Nationaltheatret

Edmond Rostand:

Cyrano (Cyrano de Bergerac)

Omsett av Olav Torbjørn Skare
Tilrettelegging og regi: Kjetil Bang-Hansen
Scenografi: John-Kristian Alsaker

Ein kan nok undre seg på kvifor Beauty and the Beast-motivet alltid har fengsla oss så sterkt, heilt frå eldgamle eventyr og legender til nyare romanar, skodespel og filmar. Men vi kjem vel ikkje unna at det overflatisk vakre kan villeie oss den dag i dag, og at vi ved det kan verte blinde for mykje anna vi burde sjå. Og samstundes er utsjånad meir enn berre overflate. Det er kroppsspråk, det er utstråling. Tilsvarande dette er skodespelet Cyrano de Bergerac gamalmodig på overflata, men aktuelt når det gjeld innhald og appellerande til alle tider. Det er det òg no, på Nationaltheatret.

Tre tidsaldrar

Den franske adelsmannen og offiseren Cyrano de Bergerac er eit intellektuelt, fysisk og kjenslevart overskotsmenneske. Han kan fikse alt, berre ikkje få kvinna han elskar. Eit handikap, for stor nase, gjer at han ikkje reknar med å kunne elskast. I staden legg han alt til rette for at ho han elskar, skal få den ho sjølv er forelska i. Det vert eit mangslunge drama med ein hjarteskjerande slutt. Men Cyrano går ut av det med ære.

Det er minst tre tidsaldrar som skal møtast når ein i 2018 speler eit stykke frå 1897 som går føre seg på 1600-talet. På Nationaltheatret har ein teke denne utfordringa bokstaveleg, ikkje eigentleg med tanke på teksten, men i scenografi og kostyme får vi litt av dette og litt av hint, noko gamalt, noko nytt. Det fungerer stort sett godt, unnateke musikkbruken, som ofte er for openlyst klisjéaktig. Vi treng ikkje høyre franske viser og slagerar frå 60-åra for å skjøne at vi er i Frankrike. Men scenebiletet, som bryt mellom folkeleg og høgborgarleg stil, er heile tida fint.

Gode skodespelarar

Elles merkar ein endå ein gong i kva grad Kjetil Bang-Hansen er skodespelarane sin instruktør. Med ein finslipt sceneartist som Bjarte Hjelmeland i tittelrolla kan det heller ikkje gå gale. Her er det mange store ord og høge fakter, men ikkje ei einaste overdriving. Ein bråvakker – ja, nett vakker – prestasjon. Poetisk ljos er det òg over Andrea Bræin Hovig som den elska Roxanne og Kristian Støvind som kjærasten hennar. Komisk krydder får vi elles frå Kim Haugen, Anne Krigsvoll og andre.

Ei frisk, ny omsetjing av Olav Torbjørn Skare gir ei gledeleg påminning om at gode aleksandrinar på norsk ikkje døydde med André Bjerke og Halldis Moren Vesaas.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.