Romeriksspillene

Marie Mehus/ Henrik Bøe Larsen:

Skinner til frihet

Regi: Marie Mehus og Henrik Bøe Larsen

I den norske spelkatalogen, som med åra er vorte ein omfemnande og blømande teaterkultur, er Romeriksspillene eit av dei yngre føretaka, enno berre ein niårig tradisjon. Denne særeigne utespelsjangeren får ofte eit eige sjelfullt trykk, både av å ha eit rotekte lokalt fundament og av å ha eit kombinasjon av profesjonelle og (såkalla) amatørar som løfter i flokk. I årets framsyning på Fossum stasjon er det iallfall ingen som verker «amatørmessige». Her er det både unge og eldre som kan teater, og dei tek oss med på ferda frå fyrste stund.

Museumstog

Det er faktisk heilt bokstaveleg at dei tek oss på ferd, for innleiinga til stykket går føre seg på Sørumsand stasjon, der vi, publikum, snart blir sette på museumstoget Tertitten. Her vert vi frakta på gamaldags vis til Fossum, medan strenge tyske offiserar kjem gjennom vognene og krev passersetlar av oss. (Eg tok fram passet mitt, eg.)

Framme på spelestaden får vi sjølve hovudhandlinga: Ein nytilsett lensmann, nazist, har nyleg kome frå Oslo med familien sin for å verke i «den nye tids» teneste. Dotter hans er i løyndom på den andre sida, samarbeider med motstandsrørsla og hjelper til med å få flyktningar på veg mot Sverige, mellom anna med nett Tertitten som framkomstmiddel. I raske tablå får vi dramatiske og til dels hjarteskjerande inntrykk frå den skjulte, livsfarlege motstandskampen, ispedd appellerande verfremdungs-effektar i form av muntre kampsongar og revyviser. Alt er gjort med ein imponerande balanse mellom alvor og humør, her er både intensitet og musikaloverskot.

Samkøyrd energi

Ensemblet er stort, nærare 40 personar, og det er ein vakker, samkøyrd energi over dei. Det er likevel ikkje til å unngå at ein fester seg ved ein del av dei sentrale aktørane. Stasjonsmeistrane Jacob (Paul-Thomas Sollien) og Asta (Anne-Line Johnnysdatter Finstad), som driv motig motstandskamp i skjul, har både styrken og varmen som karakterane treng under huda, og dei to unge lensmannsdøtrene (Lillian Julsvik og Aurora Amundsen Vikane) syner ei menneskeleg mogning som vi aldri tvilar på. Eit glødande høgdepunkt i stykket er elles den skremmande appellmonologen til den pur unge hirdleiaren (Jonathan W. Steiner), spela ut med glimrande, skarp karakteristikk.

Framsyninga sundag kveld vart stundvis forfølgd av eit vanvitig uvêr, og vi fekk ein umeld pause midt i stykket på grunn av trugande torevêr og lyn. Framsyninga tapte ikkje på dette, det verka mest som ei ekstra drivfjør for det evnerike ensemblet.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.