Enkelt, men finurleg
Ein stillferdig lyrikkabaret som er smilande og sårbar.
Gisken Armand, Ellen Horn og Henriette Marø tilfører orda både tyngde og smil.
Foto: Øyvind Eide
Nationaltheatret
Wislawa Szymborska:
Livet er den eneste måten
I utval ved Jos Groenier
Gjendikta av Agnes Banach, Ole Michael Sellberg, Christian Kjelstrup og Jan Erik Vold
Regi og scenografi: Jos Groeniner
Komponist og lyddesign: Kjetil Bjerkestrand
Musikk: Kjetil Bjerkestrand og Jan Garbarek
Den polske nobelprisvinnaren Wislawa Szymborska er vel enno ikkje folkelesnad i Noreg, men poesien hennar, lun, skjør og vittig som han er, er absolutt folkeleg, med mange slektskapstrekk med danske Piet Hein og vår eigen Prøysen, mellom andre. Om ikkje alle visdomsorda hennar er sogne or hennar eige bryst, set ho like fullt sin eigen lure spiss på dei, så dei får ein ny columbi egg-effekt.
Aktiv skribent
Wislawa Szymborska (1923–2012) var aktiv som skribent i Polen heilt frå 1945 og til kort tid før ho døydde. Under kommunistregimet var ho journalist i den underjordiske pressa. Livet i eit land med omveltingar og usikker framtid set sjølvsagt preg på folk, på kunstnarar og det dei leverer. Og det er i undringa over kor uføreseieleg livet er, og samstundes så rikt på nye sjansar, vi kan la oss fange inn i dei vare og djupe refleksjonane hennar.
Den timelange framsyninga Nationaltheatret har laga over Szymborskas lyrikk har ikkje mykje dramaturgisk fiksfakseri. Tre skodespelarar, Gisken Armand, Ellen Horn og Henriette Marø, kjem inn og seier hei til publikum og fortel kort om kva det er dei skal presentere. Scenebiletet ymtar om eit husvære, med nokre møblar, ein skrivemaskin og ei uoppreidd seng. På gjennomsiktige faner vert illustrerande bilete og foto viste.
Ingen av ei tre kvinnene gjev seg ut på noka melodramatisk innleving i dikta, men dei klarer alle å tilføre orda både tyngde og smil.
Kjærleik og vennskap
Mellom alle dei fine naturobservasjonane og originale kjenslerapportane, fester ein seg ikkje minst ved tankane om skilnaden på kjærleik og vennskap. I kjærleiken finst det alltid ein snev av trugsmål, seier Szymborska. I den gode vennskapen er ein derimot alltid trygg.
I denne bodskapen ligg det òg ei vennskapserklæring til lesaren – og lydaren.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nationaltheatret
Wislawa Szymborska:
Livet er den eneste måten
I utval ved Jos Groenier
Gjendikta av Agnes Banach, Ole Michael Sellberg, Christian Kjelstrup og Jan Erik Vold
Regi og scenografi: Jos Groeniner
Komponist og lyddesign: Kjetil Bjerkestrand
Musikk: Kjetil Bjerkestrand og Jan Garbarek
Den polske nobelprisvinnaren Wislawa Szymborska er vel enno ikkje folkelesnad i Noreg, men poesien hennar, lun, skjør og vittig som han er, er absolutt folkeleg, med mange slektskapstrekk med danske Piet Hein og vår eigen Prøysen, mellom andre. Om ikkje alle visdomsorda hennar er sogne or hennar eige bryst, set ho like fullt sin eigen lure spiss på dei, så dei får ein ny columbi egg-effekt.
Aktiv skribent
Wislawa Szymborska (1923–2012) var aktiv som skribent i Polen heilt frå 1945 og til kort tid før ho døydde. Under kommunistregimet var ho journalist i den underjordiske pressa. Livet i eit land med omveltingar og usikker framtid set sjølvsagt preg på folk, på kunstnarar og det dei leverer. Og det er i undringa over kor uføreseieleg livet er, og samstundes så rikt på nye sjansar, vi kan la oss fange inn i dei vare og djupe refleksjonane hennar.
Den timelange framsyninga Nationaltheatret har laga over Szymborskas lyrikk har ikkje mykje dramaturgisk fiksfakseri. Tre skodespelarar, Gisken Armand, Ellen Horn og Henriette Marø, kjem inn og seier hei til publikum og fortel kort om kva det er dei skal presentere. Scenebiletet ymtar om eit husvære, med nokre møblar, ein skrivemaskin og ei uoppreidd seng. På gjennomsiktige faner vert illustrerande bilete og foto viste.
Ingen av ei tre kvinnene gjev seg ut på noka melodramatisk innleving i dikta, men dei klarer alle å tilføre orda både tyngde og smil.
Kjærleik og vennskap
Mellom alle dei fine naturobservasjonane og originale kjenslerapportane, fester ein seg ikkje minst ved tankane om skilnaden på kjærleik og vennskap. I kjærleiken finst det alltid ein snev av trugsmål, seier Szymborska. I den gode vennskapen er ein derimot alltid trygg.
I denne bodskapen ligg det òg ei vennskapserklæring til lesaren – og lydaren.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Eit større forsvar treng fleire folk. Neste år vil regjeringa tilføre Forsvaret 300 nye årsverk, i overkant av 400 fleire vernepliktige i førstegongsteneste og i overkant av 600 fleire reservistar. Biletet viser unge som tok del i ei opptaksprøve til bachelorutdanning i Forsvaret på Sessvollmoen i fjor.
Foto: Amanda Pedersen Giske / NTB
Mangel på personell kan bremse Forsvaret
Forsvaret er budsjettvinnar i år, men manglar fagfolk. – Vi er på grensa til ei krise, seier forbundsleiar Torbjørn Bongo.
Firda på Sandane i Nordfjord er ein av få vidaregåande skular som tilbyr både drama-, dans- og musikkfag. Elevar frå 21 kommunar søker seg hit. Likevel heng trusselen om nedlegging av linjer over han.
Foto: Firda vgs / Vestland fylkeskommune
Slaktar skular med sparekniv
Når fylkeskommunane må kutte, går det hardt ut over den vidaregåande skulen. Fag, linjer og heile skular forsvinn.
Moses i bokhandelen ved San Antonio University der han arbeider når han ikkje studerer psykologi.
Alle foto: Håvard Rem
Sekstiåttarkryptonitten
SAN ANTONIO: Unge ikkje-vestlege vert lett konservative.
Dei kjem frå tradisjonstru kulturar som ikkje dreg på vestleg skuld.
Teikning: May Linn Clement
Kommunale kvelartak
Den romslegare økonomien til folk flest vert eten opp av dei økonomiske problema til kommunane.
Dette er dei 97 gislane tekne av palestinarar 7. oktober 2023 som framleis er sakna.
Kjelde: «Hostages and Missing Families Forum»
I hendene på Hamas
For eitt år sidan bortførte terroristane meir enn 240 menneske frå Israel. Nokre er sette fri og kan fortelje om grufulle opplevingar. Andre har døydd i tunnelane til Hamas.
Papiravisa