholm. Skal ein døme etter publikumsreaksjonane på premieren, vil han verte det i Oslo òg. Det må likevel vere lov å seie følgjande: Alle originalsujett toler ikkje like godt å verte musikal. Om Så som i himmelen har tolt det, må såleis òg vere ei smakssak.
Musikal er så mangt, og smaken er sjølvsagt som baken. Den moderne musikalen, som Andrew Lloyd Webber og dei samtidige etablerte, er ofte smektande og sentimental, svært gjenkjenneleg i typen melodiar. I musikalen Så som i himmelen merkar vi med ein gong at musikken er så sjangertypisk at han nærmar seg det parodiske.
Til å byrje med tenker vi at OK, musikal er klisjé og skal vere det, vi får berre svelgje unna. Men det blir verre å akseptere at den rotekte skildringa, som vi vart overtydde om i filmen, er vorten til ei blanding av grov folkekomedie og nærast smaklaust melodrama. Det er heilt umogleg å tru på at hovudpersonen Daniel, som Hans Marius Hoff Mittet elles både spelar og syng med verdig djupn, skal kunne engasjere seg i så grunne karikaturpersonar. Det er ikkje skodespelarane si skuld, særleg ikkje Niklas Gundersen, som spelar ein koneplagar med skremmande realisme.
Låtteleggjering
Men elles: Her er det forferdeleg nok sjølve musikalsjangeren som forflatar og låtteleggjer stoffet. Direkte pinlege vert dei overflatiske fokusa på den forslåtte Gabriella, den overvektige Holmfrid og det problematiserte presteekteparet. Trine Wenberg Svensen og Johannes Joner gjer ærleg innsats som dei to sistnemnde, men dette kan ein ikkje berge. Det er rett og slett for platt. (Om prestar som skjemmest over eiga sexglede, skreiv Oskar Braaten alt i 1925, i Den store barnedåpen. Den gongen var det nok eit poeng i det, men no?)
Songnummera vart tiljubla med nærast hysterisk åtgaum på premieren. Kvar sin smak. Det er ingenting å utsetje på songrøystane, og det er bra spenst i orkesteret. At heilskapen likevel skurrar, kan det vere mange grunnar til. Men det kan òg vere noko med den svenske folkesjela. Ho er ikkje lik vår, sjølv om svenskane er dei aller næraste grannane våre.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Oslo Nye Teater
Kay Pollak, Carin Pollak og Fredrik Kempe:
Så som i himmelen
Omsett av Teodor Janson
Regi: Kim Bjarke og Synne Teksum
Scenografi: Gjermund Andresen
Musikalsk ansvarleg: Simon Revholt
Den svenske filmen Så som i himmelen var ein vidt omtykt kinosuksess for 15–16 år sidan. Det var ei sympatisk og velspela historie om ein kar i midtlivskrise som vender attende til heimbygda si og vert konfrontert med det gjennomsiktige bygdemiljøet han rømde frå. Han overtek eit kyrkjekor, og i møte med menneska der får han gamle og nye konfliktar, og ein ny kjærleik, midt i fjeset.
Filmen gjekk rett heim i Noreg òg, og songen frå filmen, «Gabriellas sång», vart straks ein obligatorisk programpost i norske bryllaup, gravferder og 40-, 50- og 60-årsdagar.
Nær parodisk
Med filmen i minnet går vi eigentleg varme om hjartet for å sjå musikalversjonen, som har vore ein kolossal suksess i Stockholm. Skal ein døme etter publikumsreaksjonane på premieren, vil han verte det i Oslo òg. Det må likevel vere lov å seie følgjande: Alle originalsujett toler ikkje like godt å verte musikal. Om Så som i himmelen har tolt det, må såleis òg vere ei smakssak.
Musikal er så mangt, og smaken er sjølvsagt som baken. Den moderne musikalen, som Andrew Lloyd Webber og dei samtidige etablerte, er ofte smektande og sentimental, svært gjenkjenneleg i typen melodiar. I musikalen Så som i himmelen merkar vi med ein gong at musikken er så sjangertypisk at han nærmar seg det parodiske.
Til å byrje med tenker vi at OK, musikal er klisjé og skal vere det, vi får berre svelgje unna. Men det blir verre å akseptere at den rotekte skildringa, som vi vart overtydde om i filmen, er vorten til ei blanding av grov folkekomedie og nærast smaklaust melodrama. Det er heilt umogleg å tru på at hovudpersonen Daniel, som Hans Marius Hoff Mittet elles både spelar og syng med verdig djupn, skal kunne engasjere seg i så grunne karikaturpersonar. Det er ikkje skodespelarane si skuld, særleg ikkje Niklas Gundersen, som spelar ein koneplagar med skremmande realisme.
Låtteleggjering
Men elles: Her er det forferdeleg nok sjølve musikalsjangeren som forflatar og låtteleggjer stoffet. Direkte pinlege vert dei overflatiske fokusa på den forslåtte Gabriella, den overvektige Holmfrid og det problematiserte presteekteparet. Trine Wenberg Svensen og Johannes Joner gjer ærleg innsats som dei to sistnemnde, men dette kan ein ikkje berge. Det er rett og slett for platt. (Om prestar som skjemmest over eiga sexglede, skreiv Oskar Braaten alt i 1925, i Den store barnedåpen. Den gongen var det nok eit poeng i det, men no?)
Songnummera vart tiljubla med nærast hysterisk åtgaum på premieren. Kvar sin smak. Det er ingenting å utsetje på songrøystane, og det er bra spenst i orkesteret. At heilskapen likevel skurrar, kan det vere mange grunnar til. Men det kan òg vere noko med den svenske folkesjela. Ho er ikkje lik vår, sjølv om svenskane er dei aller næraste grannane våre.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.
President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.
Foto: Beate Oma Dahle / NTB
– Meiningslaust å straffe sjuke
Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.