JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

TeaterMeldingar

Etter ein idé av Henrik Ibsen

Ekspressiv Ibsen-variasjon kjem som blanding av stumfilm og musikkvideo.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Per Christian Ellefsen i rolla som Vilhelm Foldal. I bakgrunnen Kai Remlov, som spelar John Gabriel Borkman.

Per Christian Ellefsen i rolla som Vilhelm Foldal. I bakgrunnen Kai Remlov, som spelar John Gabriel Borkman.

Foto: Erika Hebbert

Per Christian Ellefsen i rolla som Vilhelm Foldal. I bakgrunnen Kai Remlov, som spelar John Gabriel Borkman.

Per Christian Ellefsen i rolla som Vilhelm Foldal. I bakgrunnen Kai Remlov, som spelar John Gabriel Borkman.

Foto: Erika Hebbert

3024
20220930
3024
20220930

Nationaltheatret

Henrik Ibsen:

John Gabriel Borkman

Bearbeidd av Lucia Bihler og Hege Randi Tørressen
Regi: Lucia Bihler
Scenograf: Pia Maria Mackert
Musikk og lyd: Jacob Suske
Videodesign: Torbjørn Ljunggren

John Gabriel Borkman er eit av dei både mest vemodige og mest melodramatiske Ibsen-stykka. Det handlar om aldrande menneske som er skuffa over livet sitt, og som prøver desperat å suge næring frå generasjonen under. Dei vil ha trøyst og triumf i støtte frå ungdomen. Slikt er alltid patetisk, og John Gabriel Borkman er såleis eit stykke ein kan både le og gråte av, samstundes.

Nationaltheatret har herja mykje med dette stykket i seinare år. Dei siste oppsetjingane har ikkje spela særleg på det kjenslemessige, iallfall ikkje det sentimentale. Det gjer heller ikkje den versjonen som no har hatt premiere. Han er spektakulær, langt på veg elegant og spanande å sjå på. Likevel er det ikkje heilt lett å skjøne kva framsyninga ynskjer å seie.

Pantomimisk

Når vi kjem inn i salen, er det første vi ser, to storskjermar der vi får lese eit resymé av handlinga i stykket. Så langt skjøner vi, her lyt vi vite på førehand kva stykket handlar om. Det plar elles ikkje vere naudsynt når det gjeld Ibsen. Scenebiletet syner i utgangspunktet ein mørklagd villa med tårn og eit daudt tre framfor.

Skodespelarane agerer i og utanfor huset, og vi får sjå det dei gjer, på storskjermane når dei er innandørs. Snart ser det ut til at heile framsyninga skal spelast pantomimisk, utan ord, med all tekst som stumfilmplakatar på skjermane. Det vert nærast som ein slags moderne ballett bygd på eit Ibsen-stykke, men visuelt og liknande ein gotisk skrekkfilm.

Dei to rivaliserande tvillingsøstrene Gunhild og Ella, spela av Trine Wiggen og Petronella Barker, ser ut som hekser i ein Disney-film, og sonen/nevøen Erhart (Olav Waastad) som ein kombinasjon av Prince og Meat Loaf. Det fysiske uttrykket er så absolutt imponerande og fengslande frå alle dei opptredande, men mange innspel ser ut til å vere meint komiske, og dei vert merkeleg masete, ikkje morosame.

Skifte i uttrykk

Først i siste fase av handlinga går brått det heile over i tilnærma «vanleg» teater med tilnærma realistisk dialog, sjølv om nokre av replikkane går i loop, som hakk i plata. Det er også først her tittelpersonen, John Gabriel Borkman (Kai Remlov), får kome forståeleg til orde. Likevel er det ikkje så mykje som kjem fram av tapt kjærleik og tapte draumar, slik sett kan ein undre seg over kvifor ein har valt dette skiftet i uttrykk. Mykje kan tyde på at det heile hadde verka reinare og djupare om ein hadde ført pantomime- og stumfilmkonseptet heilt til endes.

Skodespelarane skal ha den honnøren dei fortener. Men ikkje til forkleining for nokon, Per Christian Ellefsen som Vilhelm Foldal syner atter ein gong korleis ein god skodespelar kan gjere mykje ut av lite.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Nationaltheatret

Henrik Ibsen:

John Gabriel Borkman

Bearbeidd av Lucia Bihler og Hege Randi Tørressen
Regi: Lucia Bihler
Scenograf: Pia Maria Mackert
Musikk og lyd: Jacob Suske
Videodesign: Torbjørn Ljunggren

John Gabriel Borkman er eit av dei både mest vemodige og mest melodramatiske Ibsen-stykka. Det handlar om aldrande menneske som er skuffa over livet sitt, og som prøver desperat å suge næring frå generasjonen under. Dei vil ha trøyst og triumf i støtte frå ungdomen. Slikt er alltid patetisk, og John Gabriel Borkman er såleis eit stykke ein kan både le og gråte av, samstundes.

Nationaltheatret har herja mykje med dette stykket i seinare år. Dei siste oppsetjingane har ikkje spela særleg på det kjenslemessige, iallfall ikkje det sentimentale. Det gjer heller ikkje den versjonen som no har hatt premiere. Han er spektakulær, langt på veg elegant og spanande å sjå på. Likevel er det ikkje heilt lett å skjøne kva framsyninga ynskjer å seie.

Pantomimisk

Når vi kjem inn i salen, er det første vi ser, to storskjermar der vi får lese eit resymé av handlinga i stykket. Så langt skjøner vi, her lyt vi vite på førehand kva stykket handlar om. Det plar elles ikkje vere naudsynt når det gjeld Ibsen. Scenebiletet syner i utgangspunktet ein mørklagd villa med tårn og eit daudt tre framfor.

Skodespelarane agerer i og utanfor huset, og vi får sjå det dei gjer, på storskjermane når dei er innandørs. Snart ser det ut til at heile framsyninga skal spelast pantomimisk, utan ord, med all tekst som stumfilmplakatar på skjermane. Det vert nærast som ein slags moderne ballett bygd på eit Ibsen-stykke, men visuelt og liknande ein gotisk skrekkfilm.

Dei to rivaliserande tvillingsøstrene Gunhild og Ella, spela av Trine Wiggen og Petronella Barker, ser ut som hekser i ein Disney-film, og sonen/nevøen Erhart (Olav Waastad) som ein kombinasjon av Prince og Meat Loaf. Det fysiske uttrykket er så absolutt imponerande og fengslande frå alle dei opptredande, men mange innspel ser ut til å vere meint komiske, og dei vert merkeleg masete, ikkje morosame.

Skifte i uttrykk

Først i siste fase av handlinga går brått det heile over i tilnærma «vanleg» teater med tilnærma realistisk dialog, sjølv om nokre av replikkane går i loop, som hakk i plata. Det er også først her tittelpersonen, John Gabriel Borkman (Kai Remlov), får kome forståeleg til orde. Likevel er det ikkje så mykje som kjem fram av tapt kjærleik og tapte draumar, slik sett kan ein undre seg over kvifor ein har valt dette skiftet i uttrykk. Mykje kan tyde på at det heile hadde verka reinare og djupare om ein hadde ført pantomime- og stumfilmkonseptet heilt til endes.

Skodespelarane skal ha den honnøren dei fortener. Men ikkje til forkleining for nokon, Per Christian Ellefsen som Vilhelm Foldal syner atter ein gong korleis ein god skodespelar kan gjere mykje ut av lite.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Den dårlege kommuneøkonomien gjer det krevjande for kommunane å levere helse- og omsorgstenester, ifølge ein rapport frå KS.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ordskifte

Skal unge funksjonshemma tilbake til institusjonane?

IdaHauge Dignes
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.

Foto: Sigbjørn Berven

MusikkMeldingar
Lars Mossefinn

Solide røter

Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.

Foto: Cappelen Damm

BokMeldingar
Gjermund BakkeliHaga

Den tunge kampen mot bileufori

Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis